بوئینگ بی-۵۲ استراتوفورترس (به انگلیسی: Boeing B-52 Stratofortress) هواپیمای جت بمب‌افکن راهبردی زیرصوت است که شرکت بوئینگ آن را برای نیروی هوایی ایالات متحده طراحی کرده و ساخته‌است.

این هواپیما برای مأموریت‌های محرمانه هسته‌ای در دوره جنگ سرد و به عنوان جایگزینی برای بمب‌افکن کانویر بی-۳۶ ساخته شد.

تاریخچهویرایش

مطالعات طراحی اولیه برای بمب‌افکن سنگین بی-۵۲ در سال ۱۹۴۶ آغاز شد و در سال ۱۹۵۴ پیش‌نمونه آن برای نخستین بار پرواز کرد. این هواپیما از سال ۱۹۵۵ تاکنون به‌طور پیوسته در خدمت فعال ارتش ایالات متحده آمریکا است. تولید این هواپیما تا سال ۱۹۶۲ ادامه داشت و به۳۵۱فروند (شامل دو پیش‌نمونه) رسید.^[۳]^[۴]

آخرین بمب‌افکن بی-۵۲ با توانایی حمل بمب هسته‌ای در سال ۱۹۶۲ ساخته شد.^[۳]

بین سال‌های ۲–۱۹۶۱ تعداد ۶۵ فروند از مدل بی-۵۲اچ این هواپیما با توانایی حمل و شلیک ۱۵ موشک کروز ساخته شد.^[۳]

در جنگ‌هاویرایش

هواپیمای بی - ۵۲ اچ برای حمل دو هواپیمای بدون سرنشین Lockheed D-21B ساخته شده‌است

از این هواپیما بین سال‌های ۱۹۵۵ تا ۱۹۷۵ در جنگ ویتنام استفاده شد.^[۴]
در سال ۱۹۶۲ در بحران موشکی کوبا این هواپیما مورد استفاده قرار گرفت. (تاکنون از این هواپیماها کلاهک اتمی پرتاب نشده‌است)^[۳]
در جریان جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۱ حدود چهل درصد کل بمب‌های نیروهای ائتلاف توسط بمب‌افکن‌های بی-۵۲ شلیک شد.^[۳]^[۴]
در سال ۱۹۹۶ دو عدد بی-۵۲ با استفاده از ۱۳ موشک کروز هواپایه ای‌جی‌ام-۸۶ به نیروگاه برق و مراکز مخابراتی بغداد حمله کردند.^[۳]
در جنگ افغانستان از این هواپیما استفاده شده‌است.^[۴]

بی-۵۲ اف در حال فروریختن بمب

توانمدیویرایش

بی-۵۲ استراتوفورترس
نوع هواپیما	بمب‌افکن استراتژیک
کشور سازنده	ایالات متحده امریکا
شرکت سازنده	بوئینگ
طراحی شده توسط	کمپانی بوئینگ اینترنشنال
نخستین پرواز	۱۵ آوریل ۱۹۵۲
تاریخ رونمایی	فوریه ۱۹۵۵
وضعیت کنونی	۶۴ فروند فعال، ۸ فروند ذخیره
بکارگیرنده(ها)	نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا، ناساتوضیح اینکه تعدادی از این بمب افکن طی ارتقایی توان پرتاب موشک ضد کشتی هارپون و پرتاب مین دریایی را دریافت کرد و بعنوان گشت دریایی بخدمت گرفته شدند
تعداد ساخته‌شده	از بی ۵۲ تعداد ۷۴۴ فروند تولید شد
بهای هر فروند	بی-۵۲بی: ۱۴٫۴۳ میلیون دلار آمریکا (۱۹۵۶) (۱۰۴ میلیون دلار در 2018); بی-۵۲اچ: ۹٫۲۸ میلیون دلار (۱۹۶۲) (۶۰٫۲ میلیون دلار در 2018)

بی-۵۲ توانایی پرواز با سرعت‌های نزدیک به سرعت صوت تا ارتفاع ۱۲ هزار متری را دارد. این هواپیما قادر به حمل بمب اتمی یا نا متعارف هدایت‌شونده و قابلیت ناوبری جهانی است. از بی۶۳۲ در جنگ‌های نا متعارف برای مأموریت‌های تهاجمی استراتژیک، پشتیبانی نزدیک هوایی، و عملیات دریایی استفاده می‌شود. بی-۵۲ در مأموریت‌های پایش اقیانوس هم کارآمد است و می‌تواند به نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا در عملیات‌های ضد کشتی و مین‌گذاری کمک کند. این هواپیما می‌تواند در طول دو ساعت ۱۶۲ هزار کیلومتر مربع از سطح اقیانوس را دیده‌بانی کند.^[۳]

برد عملیاتی بی-۵۲ با سوخت کامل به بیش از۱۲ هزار کیلومتر می‌رسد در حالی‌که با سوخت‌گیری هوایی می‌تواند تا جایی که توانایی جسمی خدمه پروازی آن اجازه دهد به پرواز خود ادامه دهد. این بمب‌افکن می‌تواند که به مدت۴۱ ساعت، بیش از۱۲هزار کیلومتر را بدون سوخت‌گیری مجدد پرواز کند. حمله به نیروگاه برق و مراکز مخابراتی بغداد در سال ۱۹۹۶ با برد۲۲ هزار و ۳۰۰ کیلومتر در طول ۲۴ ساعت طولانی‌ترین مسافتی بود که تاکنون با این هواپیما در یک مأموریت جنگی پیموده شده‌است.^[۳]

حداکثر سرعت بی-۵۲ حدود ۱۰۰۵ کیلومتر در ساعت (۰٫۸۶ ماخ) است.^[۳]

مشخصاتویرایش

طول بال‌های این هواپیما ۵۶٫۴ متر، طول بدنه آن ۴۸٫۵ متر، ارتفاع آن ۱۲٫۴ متر و وزن آن ۵۳ تن است.^[۴] حداکثر وزن برخاست آن ۲۱۹٫۶ تن است و می‌تواند حداکثر ۲۱٫۵ تن انواع مهمات شامل انواع بمب، موشک، مین و موشک‌های کروز را حمل کند.^[۳]

قیمت هر فروند از مدل B-5۳ این هواپیما در سال ۱۹۵۶ ۱۴/۴ میلیون دلار آمریکا و در ۲۰۱۶، ۷۹/۹ میلیون دلار و مدل B-52H در سال ۱۹۶۲ 28.9 میلیون دلار و در ۲۰۱۶ حدود ۵۷٫۸ میلیون دلار آمریکا بوده‌است.^[۵]

پنج خدمه هواپیما شامل فرمانده، خلبان، ناوبر، مسئول رادار و افسر جنگ الکترونیک می‌شود.^[۳]^[۴]

وضعیت کنونیویرایش

نگاره‌ای از یک فروند بمب‌افکن راهبردی بوئینگ بی-۵۲ استراتوفورترس متعلق به نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا بر فراز خلیج فارس.

هم‌اکنون تنها مدل بی-۵۲اچ این هواپیما در خدمت نظامی است. تنها ۶۴ فروند از این هواپیما در خدمت فعال نیروی هوایی آمریکا قرار دارند و ۸ فروند در حالت ذخیره نگهداری می‌شوند.^[۳]^[۴]

برنامه‌های آیندهویرایش

این هواپیمای سالخورده هنوز هم در خدمت نیروی هوایی ایالات متحده قرار دارد و چندین برنامهٔ روزآمدسازی را پشت سر گذاشته‌است. بمب‌افکن بی-۵۲ از هشت دستگاه موتور توربوفن پرات اند ویتنی تی اف۳۳-پی-۳ (هر یک با رانش ۱۳٬۰۰۰ پاوند) نیرو می‌گیرد. ارتقای این هواپیما احتمالاً در آینده نیز ادامه خواهد داشت و به‌کارگیری موتورهای پرات اند ویتنی اف۱۱۷ یا سی اف‌ام مدل سی‌اف‌ام۵۶ از جمله موارد ارتقای مورد نظر برای آن می‌باشد.^[۳]

ارتش آمریکا برنامه دارد که تا سال ۲۰۳۴ از این هواپیما استفاده کند.^[۴]

پانویسویرایش

↑ ^۱٫۰ ^۱٫۱ Thomas, Ryland; Williamson, Samuel H. (2019). "What Was the U.S. GDP Then?". MeasuringWorth. Retrieved April 6, 2019. United States Gross Domestic Product deflator figures follow the Measuring Worth series.
↑ Knaack 1988, p. 289.
↑ ^۳٫۰۰ ^۳٫۰۱ ^۳٫۰۲ ^۳٫۰۳ ^۳٫۰۴ ^۳٫۰۵ ^۳٫۰۶ ^۳٫۰۷ ^۳٫۰۸ ^۳٫۰۹ ^۳٫۱۰ ^۳٫۱۱ ^۳٫۱۲ B-52 STRATOFORTRESS The official Website of the US Air Force
↑ ^۴٫۰ ^۴٫۱ ^۴٫۲ ^۴٫۳ ^۴٫۴ ^۴٫۵ ^۴٫۶ ^۴٫۷ «بیش از یک‌ونیم دهه پرواز بی-۵۲ بر فراز افغانستان». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۷ بهمن ۱۳۹۶.
↑ "What Was the U.S. GDP Then?-United States Gross Domestic Product deflator figures follow the Measuring Worth series". Measuringworth.com. 5 January 2018.

منابعویرایش

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Boeing B-52 Stratofortress». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۹ ژوئن ۲۰۰۸.

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ بوئینگ بی-۵۲ استراتوفورترس موجود است.

[inflation-USGDP-1] ۱٫۰ ^۱٫۱ Thomas, Ryland; Williamson, Samuel H. (2019). "What Was the U.S. GDP Then?". MeasuringWorth. Retrieved April 6, 2019. United States Gross Domestic Product deflator figures follow the Measuring Worth series.

[knaack_p289-2] Knaack 1988, p. 289.

[B-52_STRATOFORTRESS-3] ۳٫۰۰ ^۳٫۰۱ ^۳٫۰۲ ^۳٫۰۳ ^۳٫۰۴ ^۳٫۰۵ ^۳٫۰۶ ^۳٫۰۷ ^۳٫۰۸ ^۳٫۰۹ ^۳٫۱۰ ^۳٫۱۱ ^۳٫۱۲ B-52 STRATOFORTRESS The official Website of the US Air Force

[:0-4] ۴٫۰ ^۴٫۱ ^۴٫۲ ^۴٫۳ ^۴٫۴ ^۴٫۵ ^۴٫۶ ^۴٫۷ «بیش از یک‌ونیم دهه پرواز بی-۵۲ بر فراز افغانستان». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۷ بهمن ۱۳۹۶.

[5] "What Was the U.S. GDP Then?-United States Gross Domestic Product deflator figures follow the Measuring Worth series". Measuringworth.com. 5 January 2018.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]