تابش
در فیزیک، تابش (به انگلیسی: Radiation) به معنی انتشار یا انتقال انرژی به شکل ذرات یا امواج در محیط یا فضاست.
دو گونه تابش وجود دارد؛ یون‌ساز و غیریون‌ساز. واژهٔ پرتو (Ray) بیشتر برای پرتوهای یون‌ساز به‌کار می‌رود (که انرژی کافی برای یونش اتم‌ها را دارند)، اما گاهی ممکن است برای پرتوهای غیریون‌ساز نیز به‌کار رود که دراین‌صورت معمولاً به آن موج می‌گویند (مانند نور و امواج رادیویی).
انرژی تابشی، از منبعِ خود، از همه سو به بیرون و در خط راست سیر می‌کند. هر دو گونه تابش یونی و غیریونی می‌تواند برای اندامگان آسیب‌رسان باشد و همچنین ممکن است منجر به تغییراتی در زیست‌بوم شود.
پرتو غیریون‌ساز ویرایش
این پرتوها انرژی کافی برای یونش اتم‌ها را ندارند اما با ایجاد گرما داخل بافت‌ها و اندام‌های بدن می‌تواند سبب آسیب شود.
امواج رادیویی، تابش فروسرخ، تابش فرابنفش و امواج مایکرویو در دسته پرتوهای غیریون‌ساز قرار دارند.
امواج رادیویی ویرایش
تابش فروسرخ ویرایش
تابش فرابنفش ویرایش
امواج مایکرویو ویرایش
پرتو یون‌ساز ویرایش
پرتو با انرژی کافی می‌تواند اتم‌ها را یونیده کند. از آنجا که یاخته (سلول) از اتم ساخته‌شده، یونیدن می‌تواند سبب سرطان شود. هر یاخته انسان از هزاران میلیون اتم ساخته‌شده و احتمال ابتلا به سرطان از راه تابش به میزان تابش و میزان حساسیت فرد بستگی دارد.
ذرات آلفا، ذرات بتا، گاما و پرتوهای ایکس و نوترون همگی ممکن است که با شتاب دادن، انرژی کافی برای یونش اتم‌ها را پدیدآورند.
پرتو آلفا ویرایش
ذرات آلفا (α) معمولاً در هنگام واپاشی هسته‌های بزرگ منتشر می‌شوند. هر ذرهٔ آلفا (همانند هسته هلیوم،He2+) دربرگیرنده دو نوترون و دو پروتون است.
پرتو بتا (+/-) ویرایش
هر ذره بتا متشکل از ۱عدد الکترون است.
پرتو گاما ویرایش
پرتو ایکس ویرایش
نوترون‌ها ویرایش
منابع ویرایش
مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Radiation». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۲ شهریور ۱۳۸۹.
| در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ تابش موجود است. |