تداخل دارویی
تداخل دارویی تغییر در عملکرد یا اثرات جانبی دارو دارو است که در اثر تجویز همزمان با یک غذا، نوشیدنی، مکمل یا داروی دیگر ایجاد می‌شود.[۱]
_white_bg.jpg)
علت تداخل دارویی شامل یک دارو است که فارماکوکینتیک داروی پزشکی دیگر را تغییر می‌دهد. روش دیگر، تداخلات دارویی ناشی از رقابت برای یک گیرنده یا مسیر سیگنالینگ منفرد است. هم افزایی و هم تضاد در طی مراحل مختلف تعامل بین دارو و ارگانیسم رخ می‌دهد. به عنوان مثال، وقتی هم افزایی در سطح گیرنده سلولی رخ می‌دهد، اصطلاحاً آگونیسم نامیده می‌شود و مواد درگیر آن را آگونیست مینامند. از طرف دیگر، در صورت تضاد، مواد درگیر به عنوان آگونیست معکوس شناخته می‌شوند. خطر تعامل دارو با تعداد داروهای مصرفی افزایش می‌یابد.[۲] بیش از یک سوم (۳۶٪) سالمندان در ایالات متحده به‌طور مرتب از پنج دارو یا بیشتر از مکمل‌ها استفاده می‌کنند و ۱۵٪ در معرض خطر تداخل دارویی-دارویی قرار دارند.[۳]
سازوکار دارویی ویرایش
وقتی دو دارو با هم استفاده می‌شوند، تأثیرات آنها می‌تواند افزودنی باشد (نتیجه همان چیزی است که انتظار می‌رود وقتی اثر هر دارویی را که به‌طور مستقل مصرف می‌شود با هم جمع کنید)، هم افزایی (ترکیب داروها منجر به اثر بزرگتر از حد انتظار می‌شود)، یا متضاد (ترکیب داروها منجر به اثر کوچکتر از حد انتظار می‌شوند).[۴] در مورد هم افزایی یا افزودنی بودن داروها گاهی اوقات سردرگمی وجود دارد، زیرا ممکن است اثرات فردی هر دارو از بیمار به بیمار دیگر باشد.[۵] یک تعامل هم افزایی ممکن است برای بیماران مفید باشد، اما همچنین ممکن است خطر مصرف بیش از حد را افزایش دهد.
سازوکار متابولیسم ویرایش
اگر دارو A توسط آنزیم سیتوکروم P450 متابولیزه شود و داروی B فعالیت آنزیم را تحریک یا افزایش دهد، در این صورت غلظت پلاسمایی خون داروی A به سرعت کاهش می‌یابد زیرا غیرفعال شدن آن با سرعت بیشتری انجام می‌شود. در نتیجه، القای آنزیمی باعث کاهش اثر دارو می‌شود.
القای آنزیمی ویرایش
علاوه بر داروها برخی از غذاها همچنین به عنوان القاکننده‌ها یا بازدارنده‌های فعالیت آنزیمی عمل می‌کنند. جدول زیر متداول‌ترین موارد را نشان می‌دهد:
| خوراک | مکانیسم | تاثیر دارویی |
|---|---|---|
|
القای آنزیمی | Acenocoumarol, وارفارین |
| گریپ‌فروت | مهار آنزیمی | |
| سویا | مهار آنزیمی | کلوزاپین، هالوپریدول، الانزاپین، کافئین، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، فنی‌توئین، زافیر لوکاست، وارفارین |
| سیر | Increases antiplatelet activity | |
| جینسنگ | To be determined | وارفارین، هپارین، استیل‌سالیسیلیک اسید و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی |
| کهن‌دار | Strong inhibitor of platelet aggregation factor | وارفارین، استیل‌سالیسیلیک اسید و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی |
| گل راعی | القای آنزیمی (CYP450) | وارفارین، دیگوکسین، تئوفیلین، سیکلوسپورین، فنی‌توئین و ضد ویروس |
| Ephedra | Receptor level agonist | بازدارنده مونوآمین اکسیداز، central nervous system stimulants, alkaloids ارگوتامینها و گزانتینها |
| Kava (Piper methysticum) | نامشخص | لوودوپا |
| زنجبیل | Inhibits thromboxane synthetase (in vitro) | Anticoagulants |
| بابونه | نامشخص | بنزودیازپینها، باربیتوراتها و اپیوئیدها |
| زالزالک (سرده) | نامشخص | Beta-adrenergic antagonists, سیزاپراید، digoxin, کینیدین |
تداخل غذا با دارو ویرایش
این تداخل در اثر واکنش بین دارو و غذا رخ می‌دهد گرچه تداخل مهمی است ولی کمتر مورد توجه بیماران قرار می‌گیرد. در این تداخل نیازی به تغییر نوع غذا نیست، بلکه زمان مصرف دارو (بلافاصله قبل یا بعد از غذا، نیم ساعت قبل و یا دوساعت بعد از غذا) در بر طرف ساختن تداخل کافی است.
برای مثال داروهایی مثل آمیودارون، آسپرین، بر‌موکریپتین، کارودیلول، سایمتیدین، لیتیوم، متفرمین، مترونیدازول بهتر است با غذا مصرف شوند.
داروهایی مثل گریزئوفولوین بهتر است غذای چرب مصرف شود.
داروهایی مثل فورزماید، مایکوفنوکلات (Cellcept)، فلبامات و سوکرافیت بهتر است با معده خالی مصرف شوند.
داروهای مثل امپرازول، لنزوپرازول، پنتوپرازول و اس امپرازول بهتر است نیم ساعت قبل از غذا ترجیحا صبحانه مصرف شوند.
داروهای مثل آلندرونیت و ریزیدرونات (Risedronate) ضروی است با معده خالی حداقل نیم ساعت قبل از غذا با یک لیوان آب مصرف شود.[۹]
منابع ویرایش
- ↑ "What is a Drug Interaction?". AIDSinfo. U.S. Department of Health and Human Services. Archived from the original on 1 July 2019. Retrieved 15 June 2019.
- ↑ Tannenbaum C, Sheehan NL (July 2014). "Understanding and preventing drug-drug and drug-gene interactions". Expert Review of Clinical Pharmacology. 7 (4): 533–44. doi:10.1586/17512433.2014.910111. PMC 4894065. PMID 24745854.
- ↑ Qato DM, Wilder J, Schumm LP, Gillet V, Alexander GC (April 2016). "Changes in Prescription and Over-the-Counter Medication and Dietary Supplement Use Among Older Adults in the United States, 2005 vs 2011". JAMA Internal Medicine. 176 (4): 473–82. doi:10.1001/jamainternmed.2015.8581. PMC 5024734. PMID 26998708.
- ↑ Greco, W. R.; Bravo, G.; Parsons, J. C. (1995). "The search for synergy: a critical review from a response surface perspective". Pharmacological Reviews. 47 (2): 331–385. ISSN 0031-6997. PMID 7568331.
- ↑ Palmer, Adam C.; Sorger, Peter K. (2017-12-14). "Combination Cancer Therapy Can Confer Benefit via Patient-to-Patient Variability without Drug Additivity or Synergy". Cell. 171 (7): 1678–1691.e13. doi:10.1016/j.cell.2017.11.009. ISSN 1097-4172. PMC 5741091. PMID 29245013.
- ↑ Bailey DG, Malcolm J, Arnold O, Spence JD (August 1998). "Grapefruit juice-drug interactions". British Journal of Clinical Pharmacology. 46 (2): 101–10. doi:10.1046/j.1365-2125.1998.00764.x. PMC 1873672. PMID 9723817.
Comment in: Mouly S, Paine MF (August 2001). "Effect of grapefruit juice on the disposition of omeprazole". British Journal of Clinical Pharmacology. 52 (2): 216–7. doi:10.1111/j.1365-2125.1978.00999.pp.x. PMC 2014525. PMID 11488783.[پیوند مرده] - ↑ Marduga Sanz, Mariano. Interacciones de los alimentos con los medicamentos. on [۱] بایگانی‌شده در ۲۰۱۴-۰۷-۰۷ توسط Wayback Machine
- ↑ Covarrubias-Gómez, A.; et al. (January–March 2005). "¿Qué se auto-administra su paciente?: Interacciones farmacológicas de la medicina herbal". Revista Mexicana de Anestesiología. 28 (1): 32–42. Archived from the original on 2012-06-29.
- ↑ مروری بر تداخلات دارویی و اهمیت بالینی آنها مؤلفان: مینا امینی، ابراهیم صالحی‌فر چاپ اول ۱۳۹۴ ص۷۱-۷۲.
کتابشناسی ویرایش
سیستم عامل مکینتاش. Interacciones de fármacos y sus implicancias clínicas. در: Farmacología Humana. چاپ ۱۰، ص. 165–176. (J. Flórez y col. اد) ماسون SA، بارسلونا. ۱۹۹۷
پیوند به بیرون ویرایش
- تداخلات دارویی: آنچه باید بدانید. اداره غذا و داروی ایالات متحده، مرکز ارزیابی و تحقیقات دارو، سپتامبر ۲۰۱۳