توقع (انگلیسی: Anticipation)، یا چشمداشت، انتظار به دست آوردن یا دیدن و دریافتِ رفتار یا چیزی از دیگری است. توقع و انتظار مربوط به حوادث زمان آینده‌اند.

احساسات

رواقیان ویرایش

رواقیان و اپیکوریان این اصطلاح را به معنی انتقال بی‌اراده و خود بخودی ذهن از ادراک جزئی به ادراک کلی اطلاق می‌کنند. و نیز به معنی شتاب کردن در ادراک معنی عام، بعد از تصور جزئی به کار می‌برند.

دیدگاه بیکن ویرایش

فرانسیس بیکن این اصطلاح را که به معنی انتقال ذهن است ادراک تعداد محدودی از پدیدارها، به تعمیم سریع آن ادراک، که نفس را از آن چاره‌ای نیست، به کار برده‌است.

دیدگاه کانت ویرایش

در نظر ایمانوئل کانت، توقعات ادراک به معنی آن دسته از مبادی عقل محض است که تابع مقوله کیف است و می‌توان آنها را چنین خلاصه کرد: احساس کردن چیزی، و وجود واقعی آن چیز که منطبق با این احساس باشد، به یک اندازه شدت دارند.

در نظر فیلسوفان، احتمال ذهنی عبارت است از توقع ذهن به حدوث واقعه ای، اگر چه ممکن است حدوث آن، یقینی نباشد.[۱][۲]

جستارهای وابسته ویرایش

ادراک

امید

خوش‌بینی

چشمداشت (معرفت‌شناسی)

پیش‌بینی

منابع ویرایش

  1. جمیل صلیبا - منوچهر صانعی دره بیدی، فرهنگ فلسفی، انتشارات حکمت - تهران، چاپ: اول، ۱۳۶۶
  2. تهذیب الاخلاق، ابن مسکویه، مؤسسه انتشارات عرفان، ۱۳۹۴