ویکی‌پدیا

تقسیمات کشوری در ایران

‌
(تغییرمسیر از تقسیمات کشوری ایران)

تقسیمات کشوری ایران دارای چهار سطح است و به‌ترتیب ایران به استان، شهرستان، بخش و دهستان تقسیم می‌شود.[۱]


تقسیمات کشوری ویرایش

ساختار تقسیمات کشوری در ایران بدین شیوه‌است:

  1. کشور (وزیر کشور)
  2. استان (استاندار)
  3. شهرستان (فرماندار) و (فرماندار ویژه)
  4. بخش (بخشدار)
  5. دهستان (دهدار)

کشور ایران به چندین استان و هر استان به چند شهرستان و هر شهرستان به تعدادی بخش و هر بخش به چند دهستان تقسیم می‌شود.

مرکز کشور پایتخت نام دارد، مرکز هر استان، مرکز استان، مرکز هر شهرستان، مرکز شهرستان، مرکز هر بخش، مرکز بخش و مرکز هر دهستان، مرکز دهستان نام دارد.

واحدهای اداری مربوط به مسئولان نامبرده در بالا به ترتیب وزارت کشور، استانداری، فرمانداری، بخشداری و دهداری نام دارند.

واحد تقسیمات کشوری ایران نام پیش از سال ۱۳۱۶ مسئول در تقسیمات کنونی مسئول در تقسیمات پیشین
کشور ممالک محروسه وزیر کشور شاه
استان ایالت استاندار حاکم ایالتی
شهرستان ولایت فرماندار و فرماندار ویژه حاکم، والی
بخش بلوک بخشدار نایب‌الحکومه
دهستان بلوک/قصبه دهدار سر بلوک‌باشی
شهر شهر شهردار رئیس بلدیه
روستا قریه دهیار کدخدا

تعریف قانونی استان ویرایش

همچنین ببینید: استان‌های ایران

ماده ۹ قانون تقسیمات کشوری مصوب ۱۲ تیر ۱۳۶۲ مجلس شورای اسلامی ماده ۹: «استان»، واحدی از تقسیمات کشوری است با محدوده جغرافیایی معین که از به هم پیوستن چند شهرستان همجوار با توجه به موقعیتهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و طبیعی تشکیل می‌شود.[۲]

تبصره ۱-وزارت کشور بنا به ضرورت می‌تواند با تصویب هیئت وزیران با انتزاع و الحاق روستاها، بخشها یا شهرستانهای مجاور، استانها را تعدیل نماید مگر آنکه به تصویب مجلس شورای اسلامی، ایجاد استان جدید ضروری شناخته شود. استان جدید باید حداقل یک میلیون نفر جمعیت داشته باشد.[۲] تبصره ۲-مرکز استان یکی از شهرهای همان استان است که مناسب‌ترین کانون سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، طبیعی و اجتماعی آن استان شناخته می‌شود.[۲]

آمار تقسیمات کشوری ویرایش

براساس آخرین وضع تقسیمات کشوری در آبان ۱۴۰۱ خورشیدی، کشور ایران از ۳۱ استان، ۴۷۱ شهرستان، ۱۱۶۲ بخش، ۲۷۲۵ دهستان، ۱۴۳۱ شهر و ۴۱ فرمانداری ویژه تشکیل یافته‌است.[۳]

ردیف استان مرکز شهرستان بخش دهستان شهر آبادی فرمانداری ویژه (درجه ۱)
هر مورد با ذکر منبع
۱ آذربایجان شرقی تبریز ۲۱ ۴۸ ۱۴۶ ۷۱ ۳۰۷۰ مراغه[۴] - مرند[۵] - میانه[۶]
۲ آذربایجان غربی ارومیه ۱۹ ۴۵ ۱۱۸ ۴۸ ۳۶۶۰ خوی[۷] - میاندوآب[۸] - مهاباد
۳ اردبیل اردبیل ۱۲ ۳۱ ۷۵ ۳۲ ۱۸۶۳
۴ اصفهان اصفهان ۲۸ ۵۶ ۱۳۳ ۱۱۴ ۳۶۲۵ کاشان[۹] - نجف آباد[۶]
۵ البرز کرج ۷ ۱۴ ۳۱ ۱۸ ۴۷۳ کرج
۶ ایلام ایلام ۱۲ ۲۹ ۵۴ ۲۷ ۱۱۲۷
۷ بوشهر بندر بوشهر ۱۰ ۲۷ ۵۲ ۴۰ ۸۶۲
۸ تهران تهران ۱۶ ۳۵ ۷۳ ۴۹ ۱۰۴۷ شهرری - تهران
۹ چهارمحال و بختیاری شهرکرد ۱۱ ۲۷ ۵۳ ۴۳ ۹۹۰
۱۰ خراسان جنوبی بیرجند ۱۱ ۲۹ ۶۶ ۳۱ ۳۵۷۰ طبس[۱۰]
۱۱ خراسان رضوی مشهد ۳۳ ۸۲ ۱۷۹ ۹۶ ۷۳۹۰ سبزوار - نیشابور - تربت حیدریه - مشهد
۱۲ خراسان شمالی بجنورد ۸ ۱۹ ۴۵ ۲۵ ۱۲۹۷
۱۳ خوزستان اهواز ۲۹ ۷۰ ۱۴۵ ۹۰ ۶۴۳۴ آبادان[۱۱] - دزفول[۱۲] - خرمشهر
۱۴ زنجان زنجان ۸ ۱۹ ۵۰ ۲۱ ۱۲۱۲
۱۵ سمنان سمنان ۸ ۱۶ ۳۳ ۲۱ ۲۲۲۰ شاهرود[۱۳]
۱۶ سیستان و بلوچستان زاهدان ۲۶ ۶۷ ۱۴۲ ۵۵ ۱۰۰۱۴ ایرانشهر - زابل - چابهار
۱۷ فارس شیراز ۳۷ ۹۷ ۲۲۲ ۱۲۰ ۸۳۸۲ لارستان - جهرم[۱۴] - فسا - مرودشت - کازرون - داراب[۱۵]
۱۸ قزوین قزوین ۶ ۱۹ ۴۶ ۲۸ ۱۱۵۲
۱۹ قم قم ۳ ۷ ۱۳ ۶ ۳۶۱
۲۰ کردستان سنندج ۱۰ ۳۱ ۸۶ ۳۳ ۱۸۸۷ سقز[۱۶]
۲۱ کرمان کرمان ۲۳ ۶۰ ۱۵۴ ۸۴ ۱۱۷۶۹ سیرجان[۱۷] - رفسنجان[۱۸]
۲۲ کرمانشاه کرمانشاه ۱۴ ۳۴ ۸۷ ۳۵ ۳۱۵۰
۲۳ کهگیلویه و بویراحمد یاسوج ۹ ۲۲ ۵۰ ۲۱ ۲۲۶۶
۲۴ گلستان گرگان ۱۴ ۲۷ ۶۰ ۳۵ ۱۰۴۷ گنبد کاووس
۲۵ گیلان رشت ۱۷ ۴۶ ۱۱۳ ۵۳ ۲۹۰۶
۲۶ لرستان خرم‌آباد ۱۱ ۳۴ ۸۸ ۳۳ ۳۴۶۷ بروجرد[۱۹]
۲۷ مازندران ساری ۲۲ ۵۸ ۱۳۳ ۶۳ ۳۶۰۵ بابل - آمل[۲۰] - تنکابن
۲۸ مرکزی اراک ۱۲ ۲۴ ۶۷ ۳۴ ۱۵۷۵ ساوه[۲۱]
۲۹ هرمزگان بندرعباس ۱۳ ۴۰ ۸۸ ۵۰ ۲۲۷۰ میناب[۲۲]
۳۰ همدان همدان ۱۰ ۲۶ ۷۵ ۳۲ ۱۲۰۸ ملایر[۲۳]
۳۱ یزد یزد ۱۱ ۲۳ ۴۸ ۲۳ ۴۰۱۸

همچنین جمهوری اسلامی ایران مدعی مالکیت قانونی بر منطقۀ قره سو می باشد.[۲۴]

تقسیمات منطقه‌ای استان‌های کشور ویرایش

مقالهٔ اصلی: منطقه‌بندی استان‌های ایران

در روز سه‌شنبه ۱۸ آذر ۱۳۹۲ عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور دولت یازدهم جمهوری اسلامی ایران گفت: «طرح منطقه‌ای کردن استان‌های کشور و تقسیمات جدید کشوری از سوی وزارت کشور در دست بررسی و مطالعه است.» وی افزود: «اجرای این طرح نیازمند اصلاح قانون است و مسیر طولانی خواهد داشت، اما وزارت کشور به شکل قراردادی برای هر چهار یا پنج استان کشور به صورت یک منطقه برنامه‌ریزی کرده‌است.»[۲۵] این طرح یک طبقه‌بندی داخلی مربوط به وزارت کشور با اهداف توسعه بهتر است که همان سال با ۵ منطقه‌بندی تعیین گردیده‌است.[۲۶]

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. ↑ «درگاه ملی آمار». amar.org.ir. دریافت‌شده در ۲۵ مه ۲۰۱۹.[پیوند مرده]
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ «قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری مصوب ۶۲/۴/۱۵ با اعمال اصلاحات مورخ ۸۹/۱۲/۴ در متن ماده». khorasan.ir. دریافت‌شده در ۲۵ مه ۲۰۱۹.[پیوند مرده]
  3. ↑ https://moi.ir/fa/%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%AA-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%DB%8C/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B1-%D8%B9%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1-%D9%88-%D9%88%D8%A7%D8%AD%D8%AF%D9%87%D8%A7%D9%8A-%D8%AA%D9%82%D8%B3%D9%8A%D9%85%D8%A7%D8%AA-%D9%83%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%8A[پیوند مرده]
  4. ↑ «فرمانداری ویژه شهرستان مراغه». معاونت استانداری آذربایجان شرقی. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ دسامبر ۲۰۱۰.
  5. ↑ «فرمانداری ویژه شهرستان مرند». معاونت استانداری آذربایجان شرقی.
  6. ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ «فرمانداری ویژه شهرستان میانه». پرتال وزارت کشور. ۲۷ فروردین ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۴.
  7. ↑ «فرمانداری ویژه شهرستان خوی».
  8. ↑ «فرمانداری ویژه شهرستان میاندوآب».
  9. ↑ «فرمانداری ویژه شهرستان کاشان». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ مه ۲۰۱۵.
  10. ↑ «فرمانداری ویژه شهرستان طبس».
  11. ↑ «فرمانداری ویژه شهرستان آبادان». بایگانی‌شده از اصلی در ۶ مه ۲۰۱۵.
  12. ↑ «فرمانداری ویژه شهرستان دزفول». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ ژوئن ۲۰۱۵.
  13. ↑ «فرمانداری ویژه شهرستان شاهرود». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۹.
  14. ↑ «تصویب ایجاد فرمانداری ویژه در شهرستان جهرم». خبرگزاری صدا و سیما.
  15. ↑ اضافه شدن 7 شهرستان جدید در استان فارس با تصویب دولت. ایلنا
  16. ↑ «فرمانداری ویژه شهرستان سقز». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ آوریل ۲۰۱۶.
  17. ↑ «فرمانداری ویژه سیرجان».
  18. ↑ «فرمانداری ویژه رفسنجان».[پیوند مرده]
  19. ↑ «فرمانداری ویژه شهرستان بروجرد».
  20. ↑ فرمانداری ویژه در شهرستانهای بابل و آمل دایر می‌شود بایگانی‌شده در ۱۴ مارس ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine استانداری مازندارن
  21. ↑ «فرمانداری ویژه شهرستان ساوه».[پیوند مرده]
  22. ↑ «فرمانداری ویژه شهرستان میناب». استانداری هرمزگان. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ آوریل ۲۰۱۵.
  23. ↑ «فرمانداری ویژه شهرستان ملایر».[پیوند مرده]
  24. ↑ https://www.farsnews.ir/my/c/98924
  25. ↑ [خبر طرح منطقه‌ای کردن استان‌های کشور http://www.dolat.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=8&Id=233301 بایگانی‌شده در ۱۲ دسامبر ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine]
  26. ↑ https://www.hamshahrionline.ir/news/263382/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1-%D8%A8%D9%87-%DB%B5-%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87-%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85-%D8%B4%D8%AF%D9%86%D8%AF

پیوند به بیرون ویرایش

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=تقسیمات_کشوری_در_ایران&oldid=37868299»