تقسیم درون‌یاخته
| برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. (سپتامبر ۲۰۲۰) |
تقسیم درون‌سلول، (تقسیم میان سلول)[۱] یا سیتوکینز (C) (به انگلیسی: Cytokinesis) به تقسیم درون‌سلول (سیتوپلاسم) به دو قسمت سیتوکینز می‌گویند. این دو قسمت می‌توانند مساوی یا غیر مساوی باشند. (مانند تقسیم اووسیت اولیه به دو سلول اووسیت ثانویه و اولین جسم قطبی در پروسه اووگونی (اووژنز)؛ که این دو سلول تقسیم هسته مساوی ولی سیتوکینز نامساوی دارند)[۲][۳]
در بیشتر سلول‌ها وقتی تقسیم هسته به پایان می‌رسد سیتوکینز آغاز می‌شود. در سلول‌های ماهیچه‌ای مخطط غیر از دورهٔ جنینی که هر سلول چند بار میتوز انجام می‌دهد ولی سیتوکینز انجام نمی‌دهد وضع به گونهٔ دیگری است.
در سلول‌های جانوری و دیگر سلول‌هایی که دیواره ندارند، طی سیتوکینز، کمربندی از رشته‌های پروتئینی اَکتین و میوزین در وسط سلول ایجاد می‌شود که در سیتوپلاسم قرار داشته و از درون به غشاء سلول وصل است با تنگ شدن آن، سلول به دو قسمت تقسیم می‌شود. در سلول‌های گیاهی و دیگر سلول‌هایی که دیوارهٔ سخت دارند سیتوپلاسم به روش دیگری تقسیم می‌شود. در سلول‌های گیاهی، حلقهٔ انقباضی تشکیل نمی‌شود. در این سلول‌ها نخست ساختاری به نام صفحهٔ سلولی در محلّ تشکیل دیوارهٔ جدید، ایجاد می‌شود. این صفحه با تجمع ریزکیسه(وزیکول)های دستگاه گلژی و به هم پیوستن آنها تشکیل می‌شود. این ریزکیسه‌ها، دارای پیش سازهای تیغۀ میانی و دیوارهٔ سلول اند. با اتصال این صفحه به دیوارهٔ سلول مادری دو یاختهٔ جدید از هم جدا می‌شوند.[۴]
منابعویرایش
 |
این یک مقالهٔ خرد زیست‌شناسی است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |