ضد کوبش (به انگلیسی: Tetraethyllead) یک ترکیب شیمیایی با شناسه پاب‌کم ۶۵۱۱ است. شکل ظاهری این ترکیب، مایع بی‌رنگ است. از تترااتیل سرب در بنزین به عنوان ماده ضد کوبش استفاده می‌شد؛ تا این‌که پژوهش‌های علمی دانشمندی به نام کلر کامرون پترسون مشخص کرد این ماده به دلیل تولید سرب برای سلامت انسان‌ها مضر است و بنزین‌های بدون سرب وارد بازار شدند.

تترااتیل‌سرب
Skeletal formula
Ball-and-stick model
شناساگرها
کوته‌نوشت‌ها TEL
شماره ثبت سی‌ای‌اس 78-00-2 ✔Y
پاب‌کم 6511
کم‌اسپایدر 6265 ✔Y
UNII 13426ZWT6A ✔Y
شمارهٔ ئی‌سی 201-075-4
شمارهٔ یواِن 1649
MeSH Tetraethyl+lead
ChEBI CHEBI:30182 ✔Y
شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اس TP4550000
3903146
68951
جی‌مول-تصاویر سه بعدی Image 1
  • CC[Pb](CC)(CC)CC

  • InChI=1S/4C2H5.Pb/c4*1-2;/h4*1H2,2H3; ✔Y
    Key: MRMOZBOQVYRSEM-UHFFFAOYSA-N ✔Y

خصوصیات
فرمول مولکولی C8H20Pb
جرم مولی ۳۲۳٫۴۴ g mol−1
شکل ظاهری Colorless liquid
چگالی 1.653 g cm-3
دمای ذوب −۱۳۶ درجه سلسیوس (−۲۱۳ درجه فارنهایت؛ ۱۳۷ کلوین)
ضریب شکست (nD) 1.5198
ساختار
شکل مولکولی Tetrahedral
گشتاور دوقطبی 0 D
خطرات
طبقه‌بندی ئی‌یو بسیار سمیخطر زیست‌محیطی
کدهای ایمنی R۶۱, R26/27/28, R33, R50/53, R62
شماره‌های نگهداری S53, S45, S60, S61
لوزی آتش
NFPA 704 four-colored diamondFlammability code 2: Must be moderately heated or exposed to relatively high ambient temperature before ignition can occur. Flash point between 38 and 93 °C (100 and 200 °F). E.g., diesel fuelHealth code 3: Short exposure could cause serious temporary or residual injury. E.g., chlorine gasReactivity code 3: Capable of detonation or explosive decomposition but requires a strong initiating source, must be heated under confinement before initiation, reacts explosively with water, or will detonate if severely shocked. E.g., fluorineSpecial hazards (white): no code
2
3
3
نقطه اشتعال
ترکیبات مرتبط
ترکیبات مرتبط تترااتیل‌ژرمانیم

تترااتیل‌قلع

به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
 ✔Y (بررسی) (چیست: ✔Y/N؟)
Infobox references

فرمول و ساختار شیمیایی

ویرایش

این ماده از مولکول‌های Pb(C2H5)4 تشکیل شده است که در آن‌ها، چهار گروه اتیل در آرایش چهاروجهی منتظم به اتم سرب متصل هستند. مولکول‌های فوق غیرقطبی می‌باشند[۱] ولی به دلیل اختلاف الکترونگاتیوی، دارای پیوند قطبی بین سرب و کربن هستند[۲] و دقیقاً همین موضع برای واکنش به کار می‌رود.

واکنش‌ها

ویرایش

اگر در اثر حرارت، پیوند بین کربن‌ها و سرب بشکند؛ اتم سرب و گروه‌های اتیل ایجاد می‌شوند. این گروه‌های اتیل که رادیکال آزاد محسوب می‌شوند؛ با آغاز واکنش سوختن بنزین در دماهای پایین‌تر، موجب به‌سوزی بنزین در موتور اتومبیل‌ها و در نتیجه افزایش عدد اوکتان (کم‌شدن کوبش) می‌شوند[۳]. گرچه تولید اتم سرب به این روش و خروج آن از طریق اگزوز و واردشدن به هوا، باعث شد به دلیل اثرهای مضر بر بهداشت و سلامت، استفاد از این ترکیب در بنزین را محدود کند.


جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. Chemistry; Charles E. Mortimer; 6th Edition; Chapter 9
  2. Chemistry; Charles E. Mortimer; 6th Edition; Chapter 8
  3. Organic Chemistry; Morisson & Boyd; 6th Edition; Chapter2
  • «IUPAC GOLD BOOK». دریافت‌شده در ۱۸ مارس ۲۰۱۲.