تهمینه میلانی

کارگردان، فیلم‌نامه‌نویس و معمار ایرانی

تهمینه میلانی (زاده ۱۵ شهریور ۱۳۳۹) کارگردان، فیلمنامه‌نویس، تهیه‌کننده فیلم، منتقد و معمار[۲] ایرانی است که در زمینه‌های منشی‌گری صحنه و طراحی صحنه و لباس نیز فعالیت کرده‌است.

تهمینه میلانی
نام هنگام تولدتهمینه رضایی میلانی
زادهٔ۱۵ شهریور ۱۳۳۹ ‏(۶۳ سال)
تبریز، ایران
ملیتایرانی
محل تحصیلدانشگاه علم و صنعت ایران
پیشه
  • کارگردان
  • فیلم‌نامه‌نویس
  • تهیه‌کننده
  • معمار
سال‌های فعالیت۱۳۵۸–اکنون
همسر(ها)محمد نیک‌بین
فرزندان۱
والدیناحمد میلانی[۱]
پاکیزه هاشم‌زاده

زندگی‌نامه ویرایش

تهمینه میلانی در سال ۱۳۳۹ در خیابان بهشتی (منصور) شهر تبریز به دنیا آمد. در دوران دبیرستان به تهران نقل مکان کرد و در دبیرستان‌های شرف و مرجان به ادامه تحصیل پرداخت. بسیار جوان بود که به عنوان اولین تجربه سینمائی به عنوان منشی صحنه فیلم خط قرمز برگزیده شد. در کنار کار در کارگاه آزاد فیلم به ادامه تحصیل پرداخت. او که به آرامی به کار در سینما آشنا می‌گردید شروع به نوشتن فیلمنامه (اگر فردا بیاید، دوستت دارم مادر، عشق و مرگ و …) و کار در دیگر فیلم‌ها (ای ایران، جهیزیه‌ای برای رباب، دل نمک و …) کرد. از وی چندین نقد سینمایی در ماهنامه فیلم منتشر شده‌است. اولین نقد او بر فیلم مادیان در اسفند ۱۳۶۵ در شماره ۴۷ ماهنامه فیلم منتشر شده‌است.

اولین فیلم او بچه‌های طلاق جایزه بهترین فیلم اول را در جشنواره فجر برد و جایزه نقدی آن به او کمک کرد که مجدداً به همراه رضا بانکی و مهدی احمدی فیلم افسانه آه را بسازد. پس از شکست تجاری این فیلم، فیلم کمدی دیگه چه خبر با بازی ماهایا پطروسیان را ساخت که بسیار پرفروش شد.

در سال ۱۳۷۶ و با ایجاد فضای باز سیاسی پس از انتخابات دوم خرداد ریاست جمهوری، میلانی فیلم دو زن را ساخت. به خاطر ساخت این فیلم، میلانی جایزه بهترین فیلمنامه جشنواره فیلم فجر را برد و نامزد جایزه بهترین کارگردانی از همین جشنواره شد. میلانی پس از موفقیت فیلم «دو زن» فیلم‌های نیمه پنهان و واکنش پنجم را هر سه با بازی نیکی کریمی ساخت. میلانی به خاطر ساخت این سه فیلم با واکنش‌های شدیداللحنی روبرو شد. در سال ۱۳۷۹ پس از به نمایش درآمدن فیلم نیمه پنهان دستگیر شد. روزنامه‌ها ۴ جرم «اقدام علیه امنیت ملی، محاربه با خدا، همکاری با گروه‌های معاند و تشویش اذهان عمومی از طریق آثار هنری» را اتهامات وی اعلام کرده بودند اما خود او می‌گوید که هیچگاه تفهیم اتهام نشد. وی ۴ روز در انفرادی و ۴ روز در بند عمومی زندان اوین به سر برد و با دخترانی آشنا شد که بعدها زندگی آن‌ها را در فیلمی به نام «تسویه حساب» به تصویر کشید. میلانی پس از ۸ روز به دستور رهبر جمهوری اسلامی علی خامنه‌ای و رئیس‌جمهور محمد خاتمی از زندان آزاد شد و ۵ سال بعد تبرئه شد.[۳]

پس از فیلم‌های سه‌گانه میلانی با بازی نیکی کریمی، فیلم زن زیادی با بازی مریلا زارعی در سال ۱۳۸۳ به نمایش درآمد. این فیلم هم در ادامه حال و هوای فیلم‌های اخیر میلانی بود با واکنش سرد منتقدان مواجه شد اما به فروش خوبی دست پیدا کرد. در سال ۱۳۸۴ بر اساس کتاب «شفای کودک درون» اثر لوچیا کاپاکیونه فیلم آتش‌بس با بازی مهناز افشار و محمدرضا گلزار را ساخت. این فیلم که به بخش مسابقه سینمای ایران در جشنواره فیلم فجر راه نیافت، در سال ۱۳۸۵ اکران شد و رکورد فروش صد میلیون تومان در هفته اول را به جای گذاشت. پس از ساخت و اکران فیلم «آتش‌بس»، لوچیا کاپاکیونه، نویسنده کتاب «شفای کودک درون» با ارسال نامه‌ای به میلانی از او تشکر و قدردانی کرد.

فیلم‌شناسی ویرایش

سال نام فیلم کارگردان فیلم‌نامه‌نویس تهیه‌کننده
۱۳۹۵ ملی و راه‌های نرفته‌اش آری آری
۱۳۹۲ آتش‌بس ۲ آری آری
۱۳۸۹ یکی از ما دو نفر آری آری
۱۳۸۷ سوپر استار آری آری
۱۳۸۶ تسویه حساب آری آری
۱۳۸۴ آتش‌بس آری آری
۱۳۸۳ زن زیادی آری آری
۱۳۸۱ واکنش پنجم آری
۱۳۸۰ بمانی داریوش مهرجویی آری
۱۳۷۹ خاکستری مهرداد میرفلاح آری
۱۳۷۹ شب‌های تهران داریوش فرهنگ آری
۱۳۷۹ نیمه پنهان آری آری آری
۱۳۷۷ دو زن آری آری
۱۳۷۳ کاکادو آری آری
۱۳۷۰ دیگه چه خبر؟! آری آری آری
۱۳۶۹ عشق و مرگ محمدرضا اعلامی آری
۱۳۶۹ افسانه آه آری آری آری
۱۳۶۸ بچه‌های طلاق آری آری
طراح صحنه و لباس
  1. ۱۳۷۳ کاکادو
  2. ۱۳۶۸ بچه‌های طلاق
منشی صحنه
  1. ۱۳۶۱ پیک جنگل (حسن هدایت)
  2. ۱۳۵۸ خط قرمز (مسعود کیمیایی)

جوایز و افتخارات ویرایش

جشنواره‌های داخلی ویرایش

جشنواره‌های خارجی ویرایش

حاشیه‌ها ویرایش

در روز شنبه ۹ مردادماه ۸۹ (۳۱ ژوئیه ۲۰۱۰) در سالن گیبسون آمفی‌تئاتر شهر لس‌آنجلس، از بهروز وثوقی بازیگر مشهور سینمای پیش از انقلاب ایران تجلیل شد که عکس حضور تهمینه میلانی روی فرش قرمز این مراسم منتشر شده‌است.[۵]

در دی‌ماه ۱۳۹۳ دادسرای فرهنگ و رسانه در تهران میلانی را با عنوان تبلیغ علیه نظام در متن فیلمنامهٔ شهرزاد زن هزار و یک شب احضار کرد. به گفتهٔ میلانی، کتاب فیلمنامهٔ شهرزاد زن هزار و یک شب با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در تابستان ۱۳۹۳ منتشر شده بوده‌است.[۶]

در اسفند ۱۳۸۴ دادگاه تهمینه میلانی را به اتهام سرقت ادبی از مهرنوش خرسند محکوم کرد. مهرنوش خرسند فیلمنامه‌نویس نسخه‌ای از فیلمنامهٔ خود را با عنوان «بن‌بست» در اواخر سال ۱۳۷۸ به میلانی تحویل داده‌بود و میلانی از روی آن فیلمی به نام «واکنش پنجم» ساخته‌بود. دادگاه میلانی را به دلیل استفادهٔ غیرمجاز از فیلمنامه مقصر شناخت.[۷]

در شهریور ۱۳۹۷ نمایشگاه نقاشی میلانی با عنوان «فیلم‌هایی که نساختم» به دلیل تشابه میان تعدادی از آثار وی با آثار هنرمندی به نام جنی میلیهوف مقیم کشور اسرائیل، حاشیه ساز شد. این نمایشگاه در تاریخ ۱۸ شهریور ۱۳۹۷ به‌طور موقت متوقف شد.[۸] پس از فراگیر شدن اعتراضات جنی میلیهوف نسبت توقف این نمایشگاه در پروفایل اینستاگرامش واکنش نشان داد.[۹]

در اردیبهشت ۱۳۹۸، نیز نقاشی‌های میلانی جنجالی شد. گرچه وی بار دیگر نمایشگاه نقاشی‌های شخصی اش را، هرچند در سکوت خبری، در گالری آریانا برگزار کرد. این نمایشگاه او بیش از سه روز دوام نیاورد و با نشر خبر تشابه بیش از شش نقاشی او با آثار هنرمندان خارجی در شبکه‌های مجازی،[۱۰] در تاریخ ۱۰ اردیبهشت توسط وزارت ارشاد تعطیل شد.[۱۱][۱۲][۱۳]

جستارهای وابسته ویرایش

یادداشت ویرایش

  1. ^  به نقل از سینمای ما
  2. ^  به نقل از خبرگزاری میراث فرهنگی

پانویس ویرایش

  1. خبرگزاری مهر به تاریخ ۱۰ دی ۱۳۹۲
  2. محمدی، عیسی (۹ دی ۱۳۸۶). «مهندس تهمینه میلانی: معماری زنانه و مردانه ندارد». همشهری. دریافت‌شده در ۲۰ آبان ۱۳۹۶.
  3. «مردان تازه به دوران رسیده، از تعدد زوجات حمایت می‌کنند»/ گفتگو با تهمینه میلانی، نویسنده و کارگردان کمیته گزارشگران حقوق بشر، ۱۶ فروردین ۱۳۸۹
  4. "Two Women". Tahmineh Milāni official website. Archived from the original on 22 July 2011. Retrieved 4 December 2010.
  5. «آفتاب - میلانی در مراسم تجلیل از بهروز وثوقی». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ اوت ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۲ اوت ۲۰۱۰.
  6. «تهمینه میلانی به دادسرا احضار شد». رادیو فردا. ۲۲ دی ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۱-۱۳.
  7. کانون زنان ایرانی: تهمینه میلانی محکوم شد، نوشته‌شده در ۲ دی ۱۳۸۴؛ بازدید در ۷ تیر ۱۳۹۸.
  8. «دستِ کپی‌کار تهمینه میلانی رو شد +عکس». خبرگزاری مشرق. مشرق. ۱۸ شهریور ۱۳۹۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ مه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۴ مه ۲۰۱۹.
  9. «نقاشی‌های تهمینه میلانی کپی از آب درآمد/ نمایشگاه لغو شد». فارس. ۱۸ شهریور ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۹ سپتامبر ۲۰۱۸.
  10. «نقاشی‌های تهمینه میلانی باز هم کپی از آب درآمد + واکنش کاربران».
  11. «دومین نمایشگاه نقاشی‌های تهمینه میلانی چرا تعطیل شد؟». خبرگزاری تسنیم. تسنیم. ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۴ مه ۲۰۱۹.
  12. «مروری بر حواشی نمایشگاه‌های تهمینه میلانی». اقتصاد آنلاین. اقتصاد آنلاین. دریافت‌شده در ۴ مه ۲۰۱۹.
  13. «تهمینه میلانی به دنبال مقصر افتضاح «کپی‌کاری» / «گروه فشار» منتقد به خانم میلانی را بشناسید +تصاویر». خبرگزاری مشرق. مشرق. ۲ مه ۲۰۱۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ مه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۴ مه ۲۰۱۹.

منابع ویرایش

پیوند به بیرون ویرایش