ایرج رحمانپور

ایرج رحمانپور (زاده ۲۰ بهمن ۱۳۳۵) شاعر، خواننده و ترانه‌سرای ایرانی است. او دارای آثار نوشتاری و موسیقایی دربارهٔ فرهنگ و هنر منطقهٔ زاگرس و موسیقی لری و لکی است.

ایرج رحمانپور
اطلاعات پس‌زمینه
نام تولد	ایرج رحمانپور
نام(های) دیگر	حنجره زخمی زاگرس
زاده	۲۰ بهمن ۱۳۳۵
ژانر	موسیقی فولکلور
سال‌های فعالیت	۱۳۵۰–اکنون

زندگی

رحمانپور در خرم آباد و در محله باجگیران زاده شد..او تا کلاس سوم ابتدایی در خرم آباد بود ولی بعد از آن دوره به همراه مادرش به کوهدشت رفت.و کودکی و نوجوانی را در سرزمین پدری‌اش کوهدشت سپری نمود. از کودکی با توجه به توانایی‌اش در آواز و آوازخوانی به این حرفه روی آورد. زندگی در یک منطقهٔ باستانی و آشنایی با فرهنگ و هنر «سرزمین مفرغ» او را به مطالعهٔ زبان و فرهنگ کهن سوق داد. وی از دهه پنجاه تا کنون به سرایش ترانه و خوانش این آثار مشغول است. او در ترانه‌هایش از مجموعه زبانهای لری خرم‌آبادی و لکی استفاده می‌کند. آثار او نقش ویژه‌ای در احیا زبان لری و لکی و آشنایی مردم با اشعار لری خرم‌آبادی داشته‌است. او متأهل، دارای چهار فرزند و از سال ۱۳۷۰ ساکن تهران است. وی هم‌اکنون در زمینه فرهنگ عامه و زبان پژوهش می‌کند.

سبک

بن مایهٔ آوازهای او را «هوره» و «مویه» تشکیل می‌دهد. او از موسیقی کار، آیین‌های نمایشی، موسیقی سوگ، موسیقی جشن، حماسه، لالایی‌ها و اسطوره‌ها بهره می‌برد. رحمانپور موسیقی قدیمی و ملودی‌های فولکلور را با جریانهای اجتماعی و سیاسی تاریخ معاصر تلفیق نموده‌است. به همین دلیل او را «حنجره زخمی زاگرس» نامیده‌اند. او با موضوعات زیر آثار هنری خلق نموده‌است:آوارگان شیمیایی حلبچه، زلزله زدگان بم، زلزله زدگان رودبار و منجیل، جنگ ایران و عراق، خودسوزی زنان در ایلام و لرستان، فقر و اعتیاد، وطن‌پرستی، تنهایی انسان معاصر، نابودی فرهنگ، با یاد حسین پناهی (شاعر و بازیگر)، با یاد حسین شیدایی (بازیگر)، در بزرگداشت انفال (کشتار کردهای عراقی) در گوتنبرگ سوئد.

دلخوری و اعتراض به محسن نامجو

وی در گفتگویی گفته‌است: آقای نامجو کارهای مرا به‌طور مستقیم استفاده می‌کند اما بعد می‌گوید این‌ها را از یک روستایی شنیده‌ام و خودم این‌ها را پیدا کردم.

مجموعه اشعار

مجموعهٔ کامل اشعار لری و لکی وی در کتابی با عنوان «تونه می‌نویسم سرزمینم»، «تو را می‌نویسم، سرزمینم» توسط سهراب آزادی گردآوری و به همراه ترجمهٔ فارسی منتشر شده‌است. برخی شعرهای وی در نشریات منتشر شده‌است.

آثار

ترانه‌سرا و خواننده

• جَرَس (۱۳۵۹)
• بهارباد (۱۳۶۹) - به آهنگسازی علی اکبر شکارچی
• آینه اشک (۱۳۷۲)
• گل آتش (۱۳۷۶)
• سفر امید (۱۳۸۳)
• سِتین اِشکسه (۱۳۸۵)
• آسو (۱۳۸۷)
• آرش (شعر حماسی دارجنگه، نوشاد ابوالوفایی)
• هَچایه (۱۳۸۹)
• وانو (۱۳۹۱)
• ایلبار (۱۳۹۵)
• به لهجه مفرغ (۱۳۹۶)
• زا (۱۳۹۶)

تک آهنگ‌ها

• چَمَر ۱۳۶۸
• سرود وطن، صدا و سیمای تهران ۱۳۶۸
• بانو بهار ۱۳۶۹
• ساقی ۱۳۷۰
• موسیقی فیلم «آخرین تک‌سوار ایل»، ساختهٔ محمد سیف زاده ۱۳۷۷
• بشنو، جهان بشنو ۱۳۷۷ (با همکاری گروه موسیقی چهل دف)
• زلزله بم ۱۳۸۳
• تَژگا ۱۳۹۰
• هِنا ۱۳۹۱
• آواز در «پوئم سمفونی حلبچه» ساخته بیژن کامکار(۱۳۹۰)
• ترانه‌سرای آلبوم موسیقی:
• «کوهسار» (۱۳۶۲)
• «داغ شقایق» (۱۳۶۶)
• «میراث» (۱۳۷۰)
• «تال» (۱۳۷۰)
• «چوپی» (۱۳۷۸)
• «همدنگ» و «همراز» (۱۳۸۰)
• «راز انار» (۱۳۸۷)