رصدخانه فضایی

رصدخانهٔ فضایی یا فَرابین (تلسکوپ) فضایی به ابزارهایی مانند تلسکوپ(فرابین) گفته می‌شود که در فضای بیرونی و خارج از جو زمین مستقر شده و برای رصد سیارات دوردست، کهکشان‌ها و دیگر اشیای فضایی به‌کار می‌روند. فرابین فضایی هابل نخستین رصدگر فضایی است که در سال ۱۹۹۰ در فضا مستقر شد. رصدگرهای فضایی برخی مشکلات رصدخانه‌های زمینی در رصدگری مانند آلودگی نوری و انتشار تابش الکترومغناطیسی (سوسو زدن) را ندارند.

فرابین فضایی جیمز وب جایگزین فرابین فضایی هابل شد این فرابین فضایی در مدار L2 قرار گرفت. آینه این فرابین فضایی ۲ الی ۳ برابر فرابین فضایی هابل است. یکی از مهم‌ترین ماموریت‌های این فرابین دیدن تصاویری از اوایل بیگ بنگ است. فرابین های فضایی یا در مداری به دور زمین در چرخش هستند یا در یکی از نقاط لاگرانژی زمین-ماه یا زمین-خورشید قرار گرفته‌اند. فَرابین هابل یک نمونه از فرابین‌های فضایی است. از مزایای فرابین های فضایی می‌توان موارد زیر را نام برد:

• نبود گرد و غبار در مسیر دید
• نبود پراکنش نور خورشید و ماه در اثر مولکول‌های جو سیاره
• نبود آلودگی نوری ناشی از مظاهر تمدن بشری
• نبود آلودگی جوی یا رطوبت در هوا
• امکان رصد در طول موج‌های نامرئی (جو جلوی پرتوهای ایکس، فرابنفش، فروسرخ و … را می‌گیرد)

تعریف کلی

تلسکوپ فضایی یا رصدخانه فضایی یا فرابین تلسکوپی(فرابینی) در فضای بیرونی کره زمین است که برای رصد اجرام نجومی استفاده می شود. مخترع اولیه آن لیمن اسپیتزر آمریکایی بود که در سال ۱۹۴۶ نمونه ابتدایی آنرا ساخت، اولین تلسکوپ های عملیاتی؛ رصدخانه نجومی مداری آمریکایی، OAO-2 که در سال ۱۹۶۸ پرتاب شد، و تلسکوپ فرابنفش اوریون یک شوروی در ایستگاه فضایی سالیوت یک در سال ۱۹۷۱ بودند. تلسکوپ های فضایی از فیلتر کردن و اعوجاج جلوگیری می کنند. همچنین از تشعشعات الکترومغناطیسی که این فرابینها رصد می کنند و از آلودگی نوری که رصدخانه های زمینی با آن مواجه می شوند نیز اجتناب می کنند. آنها به دو نوع تقسیم می شوند: ماهواره هایی که کل آسمان را نقشه برداری می کنند (بررسی نجومی)، و ماهواره هایی که بر روی اجرام منتخب نجومی یا قسمت هایی از آسمان و فراتر از آن تمرکز می کنند. تلسکوپ‌های فضایی از ماهواره‌های تصویربرداری زمین متمایز هستند که برای تصویربرداری ماهواره‌ای از زمین کاربرد زیادی دارند و برای تجزیه و تحلیل آب و هوا، جاسوسی و دیگر انواع جمع‌آوری اطلاعات استفاده می‌شوند.

طول موج حساسیت هابل، وب، رومی، و سایر فرابین‌های اصلی

فرابین فضایی هابل, یکی از بهترین تلسکوپهای فضایی

جستارهای وابسته

• اختراع‌ها در ایالات متحده (۱۹۴۶–۱۹۹۱)
• تلسکوپ فضایی اسپیتزر
• تلسکوپ فضایی هابل
• مأموریت کپلر

پیوند به بیرون

• تلسکوپ فضایی کپلر پنج سیاره فراخورشیدی جدید شکار کرد!، از وبگاه دانش فضایی
• تلسکوپ فروسرخ وایز به کمک شما نیاز دارد!، از وبگاه دانش فضایی