بوئینگ ۷۳۷

هواپیمای مسافربری

بوئینگ ۷۳۷ (به انگلیسی: Boeing 737) معروف به بچه بوئینگ، یک هواپیمای مسافربری باریک‌پیکر و تک‌راهرو ساخت شرکت بوئینگ ایالات متحده است. طراحی این هواپیما از ۱۱ مه ۱۹۶۴ آغاز شد و نخستین‌بار در ۹ آوریل سال ۱۹۶۷ به پرواز درآمد. پس‌از یک سال با به‌کارگیری در ناوگان لوفت‌هانزا، کاربرد تجاری آن آغاز شد. مدل نخست ظرف مدت کوتاهی با مدلی طویل‌تر جایگزین شد.[۲] بوئینگ ۷۳۷ هواپیمایی کارا و محبوب برای به‌کارگیری در مسیرهای کوتاه یا متوسط است. تا دسامبر ۲۰۱۹ شمار ۱۵٬۱۵۶ فروند سفارش ساخت آن به بوئینگ داده شده که بیش از ۱۰٬۵۷۱ فروند از آن ساخته و تحویل داده شده‌است.[۳] مهم‌ترین رقیب‌های تجاری این هواپیما نخست مک‌دانل داگلاس دی‌سی-۹، مک‌دانل داگلاس ام‌دی-۸۰ و ام‌دی-۹۰ بودند اما اکنون، هواپیماهای خانواده ایرباس ای۳۲۰ بزرگ‌ترین رقیب بوئینگ ۷۳۷ هستند. یکی از جدیدترین مدل‌های این هواپیما بوئینگ ۷۳۷ مکس است.[۴]

بوئینگ ۷۳۷
یک فروند بوئینگ ۷۳۷ نسل بعدی متعلق به دلتا ایرلاینز
کاربری جت مسافربری باریک‌پیکر
کشور سازنده ایالات متحده آمریکا
تولیدکننده هواپیماهای تجاری بوئینگ
نخستین پرواز ۹ آوریل ۱۹۶۷
معرفی‌شده در ۱۰ فوریه ۱۹۶۸ با لوفت‌هانزا
وضعیت فعال
کاربر اصلی ساوت‌وست ایرلاینز
رایان‌ایر
یونایتد ایرلاینز
امریکن ایرلاینز
ساخته‌شده ۱۹۶۶-اکنون
تعداد ساخته‌شده ۱۰،۹۶۴ فروند تا مارس ۲۰۲۲
هزینه هر فروند ۷۳۷–۱۰۰: ۳۲ میلیون دلار آمریکا[۱]
۷۳۷–۶۰۰: ۵۹٫۴ میلیون دلار آمریکا
۷۳۷–۷۰۰: ۸۰٫۶ میلیون دلار آمریکا
۷۳۷–۸۰۰: ۹۶٫۰ میلیون دلار آمریکا
۷۳۷–۹۰۰ئی‌آر: ۱۰۱٫۹ میلیون دلار آمریکا
گونه‌ها بوئینگ تی-۴۳
توسعه‌یافته به بوئینگ ۷۳۷ کلاسیک
بوئینگ ۷۳۷ نسل بعدی
بوئینگ ۷۳۷ مکس


بوئینگ ۷۳۷ سری ۸۰۰ برای شرکت ایر برلین

مشخصات ویرایش

بوئینگ ۷۳۷ دارای دو موتور توربوفن در زیر بال‌هاست.

(مشخصات مربوط به بوئینگ ۷۳۷–۲۰۰ هستند)

  • فاصله نوک دو بال: ۲۸٫۴ متر
  • طول: ۳۰٫۵ متر
  • ارتفاع: ۱۱٫۳ متر
  • ظرفیت مسافر: ۱۳۰ نفر
  • بیشینه سرعت: ۸۴/۰ ماخ (۸۹۰ کیلومتر بر ساعت)
  •  
    کابین بویینگ۷۳۷ نسل بعدی
    محدوده پرواز: ۴۶۸۸ کیلومتر[۵]

کاربران ویرایش

(مقالهٔ اصلی: فهرست کاربران بوئینگ ۷۳۷)

کاربری تجاری

اکنون هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ در بیش از ۵۰۰ خط هوایی فعالیت دارد. تا پایان سال ۲۰۱۷ برای بوئینگ ۷۳۷ (در همه مدل‌ها) بیش از ۱۴۲۰۰ فروند سفارش قطعی ثبت شده‌است که ۹۸۰۲ فروند از آن به ۲۸۵ ایرلاین تحویل شده‌است.[۶] لازم به توجه است که باوجود تفاهم‌های صورت گرفته میان شرکت‌های هوایی ایرانی از جمله ایران ایر، زاگرس و آسمان با بوئینگ، به دلایلی مانند عدم تأمین فاینانس هواپیماها، تاکنون هیچگونه سفارش قطعی جهت تحویل به مشتریان ایرانی در بخش سفارش و تحویل سایت بوئینگ درج نشده‌است.[۶]

اکنون هواپیمایی ساوت‌وست ایرلاینز آمریکا با بیش از ۷۰۰ فروند بوئینگ ۷۳۷ در حال خدمت بزرگ‌ترین بهره‌بردار این گونه هواپیما در جهان می‌باشد.[۷][۸]

در هر زمان به‌طور میانگین ۱۲۵۰ تا از این هواپیما در آسمان در حال پرواز است. در سال ۲۰۰۶ به‌طور متوسط در هر ۵ ثانیه یک ۷۳۷ در جایی فرود می‌آمد.[۹] ۷۳۷ از سال ۱۹۶۸ (زمان شروع فعالیت) تاکنون بیش از ۱۲ میلیارد مسافر را جابه‌جا کرده و بیش از ۷۴ میلیارد مایل (۱۲۰ میلیارد کیلومتر) پرواز کرده و بیش از ۲۹۶ میلیون ساعت در آسمان بوده‌است. ۷۳۷ بیش از ۲۵ درصد از ناوگان تجاری هوایی جهان را تشکیل می‌دهد. .[۹][۱۰]

 
بوئینگ ۷۳۷ سری ۷۰۰
 
بوئینگ ۷۳۷ سری ۴۰۰ شرکت کانتاس درحال فرود آمدن در فرودگاه ملبورن

کاربری نظامی و ترابری

بیش از ۳۰ کشور جهان از بوئینگ ۷۳۷ برای مقاصد نظامی یا ترابری استفاده می‌کنند.[۱۱]

مدل‌ها ویرایش

۷۳۷ سری اولیه (نسل یک)

  • ۷۳۷–۱۰۰ سری اولیه: مدل اولیه که طولی کوتاه داشت و تنها سی فروند آن ساخته‌شد.
  • ۷۳۷–۲۰۰ سری اولیه: مشابه ۷۳۷–۱۰۰ با طول و ظرفیت بالاتر بود و اولین فروند در سال ۱۹۶۸ به کاربران تحویل داده شد.

۷۳۷ سری کلاسیک (نسل دو)

  • ۷۳۷–۳۰۰ سری کلاسیک: مدل استاندارد با بدنه بزرگتر.
  • ۷۳۷–۴۰۰ سری کلاسیک: مدل حجیم تر با بدنه کشیده تر.
  • ۷۳۷–۵۰۰ سری کلاسیک: مدل دارای بدنه کوتاه‌تر.

۷۳۷ نسل بعد یا NG (نسل سه)

  • ۷۳۷–۶۰۰ سری نسل بعد: مدل کوچک برابر با ۵۰۰–۷۳۷ با امکانات پیشرفته.
  • ۷۳۷–۷۰۰ سری نسل بعد: مدل متوسط برابر با ۳۰۰–۷۳۷ با امکانات پیشرفته.
  • ۷۳۷–۸۰۰ سری نسل بعد: دارای موتور قدرتمند، مدل جدیدی از سری ۴۰۰.
  • ۷۳۷–۹۰۰ سری نسل بعد: نخستین فروند از این مدل در سال ۲۰۰۱ به آلاسکا ایرلاینز تحویل داده شد. این مدل دارای حداکثر ظرفیت ۱۸۹ مسافر است.[۱۲]

۷۳۷ سری مَکس یا MAX (نسل چهار)

  • ۷۳۷ مکس۷: این مدل بر اساس ۷۳۷–۷۰۰ ساخته شده و دارای برد عملیاتی و ظرفیت بالاتر و مصرف سوخت پایین‌تر است.[۱۳]
  • ۷۳۷ مکس۸: این مدل به عنوان جایگزین ۷۳۷–۸۰۰ تولید شد. طولی بیشتر از مکس۷ دارد و در سال ۲۰۱۷ اولین پرواز تجاری خود را برای مالیندو ایر انجام داد.[۱۴]
  • ۷۳۷ مکس۹: این مدل به عنوان جایگزین ۷۳۷–۹۰۰ تولید شد و اولین پرواز خود را در آوریل ۲۰۱۷ انجام داد.[۱۵]
  • ۷۳۷ مکس۱۰: این مدل شباهت زیادی به مکس۹ داشته و با افزایش ظرفیت توانایی حمل ۱۸۹ تا ۲۳۰ مسافر را دارد.[۱۶]
  • BBJ جت تجاری بوئینگ برگرفته از سری ۷۰۰
  • BBJ2 جت تجاری بوئینگ برگرفته از سری 800.[۲]

سفارش‌ها و تحویل ویرایش

تا تاریخ ژوئن ۲۰۲۲, تعداد ۱۱٫۰۶۶ فروند از انواع وئینگ ۷۳۷ تحویل مشتریان شده‌است، [۱۷] در حالی که ۱۰٫۴۰۶ دستگاه از خانواده رقیب A320 تحویل داده شده‌است.[۱۸]

جدول تحویل مدلهای مختلف بوئینگ ۷۳۷ بر مبنای سال[۱۷]
سال جمع ۲۰۲۲ ۲۰۲۱ ۲۰۲۰ ۲۰۱۹ ۲۰۱۸ ۲۰۱۷ ۲۰۱۶ ۲۰۱۵ ۲۰۱۴ ۲۰۱۳ ۲۰۱۲ ۲۰۱۱ ۲۰۱۰ ۲۰۰۹ ۲۰۰۸ ۲۰۰۷
تحویل ۱۱٬۰۶۶ ۱۸۹ ۲۶۳ ۴۳[الف] ۱۲۷ ۵۸۰ ۵۲۹ ۴۹۰ ۴۹۵ ۴۸۵ ۴۴۰ ۴۱۵ ۳۷۲ ۳۷۶ ۳۷۲ ۲۹۰ ۳۳۰
۲۰۰۶ ۲۰۰۵ ۲۰۰۴ ۲۰۰۳ ۲۰۰۲ ۲۰۰۱ ۲۰۰۰ ۱۹۹۹ ۱۹۹۸ ۱۹۹۷ ۱۹۹۶ ۱۹۹۵ ۱۹۹۴ ۱۹۹۳ ۱۹۹۲ ۱۹۹۱ ۱۹۹۰ ۱۹۸۹ ۱۹۸۸ ۱۹۸۷
۳۰۲ ۲۱۲ ۲۰۲ ۱۷۳ ۲۲۳ ۲۹۹ ۲۸۲ ۳۲۰ ۲۸۲ ۱۳۵ ۷۶ ۸۹ ۱۲۱ ۱۵۲ ۲۱۸ ۲۱۵ ۱۷۴ ۱۴۶ ۱۶۵ ۱۶۱
۱۹۸۶ ۱۹۸۵ ۱۹۸۴ ۱۹۸۳ ۱۹۸۲ ۱۹۸۱ ۱۹۸۰ ۱۹۷۹ ۱۹۷۸ ۱۹۷۷ ۱۹۷۶ ۱۹۷۵ ۱۹۷۴ ۱۹۷۳ ۱۹۷۲ ۱۹۷۱ ۱۹۷۰ ۱۹۶۹ ۱۹۶۸ ۱۹۶۷
۱۴۱ ۱۱۵ ۶۷ ۸۲ ۹۵ ۱۰۸ ۹۲ ۷۷ ۴۰ ۲۵ ۴۱ ۵۱ ۵۵ ۲۳ ۲۲ ۲۹ ۳۷ ۱۱۴ ۱۰۵ ۴
  1. تحویلی‌های سال ۲۰۲۰ شامل تعداد ۱۶ فروند از سری نسل جدید ان جی (Next Generation) و ۲۷ فروند از سری مکس می‌باشد

سوانح ویرایش

 
سقوط پرواز ۹۸۱ فلای دبی در روسیه ۱۹ مارس۲۰۱۶

تا ژانویه ۲۰۲۱ مجموعاً ۵۰۲ سانحه برای بوئینگ‌های ۷۳۷ رخ داده‌است. ۲۱۸ مورد از این سوانح منجر به اتلاف بدنه هواپیما و مرگ ۵۵۸۵ نفر شده‌است.[۱۹]

پرواز ۹۸۱ فلای‌دبی (FZ981/FDB981) یک پرواز بین‌المللی برنامه‌ریزی شده‌بود که از مبدأ شهر دبی در امارات متحده عربی، به روستوف-نا-دونو در روسیه عازم بود. در ۱۹ مارس ۲۰۱۶ میلادی، هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ نسل بعدی در فرودگاه روستوف‌ان‌دون دو تلاش ناموفق برای فرود داشت و پس از اولین تلاش ناموفق خلبانان برای فرود، این هواپیمای مسافربری دو ساعت در آسمان روسیه چرخید. در دومین تلاش خلبانان برای فرود در ساعت ۳:۵۰ بامداد به وقت محلی، بال هواپیما در ۲۵۰ متری ابتدای باند به سطح فرودگاه برخورد کرد و هواپیما متلاشی و تکه‌تکه شد.تمام ۶۲مسافر و خدمه این پرواز از دنیا رفتند.این تنها سانحه هوایی مرگبار در صنعت هواپیمایی دولت امارات متحده عربی بوده است.۴۴مسافران سانحه شهروندان روسیه بودند و ۳۴ تن از آن‌ها، گردشگران یک تور چارتر ایرانی-اماراتی بودند که از استان روستوف شروع و پس از یک هفته تفریح روسها در دبی، ابوظبی، شارجه، فجیره و راس الخیمه به مبدا می گشت. ده تن از مسافران زیر هجده سال بودند.


یک فروند هواپیمای بوئینگ ۷۳۷-۸۰۰ نسل بعدی، با شماره سریال ۳۸۱۲۴ و کد ثبتی UR-PSR، متعلق به هواپیمایی بین‌المللی اوکراین، با شمارهٔ پرواز ۷۵۲، که بامداد چهارشنبه ۱۸ دی ۱۳۹۸ فرودگاه امام خمینی تهران را به مقصد فرودگاه بین‌المللی بوریسپیل، کی‌یف، پایتخت اوکراین، ترک کرده بود، با ۱۷۶ سرنشین، حدود پنج دقیقه پس از پرواز، در ساعت ۶:۱۲ در صباشهر از توابع شهرستان شهریار به علت برخورد ۲ فروند موشک مجاورتی از نوع تورام ۱ سقوط کرد و تمامی سرنشینان آن جان باختند.[۲۰][۲۱][۲۲][۲۳]

 
سقوط بویینگ۷۳۷اکراینی در تهران۲۰۲۰

ابتدا مقامات جمهوری اسلامی ایران علت سقوط هواپیما را نقص فنی هواپیما بیان کردند. سران این کشور از تحویل‌دادن جعبه‌های سیاه هواپیما خودداری می‌کند، نخست‌وزیر کانادا و همچنین وزیر امور خارجه این کشور از مقامات ایران خواسته‌اند بدون فوت وقت، دو جعبه سیاه را به فرانسه تحویل دهند تا کارشناسان بتوانند محتوای جعبه‌ها را بررسی کنند.[۲۴][۲۵][۲۶]

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. Bowers 1989, p. 495.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ Endres, G. & Gething M.J. Aircraft Recognition Guide. New York: Collins, 2005
  3. https://www.seattletimes.com/business/boeing-aerospace/boeing-737-max-can-return-to-the-skies-says-faa/. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  4. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۶ ژانویه ۲۰۱۹.
  5. (PDF) http://www.boeing.com/assets/pdf/commercial/airports/acaps/737.pdf. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ «Boeing: Commercial». www.boeing.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۰۲.
  7. "Southwest Airlines Fleet Details and History". www.planespotters.net (به انگلیسی). Retrieved 2018-01-02.
  8. Reed, Ted. "United Airlines Takes Delivery Of Its 300th Next Generation Boeing 737" (به انگلیسی). Retrieved 2018-01-02.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ "The 737 Story: Little Wonder." flightglobal.com. February 7, 2006. Retrieved: January 7, 2008.
  10. "Boeing 737 Facts". www.boeing.com. Boeing. Retrieved 18 November 2014.
  11. COHEN، AUBREY (۲۰۱۱-۰۶-۰۹). «Boeing looks to sell more 737-based military jets». seattlepi.com (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۰۸.
  12. «Wayback Machine» (PDF). web.archive.org. ۲۰۱۶-۱۲-۲۵. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۰۸.
  13. Bhaskara، Vinay (۲۰۱۶-۰۷-۱۰). «Farnborough: Boeing's Execution on 737 MAX Sparkles as MAX 7.5 and MAX 10X Loom». Airways Magazine (به انگلیسی). بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ ژوئیه ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۰۸.
  14. «Boeing Launches 737 MAX 200 with Ryanair». MediaRoom. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۰۸.
  15. Trimble2018-02-16T14:51:12+00:00, Stephen. "Boeing 737 Max 9 receives certification". Flight Global (به انگلیسی). Retrieved 2021-03-08.
  16. Trimble2017-06-19T08:22:54+01:00, Stephen. "PARIS: Boeing launches 737 Max 10". Flight Global (به انگلیسی). Retrieved 2021-03-08.
  17. ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام O_D_summ وارد نشده‌است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  18. "Orders & Deliveries". Airbus. June 30, 2022. Archived from the original on December 18, 2017. Retrieved July 12, 2022.
  19. Ranter، Harro. «Aviation Safety Network > ASN Aviation Safety Database > Aircraft type index > Boeing 737». aviation-safety.net. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۰۸.
  20. «اغلب مسافران بوئینگ 737 تهران-کیف ایرانی بودند». دریافت‌شده در ۸ ژانویه ۲۰۲۰.
  21. «نخست‌وزیر کانادا: هواپیمای اوکراینی توسط موشک زمین به هوای ایران سرنگون شده‌است». رادیو فردا. ۱۹ دی ۱۳۹۸.
  22. «نخست‌وزیر کانادا: شواهد نشان می‌دهد که ایران عامل سقوط هواپیمای اوکراینی بوده‌است». صدای آمریکا. ۱۹ دی ۱۳۹۸.
  23. «بوریس جانسون هم می‌گوید شواهد حاکی از ساقط شدن هواپیما با پدافند ایرانی است». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۹ دی ۱۳۹۸.
  24. «Canada says black boxes from Iran crash should be sent to France». رویترز. ۲۷ دی ۱۳۹۸.
  25. «فشار کانادا بر ایران برای ارسال جعبه‌های سیاه». دویچه وله فارسی. ۱۶ بهمن ۱۳۹۸.
  26. «کانادا: ایران جعبه سیاه هواپیمای اوکراینی را در دسترس بگذارد». دویچه وله. ۱۴ اسفند ۱۳۹۸.