تاج آقامحمدخان قاجار
تاج آقامحمدخان قاجار که در منابع قاجاری با نام‌های کلاه کیانی و تاج شاهنشاهی از آن یادشده، تاج نخستین شاه قاجار در ایران بود که در جریان تاج‌گذاری وی در نوروز سال ۱۱۷۵ خورشیدی (۱۷۹۶ م) مورد استفاده قرار گرفت. این تاج، قدیمی‌ترین تاج به‌جامانده از یک شاه ایرانی است.[۲] امروزه در کاخ موزه گلستان نگهداری می‌شود.[۳]
| تاج آقامحمدخان قاجار | |
|---|---|
 تاج آقامحمدخان قاجار در کاخ گلستان | |
| جزئیات | |
| کشور | ایران |
| متعلق به | آقامحمدخان قاجار |
| وزن | ۱٫۲ کیلوگرم[۱] |
| جنس | مس |
| عناصر دیگر | میناکاری |
در نگاره‌های بازمانده از آقامحمدخان، وی با تاجی زرین و گوهرنشان ترسیم شده که احتمالاً این‌گونه نگارگری‌ها در اثر سلیقه نگارگر بوده و تاج نخستین شاه قاجار در واقعیت چنین مجلل نبوده‌است[۳][۴]
ویژگی‌ها ویرایش
شیوه طراحی این تاج آمیخته‌ای از سنت‌های دوره صفوی و دوران پیش از اسلام است.[۵] ساختاری بیضی‌شکل دارد و جنس بدنه آن از مس است. بالای تاج حفره‌ای وجود دارد و تزئینات امروزی بدنه تاج شامل میناکاری‌هایی است که در اصفهان و مدت‌ها پس از تاج‌گذاری روی آن اعمال شده‌است.[۶][۷] احتمال دارد که این تاج ابتدا به گوهر و مروارید مزین بوده و سپس این زینت‌ها از آن خارج شده تا دوباره (احتمالاً در تاج نامور به تاج کیانی) مورد استفاده قرار گیرند.[۲]
نگارخانه ویرایش
-
تصویر تاج از نمایی دیگر -
نگاره‌ای از آقامحمدخان، مربوط به حوالی ۱۸۴۰ میلادی که امروزه در موزه ویکتوریا و آلبرت نگهداری می‌شود.
منابع ویرایش
- ↑ «اولین تاجی که سرسلسله قاجار بر سر گذاشت». ایندیپندنت فارسی. دریافت‌شده در ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۳.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ «تاج بخش پنجم. دوره‌های قاجار و پهلوی». دانشنامه ایرانیکا. دریافت‌شده در ۱۷ فوریه ۲۰۲۱.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ «روایات مختلف جلوس آقامحمدخان قاجار بر تخت سلطنت / دکتر سعید میرسعیدی». مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. دریافت‌شده در ۲۵ آوریل ۲۰۲۱.
- ↑ «تاج کیانی تاریخ ایران در تور محققان نیست». روزنامه جوان. دریافت‌شده در ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۳.
- ↑ «مطالعه تطبیقی فرم سرپوش شاهانه در دوره‌های صفویه و قاجار». پرتال جامع علوم انسانی. دریافت‌شده در ۲۵ آوریل ۲۰۲۱.
- ↑ هنر میناکاری ایرانی (۲۰۲۰-۰۴-۲۵). «میناکاری». دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۱۰.
- ↑ «تاج». دانشنامه جهان اسلام، کتابخانه مدرسه فقاهت. دریافت‌شده در ۱۸ فوریه ۲۰۲۱.