لازار بیچراخف
لازار فئودورویچ بیچراخُف، (به روسی: Лазарь Фёдорович Бичерахов)، (زاده ۱۵ نوامبر ۱۸۸۲ در سن پترزبورگ - درگذشته ۲۲ ژوئن ۱۹۵۲ در دارمشتات)، افسر اوستیایی ارتش روسیه تزاری بود که در جنگ جهانی اول، جنگ داخلی روسیه و جنگ جهانی دوم در ناحیه قفقاز شرکت کرد.[۱]
لازار فئودورویچ بیچراخُف | |
|---|---|
 | |
| زاده | ۱۵ نوامبر ۱۸۸۲ سن پترزبورگ، امپراتوری روسیه |
| درگذشته | ۲۲ ژوئن ۱۹۵۲ (۶۹ سال) دارمشتات آلمان غربی |
| درجه | سرهنگ ارتش امپراتوری روسیه، ژنرال ارتش انگلیس |
| جنگ‌ها و عملیات‌ها |
|
| نشان‌ها | نشان سنت جورج درجه ۳، نشان سنت جورج درجه ۴، نشان سنت ولادیمیر درجه ۴ |
زندگی‌نامه ویرایش
با اصالت دیگوری در سن پترزبورگ روسیه متولد شد، پدرش افسری از ناحیه تِرِک[* ۱] اوستیا بود. پس از گذراندن مدرسه ابتدایی در سن پترزبورگ، وارد مدرسه نظامی الکسی‌وسکوی مسکو شد.[۱] طی جنگ اول جهانی، ابتدا در هنگ اول گروسکو موژدک (سالهای ۱۹۱۴–۱۹۱۵) خدمت کرد و پس از آن طی سالهای ۱۹۱۵ تا ۱۹۱۸ با درجه سرهنگی در سپاه ژنرال باراتف[* ۲] که درگیر جنگ جهانی اول در ایران بود، خدمت کرد. او فرماندهی یک واحد قزاق تِرِک به استعداد ۸۰۰ نفر را برعهده داشت.[۲] پس از انقلاب روسیه، در اوایل ۱۹۱۸ فرماندهی گروهی حدوداً هزار نفره از قزاقان ضدانقلاب بلشویکی را بر عهده داشت که تحت فرماندهی ژنرال دنسترویل[* ۳] انگلیسی قرار گرفتند. بیچراخف برای الحاق نیروی خودش به انگلیسی‌ها، معادل چهل میلیون دلار امروزی از ایشان پول دریافت نمود.[۳] هزینه ماهیانه نیروی بیچراخف برای انگلیسی‌ها ماهیانه ۲۲۰ هزار تومان بود.[۴]
جنبش جنگل ویرایش
ژنرال لیونل دنسترویل، فرمانده نیروی دنسترفورس بود که برای اشغال باکو از همدان به انزلی و در ژوئن ۱۹۱۸ از انزلی به باکو حرکت کرد. این نیروی هزار نفره انگلیسی بعلاوه نیروهای بیچراخف، در منجیل با نیروهای جنبش جنگل به رهبری میرزا کوچک خان درگیر شدند که منجر به شکست جنگلی‌ها از قوای مجهز تحت فرمان انگلیسی‌ها شد.
میرزا کوچک خان در مذاکرات قبول کرده بود؛ نیروهای در حال بازگشت به روسیه بیچراخف، بدون دردسر از گیلان بگذرند، به این شرط که در دسته‌های ۲۰۰ نفره اسلحه خود را تحویل داده و در انزلی آن را تحویل بگیرند. بنا به گفته نیکیتین، فرستادگان جنبش جنگل در مذاکره حتی اجازه داشتند که بگویند آذوقه و علیق هم به آن‌ها داده خواهد شد. بعلاوه نیروی مسلح گیلان در موقع عبور به نیروی بیچرفروس سلام خواهد داد و تشریفات و تجلیلی برای آن‌ها قائل خواهد گردید.[۵] اما با گذشتن انگلیسی‌ها از خاک ایران موافقت نکرد. در مورد رفتار قزاقان روس با زنان و کودکان گزارش‌هایی وجود دارد که شرط میرزا را قابل درک می‌سازد.[۶]
بطوری که ابراهیم فخرایی در کتاب سردارجنگل می‌نویسد، بیچراخف در ظاهر شرطهای میرزا را قبول کرده بوده و یک مهلت ۲۴ ساعته داده بوده تا جنگلی‌ها از میرزا تضمین نظامی بگیرند، اما هنوز چیزی از شروع مهلت نگذشته بوده که حمله را شروع می‌کند.[۷] به هرحال، در چهارم رمضان ۱۳۳۶ هجری قمری،[۷] برابر با ۱۲ ژوئن ۱۹۱۸ میلادی،[۸] نیروی مشترک روسی - انگلیسی[۸] به نیروهای جنگل در پل منجیل، محل فعلی سد سپیدرود یورش می‌برند و با توپخانه سنگین، هواپیما و زره‌پوش به جنگلی‌ها حمله می‌کنند. جنگلی‌ها که بغیر از تفنگ، تنها دو عدد مسلسل داشتند حدود صد نفر تلفات می‌دهند و به رودبار عقب‌نشینی می‌کنند.[۹] سردسته اولین سنگر از مدافعان جنگلی پل منجیل بر عهده محمودخان ژولیده بوده که پس از کشته شدن ۱۸ نفر از همسنگرانش، زخمی و توسط انگلیسی‌ها جهت مداوا به قزوین برده می‌شود. در آنجا حاضر به قبول درمان بقول خودش دشمنان وطن نشده و می‌میرد.[۱۰]
باکو ویرایش
در تاریخ ۵ ژوئیه ۱۹۱۸، بیچراخف و نیروهای تحت فرمانش در حوالی باکو پیاده شده[۱۱] مستقیماً وارد جنگ با نیروی اردوی اسلام قفقاز می‌شوند. بیچراخف از سوی شورای بلشویک باکو به عنوان یکی از فرماندهان ارتش سرخ انتخاب شده و دفاع جناح راست باکو (در کُردامیر[۱۱]) را برعهده می‌گیرد،[۱۲] اما بیش از سه هفته نمی‌تواند جلوی نیروی بزرگتر ترک - آذری ایستادگی کرده به داغستان عقب‌نشینی می‌کند. مدتی بعد، نیروهای انگلیسی وارد باکو شدند که بدنبال اشغال باکو، نیروهای آذری-عثمانی دنسترویل را نیز شکست دادند اما دو ماه بعد بعلت تسلیم عثمانی، بر طبق پیمان مودروس دوباره باکو به انگلیسی‌ها پس داده شد. ژنرال تامسن[* ۴] انگلیسی، اداره باکو را بر عهده گرفت و عثمانی‌ها باکو را ترک کردند. در ابتدا سیاست انگلیسی‌ها نسبت به جمهوری آذربایجان مثبت نبود و ژنرال تامپسن پرچم آذربایجان را در باکو پایین کشید و ادعا کرد تنها نیروی غیر انگلیسی که به رسمیت می‌شناسد نیروی روس‌های تزاری بیچراخف است.[۱۳] اما به تدریج پس از اینکه افسران انگلیسی سپاه مستعمراتی هند نظر خود را برای ایجاد حکومت‌های حائل بین روسیه و هند جا انداختند، دولت انگلیس حکومت جمهوری آذربایجان را قبول کرده و از ۲۸ دسامبر دولت فتحعلی خان خویسکی[* ۵] (جمهوری آذربایجان) را به عنوان تنها قدرت قانونی در آن ناحیه به رسمیت شناخت.[۱۴] حضور انگلیسی‌ها تا تاریخ نوزدهم اگوست ۱۹۱۹ ادامه داشت و پس از آن اداره امور را به دولت جمهوری آذربایجان واگذار نمودند. بیچراخف اصلاً با دولت جمهوری آذربایجان خوب نبود و در دسامبر ۱۹۱۸ به باکوی تحت حکومت انگلیسی‌ها برگشته بود تا با بسیج نیرو به قوای ژنرال دنیکین ملحق شود و تشکیلاتی بنام حکومت قفقاز- کاسپین راه انداخته بود که صریحاً قصد براندازی جمهوری آذربایجان را داشت.[۱۵] گرچه مقامات انگلیسی او را به عنوان دیدار به انگلیس بردند و نیروهایش را مجبور به ترک باکو نمودند، اما حتی پس از پیوستن نیروهای بیچراخف به دنیکین هنوز هم خطر برای جمهوری آذربایجان باقی بود چرا که ژنرال دنیکین هم قصد برانداختن جمهوری آذربایجان را داشت.[۱۵] دنسترویل در خاطرات خود اشاره می‌کند که نظرش نسبت به بیچراخف بسیار مثبت است، اما بیچراخف دشمنان زیادی در بین انگلیسی‌ها دارد.[۱۶]
پس از فروریختن رژیم تزاری در روسیه، نیروهای نظامی روسیه که در جبهه قفقاز با عثمانی درگیر بودند، از ادامه جنگ سرپیچی کردند و به صورت متفرق به روسیه بازگشتند. از سوی دیگر نیروهای عثمانی هم که با تمایلات پان‌تورانی در ظاهر ادعا به همبستگی ملت‌های مسلمان می‌نمودند با تشکیل اردوی اسلام قفقاز به فرماندهی نوری‌پاشا[* ۶] با ارمنیها، بلشویکها و نیروهای دنسترویل درگیر شدند. در ابتدا (طی اوایل تابستان ۱۹۱۸)، نیروی بیچراخف ظاهراً به کمون باکو[۲] که در مقابل نیروهای نوری‌پاشا می‌جنگید، ملحق شدند. کمون باکو،[* ۷] به ریاست استفان شائومیان[* ۸] ارمنی، شورایی بلشویک بود که اداره باکو را برعهده گرفته و غالباً با مخالفت آذری‌ها روبرو بود.[۱۷][۱۸] طی تابستان ۱۹۱۸، داشناکها، سوسیالیت‌های انقلابی[* ۹] و منشویکها، کمون باکو (بلشویکها) را که با دخالت دنسترویل مخالفت می‌کردند از شهر بیرون کردند و دیکتاتوری سنتروکاسپی[* ۱۰] را جایگزین آن نمودند که هم از سوی دنسترویل حمایت می‌شد و هم از سوی روس‌های سفید.[۱۹] در این گیرو دار، بیچراخف و نیروهایش، به دیکتاتوری میان خزری پشت کرده و هنگام نزدیک شدن سپاه عثمانی-آذری (نیروهای نوری‌پاشا)، محل خدمت خود را ترک نموده به شهر مخاچ‌قلعه در داغستان رفتند که در آن هنگام پترووسک[* ۱۱] خوانده می‌شد. بیچراخف با اشغال این شهر شروع به ارتباط با ژنرال دنیکین[* ۱۲] نمود که از مهم‌ترین سران ارتش سفید بود. در مخاچ‌قلعه، برادر لازار بیچراخف، یعنی گئورگی بیچراخف، که او هم از افسران ضدانقلاب روسیه بود به او ملحق شد. در ژانویه ۱۹۱۹،[۱] واحد بیچراخف به بندر باتومی در گرجستان منتقل شد تا در آوریل همان سال واحد منحل شود و اعضای آن به نیروهای مسلح جنوب روسیه[* ۱۳] بپیوندند.[۱] این نیرو از نیروهای عمده ارتش سفید بود که وارنگل[* ۱۴] و دنیکین آن را فرماندهی می‌کردند. در مورد اینکه چرا انگلیسی‌ها نیروی تحت فرمان بیچراخف را از هم پاشیدند اظهار شده‌است که سیاست انگلیسی‌ها پس از شکست آلمان و عثمانی بیشتر حول حمایت از دولت محلی غیر بلشویک یعنی جمهوری آذربایجان دور می‌زده‌است که روس‌های تزاری مثل باراتف و بیچراخف با آن دشمن بوده و در صدد احیای سلطه روسیه در قفقاز بوده‌اند[۲۰][۲۱] صورت ظاهری فراخواندن بیچراخف به انگلستان این بوده که به او بخاطر تلاش‌هایش مدال بدهند.[۲۱]
بیچراخف در ۱۹۱۹ به انگلستان[۲][۲۲] و ۱۹۲۸ به آلمان[۱] مهاجرت نمود.
طی جنگ جهانی دوم، بیچراخف با آلمان نازی ضد شوروی‌ها همکاری نمود و فرمانده کمیته آزادسازی مردمان روسیه[* ۱۵] در قفقاز جنوبی بود.[۱] او در سال ۱۹۵۲ در شهر دارمشتات آلمان از دنیا رفت.[۱]
جستارهای وابسته ویرایش
یادداشت‌ها ویرایش
- ↑ en:Terek Oblast ناحیه ترک، یک از مناطق امپراتوری روسیه در شمال قفقاز بود که پس از الحاق مناطقی مثل چچن، اوستیا و کاباردینو-بالکاریا به روسیه ایجاد شد.
- ↑ en:Nikolai Baratov نیکلای باراتف، فرمانده کل نیروهای روسی مستقر در ایران طی سالهای جنگ جهانی اول بود که بعد از انقلاب روسیه به نیروهای ضدانقلاب پیوست، شدیداً مجروح شد و به فرانسه گریخت.
- ↑ en:Lionel Dunsterville
- ↑ en:William Montgomery Thomson
- ↑ en:Fatali Khan Khoyski خویسکی در نام این شخصیت آذربایجانی اشاره به شهر خوی در ایران است.
- ↑ en:Nuri Killigil نوری پاشا برادر انورپاشا صدراعظم است که یکی از کارگردانان اصلی قتل‌عامهای عثمانی برای ارمنیها و یونانیها و دیگر اقوام دیگر عثمانی بود. نوری پاشا در هنگام جنگ جهانی دوم، فرمانده نیروهای ترکستانی رایش سوم بود.
- ↑ (به انگلیسی: Baku Commune) و (به روسی: Бакинская коммуна)
- ↑ en:Stepan Shahumyan
- ↑ en:Socialist Revolutionary Party
- ↑ Swietochowski در کتابش اشاره می‌کند که منظور از سنتروکاسپی ناوگان دریای خزر است (صفحه ١٣٨) en:Centrocaspian Dictatorship
- ↑ Petrovsk
- ↑ en:Anton Denikin
- ↑ en:Armed Forces of South Russia
- ↑ en:Pyotr Nikolayevich Wrangel
- ↑ en:Committee for the Liberation of the Peoples of Russia
منابع ویرایش
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ ۱٫۶ مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Бичерахов, Лазарь Фёдорович (بیچراخف لازاروس. اف)». در [[ویکی‌پدیای (روسی)|دانشنامهٔ ویکی‌پدیای (روسی)]]، بازبینی‌شده در ۲۴ تیر ۱۳۹۳.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ دانشنامه بزرگ شوروی (۱۹۷۰–۱۹۷۹). «Bicherakhov (بیچراخوف)». گروه گییل (به انگلیسی: The Gale Group). دریافت‌شده در ۲۴ تیر ۱۳۹۳.
- ↑ Musa Qasimly (Spring ۲۰۰۶). «Britain's Azerbaijan Policy (November 1917 - September 1918)». The Visions of Azerbaijan magazine. دریافت‌شده در ۳۱ تیر ۱۳۹۳.
- ↑ لوفت، پل (پاییز و زمستان ۱۳۸۱). ترجمهٔ معصومه ارباب. «پایان سیطره حکومت تزاری در ایران». ایران شناخت (۲۰ و ۲۱): ۱۸۰.
- ↑ نیکیتین، بازیل (۱۳۵۶). خاطرات و سفرنامه موسیو ب نیکتین قنسول سابق روس در ایران. معرفت.صفحه ٢٩١
- ↑ Chaquèri, Cosroe (1995). The Soviet Socialist Republic of Iran, 1920-1921: birth of the trauma (به انگلیسی). University of Pittsburgh Press. British diplomatic despatches also testify to atrocities by soldiers under the command of their ally General Bicherakhov: "Owing to killing and raping of women and children by Bicherakhov's forces we are not popular as we might be , as Persia says , we are morally responsible" .
{{cite book}}:|access-date=requires|url=(help); Check date values in:|بازبینی=(help) صفحه ٤٤ - ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ فخرایی، ابراهیم (١٣٥٤ چاپ پنجم). سردارجنگل. انتشارات جاویدان. تاریخ وارد شده در
|سال=را بررسی کنید (کمک)صفحه ١٣٢ - ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ Marcel Bazin (March 7, 2012). "MANJIL". [[دانشنامه ایرانیکا|Encyclopædia Iranica]] (به انگلیسی). Retrieved 27 July 2014.
{{cite encyclopedia}}: URL–wikilink conflict (help) - ↑ فخرایی، ابراهیم (١٣٥٤ چاپ پنجم). سردارجنگل. انتشارات جاویدان. تاریخ وارد شده در
|سال=را بررسی کنید (کمک)صفحه ١٣٥ - ↑ فخرایی، ابراهیم (١٣٥٤ چاپ پنجم). سردارجنگل. انتشارات جاویدان. تاریخ وارد شده در
|سال=را بررسی کنید (کمک)صفحه ١٣٤ - ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ بیات، کاوه (١٣٨٠). توفان بر فراز قفقاز. تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه. شابک ۹۶۴ـ۳۶۱ـ۰۶۵ـ۹ مقدار
|شابک=را بررسی کنید: invalid character (کمک). پارامتر|تاریخ بازیابی=نیاز به وارد کردن|پیوند=دارد (کمک)صفحه٧١ - ↑ Tadeusz Swietochowski (2004). Russian Azerbaijan, 1905-1920: The Shaping of a National Identity in a Muslim Community. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-52245-8. صفحه ١٣٧
- ↑ Tadeusz Swietochowski (2004). Russian Azerbaijan, 1905-1920: The Shaping of a National Identity in a Muslim Community. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-52245-8. صفحه١٤١
- ↑ بیات، کاوه (١٣٨٠). توفان بر فراز قفقاز. تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه. شابک ۹۶۴ـ۳۶۱ـ۰۶۵ـ۹ مقدار
|شابک=را بررسی کنید: invalid character (کمک). پارامتر|تاریخ بازیابی=نیاز به وارد کردن|پیوند=دارد (کمک)صفحه١٠٢ - ↑ ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ بیات، کاوه (١٣٨٠). توفان بر فراز قفقاز. تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه. شابک ۹۶۴ـ۳۶۱ـ۰۶۵ـ۹ مقدار
|شابک=را بررسی کنید: invalid character (کمک). پارامتر|تاریخ بازیابی=نیاز به وارد کردن|پیوند=دارد (کمک)صفحه١٣٣ - ↑ Dunsterville, Lionel. "The Diaries of General Lionel Dunsterville" (به انگلیسی). Retrieved 31 تیر 1393. Bicherakov is doing splendidly and I feel I deserve credit for the one thing that I have trusted him throughout against everyone's opinion. The War Office cable me not to trust him, the Baghdad people do the same, all Russians do the same. Had I not fought against their views the fat would, indeed, have been in the fire. Bicherakov has been magnificently successful so far, and all my success has been due to him. I am teaching the people here to understand him. The Chief of Staff Avitisov, hates him, however, we have sent the Chief of Staff off on sick leave and things will be better.
{{cite web}}: Check date values in:|بازبینی=(help) - ↑ مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Бакинская коммуна (کمون باکو)». در [[ویکی‌پدیای (روسی)|دانشنامهٔ ویکی‌پدیای (روسی)]]، بازبینی‌شده در ۲۵ تیر ۱۳۹۳.
- ↑ مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «26 Baku Commissars (کمیسری باکو)». در [[ویکی‌پدیای (انگلیسی)|دانشنامهٔ ویکی‌پدیای (انگلیسی)]]، بازبینی‌شده در ۲۷ تیر ۱۳۹۳.
- ↑ مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Armenian-Azerbaijani war (پاراگراف جنگ ارمنی آذری در مقاله جمهوری آذربایجان)». در [[ویکی‌پدیای (انگلیسی)|دانشنامهٔ ویکی‌پدیای (انگلیسی)]]، بازبینی‌شده در ۲۷ تیر ۱۳۹۳.
- ↑ لوفت، پل (پاییز و زمستان ۱۳۸۱). ترجمهٔ معصومه ارباب. [پایان سیطره حکومت تزاری در ایران] پارامتر
|trans-title=نیاز به|title=دارد (کمک). ایران شناخت (۲۰ و ۲۱): ۱۸۴. پارامتر|تاریخ بازیابی=نیاز به وارد کردن|پیوند=دارد (کمک) - ↑ ۲۱٫۰ ۲۱٫۱ Tadeusz Swietochowski (2004). Russian Azerbaijan, 1905-1920: The Shaping of a National Identity in a Muslim Community. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-52245-8. صفحه ۱۵۲ و ۱۵۳
- ↑ تارنمای اوستی‌ها
جستارهای وابسته ویرایش
- بزوگلنای Безугольный, الکسی. وای Алексей Юрьевич (2011). ژنرال بیچراخف و سپاه قفقازی او، ناگفته‌های جنگ داخلی و دخالت در قفقاز ۱۹۱۷–۱۹۱۹ Генерал Бичерахов и его Кавказская армия. Неизвестные страницы истории Гражданской войны и интервенции на Кавказе. ۱۹۱۷–۱۹۱۹ (به روسی). Tsentrpoligraf.
- Pezhmann Dailami (April 10, 2012). "JANGALI MOVEMENT". [[دانشنامه ایرانیکا|Encyclopædia Iranica]] (به انگلیسی). Retrieved 27 July 2014.
{{cite encyclopedia}}: URL–wikilink conflict (help)