باز کردن منو اصلی
ویکی‌پدیا

بورکینافاسو

تاریخویرایش

 
پرچم ولتای علیا (۱۹۸۴–۱۹۵۹)

بورکینافاسو در گذشته مستعمره فرانسه بود. در دوران مستعمراتی، این کشور نقش ذخیره نیروی کار برای مستعمرات توسعه یافته تر جنوب را داشت. از زمان کسب استقلال در ۱۹۶۰، این کشور، که در سال ۱۹۸۴ در نخستین سالگرد به قدرت رسیدن توماس سانکارا نامش به بورکینافاسو تغییر یافت، تاریخ سیاسی متلاطمی با یک سری کودتاهای نظامی داشته‌است.

پس از فشار برای آزادی (۱۹۹۰ و ۱۹۹۱) قانون اساسی جدیدی در ۱۹۹۱ وضع شد و در ۱۹۹۲ نظام چند حزبی دوباره بر قرار گشت.

سیاستویرایش

 
ترتیوس زونگو، سیاستمدار اهل بورکینافاسو

در قانون اساسی انتخابات با رای تمامی افراد بالغ برای مجمع ۷۷ نفره هر چهار سال و برای ریاست جمهوری هر هفت سال تصریح شده‌است. اعضای مجلس نمایندگان به‌طور غیر مستقیم انتخاب می‌شوند. حرب عمده سیاسی (ائتلاف) جبهه مردمی (FP) است.

جغرافیاویرایش

 

این کشور فقیر که در جنوب صحرا واقع شده‌است.

کشوری است محصور در خشکی، که دشتهای پهناور آن، فاقد هرگونه پوشش گیاهی مناسب است. این کشور متشکل از فلاتهای با ارتفاع تقریبی ۵۰۰ متر می‌باشد.

جغرافیای طبیعیویرایش

  • رودهای مهم: موهون (ولتای سیاه)، ناکامیه (ولتای سفید)، نازینون (ولتای سرخ)
  • بلندترین نقطه: قله تما با ارتفاع ۷۴۹ متر
  • آب و هوا: آب و هوا خشک و داغ است و فقط در علفزار استوایی جنوب میزان بارندگی (۱۰۰۰ میلی‌متر) کافی است. شمال کشور نیمه کویری است.

تقسیمات کشوریویرایش

 

  • Boucle du Mouhoun
  • Cascades
  • Centre
  • Centre-Est
  • Centre-Nord
  • Centre-Ouest
  • Centre-Sud
  • Est
  • Hauts-Bassins
  • Nord
  • Plateau-Central
  • Sahel
  • Sud-Ouest

اقتصادویرایش

 
روستایی سنتی در جنوب شرق بورکینافاسو

بور کینافاسو یکی از فقیرترین کشورهای جهان، در دو دهه گذشته گرفتار خشکسالی شدید بوده‌است. دامداران چادرنشین و کشاورزانی که در حد معیشت زراعت می‌کنند، عمدتاً کشت ذرت خوشه‌ای، نیشکر و ارزن را انجام می‌دهند، قسمت اعظم جمعیت را تشکیل می‌دهند. بور کینافاسو اقتصاد خود را برپایه کشاورزی و دامپروری بنا نهاده‌است. بورکینافاسو نیز پنبه و منگنز و روی صادر می‌کند.

فرهنگویرایش

 
سینمای سانیون
 
کلیسای اواگا

آنچه تاکنون در مورد چگونگی ورود اسلام به کشور گفته و نوشته شده‌است، از ورود این دین توسط بازرگانان و مبلغان نیجر، مالی و غنا به شهرهای جنوب، شمال غربی و شرق کشور حکایت می‌کند.

در سال‌های دهه ۱۹۲۰ م، فرمانده اداره امور ولتای علیا (نام پیشین بورکینافاسو)، در گزارشی به فرمانده مستعمرات غرب آفریقا در داکار، از هسته‌های اسلامی شهرهای بوبودیولاسو، شرکت بعضی از مسلمانان در آیین حج و رواج کلاس‌های آموزش قرآن خبر داد.

مذهب در این سرزمین مؤلفه‌ای مهم و مؤثر در رفتارهای اجتماعی مردم به‌شمار می‌آید. جامعه این کشور، شاهد برخی فعالیت‌های اجتماعی است که انگیزه‌های مذهبی دارند؛ بنابراین، دین و مذهب، نفوذ درخور توجهی در عرصه اجتماعی دارد.

از سوی دیگر، با توجه به نوع حکومت، تصمیم‌ها، رفتارها و سیاست‌های دولتمردان در زمینه‌های گوناگون سیاسی و اقتصادی، ارتباطی با ملاحظات مذهبی ندارد و دولتمردان حتی‌الامکان می‌کوشند از ورود رهبران مذهبی به مسائل سیاسی با انگیزه‌های دینی و مذهبی جلوگیری کنند.

برخی از تشکیلات مذهبی، از نظر دولت به رسمیت شناخته شده‌اند و در مراسم رسمی از نمایندگان آن‌ها دعوت می‌شود. این گروه‌ها عبارتند از: تیجانیه، جماعت اسلامی، وهابیون، احمدیه.

فرقه تیجانیه، یکی از تشکیلات بانفوذ و دارای پیروان پرشمار در بورکینافاسو به‌شمار می‌رود. این فرقه نزدیک به هشتاد سال پیش توسط فردی به نام «ابوبکر مایگا» از قبیله مارانشی در بورکینافاسو پایه‌گذاری شد.

مایگا به مرور به تبلیغ و نشر دین اسلام پرداخت و در نتیجه تلاش‌های وی، افرادی به دین اسلام گرویدند.

یکی دیگر از رهبران تیجانیه در بورکینافاسو، «شیخ محمد مایگا» بود. وی فرزند بزرگ شیخ ابوبکر بود که به جای پدر، رهبری جریان تیجانیه را به عهده گرفت. با تلاش وی، دولت فرقه تیجانیه را به رسمیت شناخت.

یکی دیگر از تشکل‌های اسلامی در بورکینافاسوف جنبش وهابیت است. این جنبش در دهه ۱۹۶۰ م توسط فردی به نام «محمد کوته»، که به تجارت با بازرگانان سعودی مشغول بود، از طریق شهر بوبو وارد بورکینافاسو شد. وی با برخورداری از حمایت و امکانات مالی عربستان، به جذب پیروان بیشتر در بورکینافاسو پرداخت.

فرقه احمدیه، فعالیت خود را در سال ۱۹۸۹ م به‌طور رسمی در واگادوگو آغاز کرد. رئیس این فرقه، «شیخ محمد ادریس» و معاون وی، «تاریک محمود» (هر دو پاکستانی‌تبار) نام دارد.

مبلغان این فرقه، در مرکز تربیت مبلغان فرقه احمدیه در غنا آموزش و دوره دیده‌اند.

جماعت اسلامی، یکی از تشکیلات اسلامی و باسابقه در بورکینافاسو است. این تشکیلات توسط امامان مساجد و پیرمردان به روش قدیمی اداره می‌شود.

این تشکیلات، با وجود قدمت فعالیت، قادر به جذب نیروهای روشنفکر و جوان نیست. از این رو، روز به روز از قدرت و نفوذش در کشور کاسته می‌شود.

انجمن اسلامی دانشجویان و دانش آموزان، تشکیلاتی نسبتاً جدید، فعال و پرتحرک می‌باشد که تلاش خود را با هدف جذب جوانان و تربیت آن‌ها از طریق مدارس و دانشگاه متمرکز نموده‌است و تاکنون نیز به پیشرفت‌های چشمگیر دست یافته‌اند.

بیش تر اعضای این انجمن، دارای تحصیلات عالی و مشاغلی در وزارت خانه‌ها و دوایر دولتی می‌باشند. آن‌ها از نظر بنیان‌های عقیدتی، ضعیف، ولی مشتاق فراگیری و آشنایی با اسلام هستند.

به‌طور کلی، اعیاد و روزهای تعطیل در بورکینافاسو، دارای دو مناسبت اسلامی و ملی است. عید فطر، عید قربان و میلاد پیامبر اسلام، از جمله اعیاد مذهبی مسلمانان بورکینافاسو به‌شمار می‌رود و در این روزها، مراسمی باشکوه برگزار می‌شود.

در این میان، لازم است به جشن میلاد پیامبر اسلام اشاره شود که هر ساله با شکوه ویژه‌ای در میان مسلمانان در مساجد شهرهای گوناگون بورکینافاسو برپا می‌شود. روزهای یادشده در بورکینافاسو، تعطیل رسمی است.

آموزشویرایش

  • میزان با سوادی: ۱۸٫۲ ٪ (۱۹۹۰).
  • سنین تحصیل اجباری: (فرضاً) ۷ تا ۱۴ سال.
  • تعداد دانشگاه: ۱.

دفاعویرایش

مشخصات آماریویرایش

 
  • نام رسمی: بورکینافاسو (Burkina Faso) (ولتای علیای سابق)
  • عضو: سازمان ملل متحد، سازمان وحدت آفریقا، جامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا
  • مساحت: ۲۷۴٬۰۰۰ کیلومتر مربع
  • خط ساحلی: خط ساحلی ندارد
  • مختصات جغرافیایی: ۱۳ درجه شمالی و ۲ درجه غربی
  • جمعیت: ۱۷٬۳۲۲٬۷۹۶ نفر (برآورد ۲۰۱۴)
  • پایتخت: اوآگادوگو
  • شهرهای عمده: بوبودیولاسو، کودوگو، اهیگویا، بانفورا
  • زبان: فرانسوی (رسمی)، موسی، فولانی
  • مذهب: اسلام، مسیحیت (۲۳٫۲٪) و عقاید محلی (۱۵٫۳٪)
  • امید طول عمر: ۴۷٬۲ سال
  • رشد سالانه جمعیت: ۲٬۵۷ ٪ درصد
  • واحد پول: فرانک Communaute Financiere Africaine franc

منابعویرایش

مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به بورکینافاسو در ویکی‌گفتاورد موجود است.
ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای بورکینافاسو دارد.
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ بورکینافاسو موجود است.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=بورکینافاسو&oldid=24995707»