توران مهرزاد

بازیگر ایرانی (۱۳۰۹–۱۴۰۲)

توران مهرزاد با نام اصلی فاطمه بزرگمهری راد (۱ فروردین ۱۳۰۹ – ۲۸ آذر ۱۴۰۲) بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون، دوبلور و گوینده رادیو اهل ایران بود.[۱]

توران مهرزاد
توران مهرزاد در مجله اطلاعات هفتگی سال ۱۳۴۸
نام هنگام تولدفاطمه بزرگمهری راد
زادهٔ۱ فروردین ۱۳۰۹
تهران، ایران
درگذشت۲۸ آذر ۱۴۰۲ (۹۳ سال)
تهران، ایران
ملیتایرانی
پیشهبازیگر
سال‌های فعالیت۱۳۲۳–۱۳۸۹
همسر(ها)حسین خیرخواه (طلاق)
حسن خاشع
فرزندانکامران خاشع
خویشاوندانایران بزرگمهری راد (خواهر)

زندگی‌نامه ویرایش

توران مهرزاد با نام تولد فاطمه بزرگمهری راد، در ۱ مهر ۱۳۰۹ در تهران زاده شد. او خواهر ایران بزرگمهری راد، دوبلور است. توران مهرزاد فعالیت هنری خود را از سال ۱۳۲۳ در عرصه تئاتر زیرنظر عبدالحسین نوشین آغاز کرد و از بازیگران اصلی گروه نوشین در تئاتر فردوسی و تئاتر سعدی بوده‌است. وی بازی در نمایش‌های رادیویی را از سال ۱۳۳۵، فعالیت در دوبله را از سال ۱۳۳۸، بازی در سینما را از سال ۱۳۴۷ با فیلم تنگه اژدها به کارگردانی سیامک یاسمی، و بازی در تلویزیون را از سال ۱۳۵۲ آغاز کرد. توران مهرزاد نخستین گویندهٔ زنی بود که در رادیو دعای صبحگاهی خوانده است.[۲][۳]

نکوداشت ویرایش

در شامگاه ۲۸ آبان ۱۴۰۲ آیین نکوداشت توران مهرزاد با عنوان «بانوی مهر» به پاس هشت دهه فعالیت هنری این چهره پیشکسوت و از سلسله شب‌های فرهیزش به همت موسسه فرهنگی و هنری فرهیزش برگزار شد. توران مهرزاد به علت کهولت سن دقایقی کوتاه صحبت کرد و خطاب به حاضران گفت که من عاشق شما هستم.

همچنین در این آیین ایرج راد بازیگر و کارگردان، بهزاد فراهانی بازیگر و نمایشنامه‌نویس، اسماعیل خلج کارگردان و نمایشنامه‌نویس، فریدون اسماعیلی گوینده و بازیگر رادیو، امیرحامد موسوی مدیرعامل موسسه فرهنگی و هنری فرهیزش درباره چند دهه فعالیت و نقش‌آفرینی توران مهرزاد سخنرانی کردند. در بخش دیگری از این آیین نکوداشت نمایش رادیویی با بازی میکائیل شهرستانی و شهین نجف‌زاده به قلم گووان مهر اسماعیل‌پور اجرا شد. همچنین برشی از مستند بانوی مهر به روایت غزاله عربگل به نمایش در آمد.

درگذشت ویرایش

توران مهرزاد در روزهای پایانی عمر، دچار افت اکسیژن و تنگی نفس شد. او بعد از دو روز بستری شدن در بیمارستان پاستورنو، تهران شامگاه سه‌شنبه ۲۸ آذر ۱۴۰۲ در سن ۹۳ سالگی درگذشت.[۴]

فیلم‌شناسی ویرایش

سینمایی ویرایش

سال عنوان کارگردان
۱۳۷۸ عینک دودی محمدحسین لطیفی
۱۳۷۷ قرمز فریدون جیرانی
۱۳۷۶ جان‌سخت علی‌اکبر ثفقی
۱۳۷۵ لیلا داریوش مهرجویی
۱۳۷۴ برج مینو ابراهیم حاتمی‌کیا
۱۳۷۳ پری داریوش مهرجویی
۱۳۷۳ دل و دشنه مسعود جعفری جوزانی
۱۳۷۰ دلشدگان علی حاتمی
۱۳۶۹ همه یک ملت حسین مختاری
۱۳۶۸ هامون داریوش مهرجویی
۱۳۶۷ باد سرخ جمشید ملک‌پور
۱۳۶۶ مکافات کامران قدکچیان
۱۳۶۵ میهمانی خصوصی حسن هدایت
۱۳۶۱ برزخی‌ها ایرج قادری
۱۳۶۰ خط قرمز مسعود کیمیایی
۱۳۵۷ پرواز در قفس حبیب کاووش
۱۳۵۶ شارلوت به بازارچه می‌آید عباس جلیلوند
۱۳۵۳ کنیز کامران قدکچیان
۱۳۵۲ عیالوار پرویز نوری
۱۳۵۱ تختخواب سه نفره نصرت‌الله کریمی
۱۳۵۱ فتانه عباس دستمالچی
۱۳۵۱ لج و لجبازی سیدمهدی برقعی
۱۳۴۹ پنجره جلال مقدم
۱۳۴۷ تنگه اژدها سیامک یاسمی

مجموعه تلویزیونی ویرایش

سال عنوان کارگردان توضیحات
۱۳۸۹ تله‌فیلم حبیب داریوش یاری در نقش مادر حبیب
۱۳۷۴ ترور حسین حکمت‌جو در ۱۳ قسمت از شبکه ۱ پخش شد.
۱۳۷۰–۱۳۷۴ این خانه دور است بیژن بیرنگ
مسعود رسام
شبکه ۲
۱۳۷۰–۱۳۷۵ امام علی داود میرباقری در نقش اسماء بنت ابوبکر (خواهر عایشه)
۱۳۶۴–۱۳۶۵ سایه همسایه اسماعیل خلج در نقش خانم‌آغا
کارگردان تلویزیونی: مهوش جزایری
نویسنده: محمود استادمحمد
۱۳۶۳ تله‌تئاتر با یک گل بهار حسین پناهی شبکه ۱
۱۳۶۱ اشک تمساح احمد نجیب‌زاده شبکه ۱
۱۳۵۶ غارتگران محمد متوسلانی در بهار ۱۳۵۷ پخش شد.
۱۳۵۴ غریبه محمدعلی زرندی‌فر
۱۳۵۳ ناجورها نورالدین مصطفوی‌کاشانی این سریال کمدی انتقادی، به طرح مسائل خانوادگی
(به‌ویژه طلاق) می‌پرداخت.[۵]
۱۳۵۲–۱۳۵۳ گذر خلیل ده‌مرده محمود استادمحمد پخش این سریال از روز دوشنبه ششم خرداد ۱۳۵۳،
به‌جای سریال خانه‌به‌دوش (مراد برقی) آغاز شد
و در ۱۳ قسمت روی آنتن رفت.
۱۳۵۱–۱۳۵۲ هردمبیل و هردم کلنگ پرویز خطیبی مرتضی احمدی هم در آن بازی کرده بود و در
نوروز ۱۳۵۲ پخش شد.

تئاتر ویرایش

سال عنوان
۱۳۵۸ مونتسرا
۱۳۵۷ گناهکاران بی‌گناه
۱۳۴۹ گربه روی شیروانی داغ
۱۳۴۶ سه دزد
۱۳۴۱ در شاهزاده
۱۳۳۷ طلا و خاکستر
۱۳۳۶ شب بحرانی
۱۳۳۴ انگل‌های اجتماع
۱۳۳۳ خانه برنارد آلبا
۱۳۳۲ مونتسرا
۱۳۳۱ اوژنی گرانده
۱۳۳۰ بادبزرن خانم ویندمیر
۱۳۲۷ دختر شکلات فروش
۱۳۲۷ تاجر ونیزی
۱۳۲۷ افیون
۱۳۲۷ سرگذشت
۱۳۲۷ چراغ گاز
۱۳۲۷ شنل قرمز
۱۳۲۷ مستنطق
۱۳۲۶ میرزا کمال‌الدین
۱۳۲۶ ولپن

دوبله ویرایش

پانویس ویرایش

  1. «توران مهرزاد درگذشت». ایسنا. ۲۸ آذر ۱۴۰۲.
  2. «زمان تشییع پیکر ایران بزرگمهری راد اعلام شد». ایران آنلاین. ۳ اسفند ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۳ اسفند ۱۳۹۵.
  3. «اشک‌های توران مهرزاد بدرقه راه خواهر شد». اایسنا. ۳ اسفند ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۳ اسفند ۱۳۹۵.
  4. «توران مهرزاد بازیگر پیشکسوت سینما و صدای ماندگار رادیو درگذشت». خبرگزاری مهر. ۲۸ آذر ۱۴۰۲.
  5. فرهنگ سریال‌های تلویزیونی ایران از آغاز تا امروز؛ ماهنامه سینمایی فیلم، شماره ۲۴۵، ۱۵ آذر ۱۳۷۸
  6. تاریخچه کامل دوبله به فارسی در ایران، احمد ژیرافر، انتشارات کتاب کوله پشتی

منابع ویرایش

پیوند به بیرون ویرایش