بوران (فضاپیما)

فضاپیمای بوران (به روسی: Буран به همان معنای بوران در فارسی) یکی از فضاپیماهای شاتل اتحاد شوروی است. بوران تنها شاتل فضایی شوروی بود که به‌طور کامل ساخته، و در مدار زمین آزمایش شد. این فضاپیما برای اولین بار در ۱۵ نوامبر ۱۹۸۸ (۲۴ آبان ۱۳۶۷) در مدت ۳ ساعت و ۴۰ دقیقه بدون سرنشین در خارج از جو زمین پرواز کرد و و سپس در فرودگاه بایکونور قزاقستان به همراه یک فروند میگ ۲۵ —که فضا پیما را از ارتفاع ۲۰ کیلومتری سطح زمین تا لحظهٔ فرود اسکورت می‌کرد— به زمین نشست. بوران تنها هواپیمای فضایی است که برخاست، فرود و پرواز مداری بدون خدمه و در حالت خلبان خودکار انجام داده‌است و از این بابت، نامش در رکوردهای گینس به ثبت رسیده‌است.[۱]

بوران (فضاپیما)
Orbiter 1K1 at an airshow at لو بورژه در ۱۹۸۹
کشورSoviet Union
نامگذاری"Snowstorm"
وضعیتdestroyed in a 2002 hangar collapse
نخستین پرواز۱۵ نوامبر ۱۹۸۸
آخرین پرواز۱۵ نوامبر ۱۹۸۸
تعداد ماموریت‌ها۱
تعداد خدمه۰
زمان سپری‌کرده در فضا۳ ساعت، ۳۶ دقیقه
تعداد مدارهای کامل‌کرده۲
فضاپیمای بوران برپشت هواپیمای آنتونوف An-225.

برنامه شاتل فضایی شوروی ویرایش

برنامه بوران هم‌زمان با پروژه شاتل آمریکا در دهه ۷۰ میلادی در شوروی سابق آغاز شد. بعد از مطالعات اولیه، در سال ۱۹۷۵ ساخت آن آغاز شد و اولین پرواز آزمایشی آن در سال ۱۹۸۵ انجام شد. اما برنامه آن به علت کمبود بودجه لغو شد. در حقیقت بودجه بوران به ساخت و توسعه موشک بالستیک قاره‌پیمای مولنیا اختصاص یافت.

مدل‌های بوران ویرایش

در کل، چهار مدل مختلف از بوران ساخته شد. دو مدل از آن، هیچ‌گاه تکمیل نشد و دو مدل دیگر، تنها پروازهای آزمایشی داشته‌اند. یکی از این دو مدل، هم‌اکنون در پارک هوا و فضا یا همان مجموعه ودن‌خا در مسکو روی زمین قرار گرفته و دیگری در پایگاه فضایی بایکونور قزاقستان قرار دارد.

منابع ویرایش

  1. "Largest spacecraft to orbit and land unmanned". Guinness World Records. Retrieved 10 March 2017.
  • https://web.archive.org/web/20060804153528/http://liftoff.msfc.nasa.gov/rsa/buran.html
  • محمد عمرویچ طالبوف (اسفند ۱۳۶۷)، ترجمهٔ سیروس برزو، «استقبال از شاتل خودکار بوران»، دانشمند، ش. شمارهٔ پی‌درپی ۳۰۵، ص. ۵۹

پیوند به بیرون ویرایش