بدره

شهری در استان ایلام

بدره، مرکز شهرستان بدره در استان ایلام است.شهر بدره در ۳۸ کیلومتری مرکز شهرستان دره‌شهر و ۸۵ کیلومتری مرکز استان ایلام واقع شده است.

بدره
کشور ایران
استانایلام
شهرستانبدره
بخشمرکزی
سال شهرشدن۱۳۵۲[۱]
مردم
جمعیت۴۱۲۱[۲]
جغرافیای طبیعی
ارتفاع۱۰۵۴[۳]
میانگین دمای سالانهحداکثر دما در تابستان ۴۸ درجه سانتیگراد و حداقل دما در زمستان ۷- درجه سانتیگراد
میانگین بارش سالانه۵۲۵ میلیمتر[۴]
روزهای یخبندان سالانه۲۵ روز
اطلاعات شهری
شهردارمهندس نورالدین کارگر
پیش‌شمارهٔ تلفن۰۸۴۳۵۷۲
شناسهٔ ملی خودرو ایران ۹۸ ط
بدره بر ایران واقع شده‌است
بدره
روی نقشه ایران
۳۳° شمالی ۴۷° شرقی / ۳۳°شمالی ۴۷°شرقی / 33; 47

جغرافیاویرایش

این شهر در شرق استان ایلام در موقعیت جغرافیایی ۴۷ درجه طول شرقی و ۳۳ درجه عرض شمالی قرار گرفته‌است. بلندترین نقطهٔ این شهر در جنوب شهر و تپه‌ای به نام چکتایر است که در شمال ارتفاعات کبیرکوه قرار گرفته‌است.[۵]

پوشش مردمویرایش

بالاتنه را با پیراهن یا در زبان کردی (کراس) و لباس‌هایی که به آن‌ها قَوا می‌گفتند، می‌پوشاندد). بر سر کلاه نمدی می‌گذاشتند و بر روی آن دستمال می‌بستند که به کردی و لری به آن لَچَک می‌گویند. از کفش‌های محلی دست دوز به عنوان کَڵاش برای پاپوش استفاده می‌کردند. از کمربندهای محلی که آن را دور کمر می‌پیچیدند نیز می‌توان به پژتێن اشاره کرد.

اما زیبا و رنگارنگ زنان به این شرح است:

زنان پارچهٔ شلوارهای خود را با مهره‌های رنگارنگی تزئین می‌کردند که به آن پاینک می‌گویند. پابندهایی نیز از مهره‌های نسبتاً بزرگی از جنس روی درست می‌کردند که پالهله نام دارند. زنان پیراهنهای بلندی داشتند که بر روی آن کمرچین و کولَنجه می‌پوشیدند، این دو به ترتیب به جای پالتو و کت بوده‌اند و آن‌ها را از مخمل با تزئیناتی خاص می‌دوختند. زنان سر خود را با کلاه‌های پارچه ای می‌پوشاندند که روی آن را با مهره‌های ریز رنگارنگ تزئین می‌کردند و بر روی آن سه‌روه‌ن می‌بستند. سه‌روه‌ن از سه نوع ده‌سماڵ درست می‌شد که به آن‌ها کت، گولونی و تاکاری می‌گفتند. زنان خود را با گردنبندهای مهره ای بنام ملینک و دستبندهایی به نام دزینک، سکه‌های متصل شده به‌هم به نام بان‌سرون و گوشواره، خزمه و انگشتر زینت می‌دادند.[۶]

فرهنگ مردمویرایش

مردم بدره کرد می باشند.[۷][۸][۹] اهالی این منطقه آیین خاصی برای عروسی و عزا دارند. رسومی مانند ده‌زویرانی، باوه خوێن، مراسم تل و باوان، و فرستادن پابه‌وی یا پاوه‌وی در سویر (عروسی) و پرسه (عزاداری) از جمله این آیین‌ها است.

سرودن آوازهایی موسوم به هووره و موور در منطقه بدره رایج است، آواز هووره را در کوهستان و در زمان دلخوشی می‌خوانند و موور آوای غم‌انگیز است که در فراق عزیزان از دست رفته خوانده می‌شود.[۱۰][۱۱][۱۲]

ره آوردویرایش

شیرینی برساق، خوراک‌های محلی مانند آش کشکینه، کنگر، روغن و لبنیات محلی و داروهای گیاهی کوهی از ره آوردهای این منطقه می‌باشند.[۱۳][۱۴]

جاذبه‌های تاریخیویرایش

تپه‌های لارتویرایش

 
پشته لارت

تپه‌های لارت مربوط به دوره ساسانیان - دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان بدره، بخش مرکزی شهرستان بدره، روستای آبهر پایین واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۴ شهریور ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.[۱۵]

مجموعه آثار تنگه دربندویرایش

مجموعه آثار تنگه دربند مربوط به دوره ساسانیان - سده‌های اولیه دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان بدره، بخش هندمینی، دهستان آبچشمه، ۳ کیلومتری تنگه دربند واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۷ بهمن ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۴۶۱۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.[۱۶]

جاذبه‌های طبیعیویرایش

از جمله مناطق دیدنی این شهر می‌توان به روستای کُلم، تنگه باستانی لارت، تنگه کافرین، تنگه رازیانه و آبشارهای دربند و رشته کوه کبیرکوه اشاره کرد که در فصل زمستان و تا اواخر بهار از برف پوشیده‌است.[۱۷]

ورزشویرایش

بدره دارای اماکن ورزشی زیر است:

  • باشگاه ورزشی شهید مرادحاصلی
  • سالن ورزشی خلیج فارس
  • سالن ورزشی اختصاصی کشتی
  • سالن ورزشی اختصاصی بدنسازی
  • استخر سرپوشیده زمزم

در این اماکن، ورزش‌هایی چون بدنسازی، تکواندو، رزمی، ژیمناستیک، فوتسال، کاراته، کشتی، والیبال، بسکتبال، دوومیدانی و شنا انجام می‌گیرد.

نگارخانهویرایش

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ الگو:یادکرد سال شهر شدن خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام «سال شهرشدن» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده‌است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  2. 1395
  3. یادکرد میزان ارتفاع|https://www.bahesab.ir/map/geographic}}[پیوند مرده]
  4. «آمار بارندگی ایستگاه‌های شاخص هواشناسی استان ایلام در بلند مدت». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۵.
  5. جغرافیای استان ایلام، مرکز آمار ایران سال ۱۳۸۵
  6. کریمی دوستان، غلامحسین (اول بهار1380). کردی ایلامی (بررسی گویش بدره). سنندج، خیابان پاسداران، دانشگاه کردستان: انتشارات دانشگاه کردستان. صص. ۱۶. شابک ۹۶۴-۷۴۲۵-۰۱-۵. تاریخ وارد شده در |سال= را بررسی کنید (کمک)
  7. «شهرستان بدره». farsname.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۳-۰۸.
  8. «بدره - ویکی فقه». fa.wikifeqh.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۳-۰۸.
  9. «دانشنامه جهان اسلام - بنیاد دائرة المعارف اسلامی - کتابخانه مدرسه فقاهت». lib.eshia.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۳-۰۸.
  10. کریمی دوستان، غلامحسین (اول بهار 1380). کردی ایلامی (بررسی گویش بدره). سنندج، خیابان پاسداران، دانشگاه کردستان: انتشارات دانشگاه کردستان. صص. ۲۰. شابک ۹۶۴-۷۴۲۵-۰۱-۵. تاریخ وارد شده در |سال= را بررسی کنید (کمک)
  11. کریمی دوستان، غلامحسین (اول بهار 1380). کردی ایلامی (بررسی گویش بدره). سنندج، خیابان پاسداران، دانشگاه کردستان: انتشارات دانشگاه کردستان. صص. ۲۱. شابک ۹۶۴-۷۴۲۵-۰۱-۵. تاریخ وارد شده در |سال= را بررسی کنید (کمک)
  12. «1».
  13. فرزان. جغرافیای استان ایلام
  14. ایرج افشار سیستانی. تارخ ایلام و تمدن دیرینه آن
  15. «سازمان میراث فرهنگی و صنایع‌دستی و گردشگری». سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ ژوئن ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۱-۰۵-۱۹.
  16. «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.
  17. «با پیگیری‌های مصرانه دکتر احمدی، بخش بدره به شهرستان ارتقاء یافت/هندمینی به بخش مستقل». بایگانی‌شده از اصلی در ۶ مارس ۲۰۱۶.

<gallery>

جستارهای وابستهویرایش

منطقه حفاظت شده کبیرکوه

منابعویرایش

  • اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: مؤسسهٔ جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، ۱۳۸۳ خ.