توماج صالحی
توماج صالحی (زادهٔ ۱۲ آذر ۱۳۶۹) خواننده، رپر و ترانهنویس ایرانی است. او برای آثار اعتراضی خود دربارهٔ مشکلات جامعهٔ ایران و اعتراض به سیاستها و سرکوبهای حکومت جمهوری اسلامی شهرت دارد[۳][۴][۵] و به علت ترانههای اعتراضیاش بارها بازداشت شده و تحت شکنجه قرار گرفته[۶] و در زندان دستگرد اصفهان زندانی بود.[۷] ترانههای او مورد توجه رسانههای داخل و خارج از ایران قرار گرفتهاند.[۸][۹] وی در سال ۲۰۲۳، جایزه «هِرِتیک» (بدعتگذار) سازمان گلوبال میوزیک اواردز را به خاطر آهنگ «فال»[۱۰] در بخش ترانه اعتراضی-کنشگری دریافت کرد.[۱۱] توماج همچنین توسط مجلهی اسپین در صدر فهرست «۲۵ فرد تأثیرگذار موسیقی در ۲۰۲۵» قرار گرفت.[۱۲]
توماج صالحی | |
---|---|
![]() توماج صالحی در ۱۴۰۰ | |
اطلاعات پسزمینه | |
زاده | ۱۲ آذر ۱۳۶۹ (۳۴ سال)[۱] گردبیشه، شهرستان بروجن، استان چهارمحال و بختیاری، ایران |
ژانر | رپ فارسی |
پیشه |
|
ساز(ها) | آواز |
سالهای فعالیت | ۱۳۹۶–اکنون |
تحصیلات | لیسانس مکانیک جامدات[۲] |
علت سرشناسی | ترانه اعتراضی |
جایزه(ها) | جایزه «بدعتگذار» سازمان «جوایز موسیقی ملل» جایزه سالانه آزادی بیان در بخش هنر |
توماج صالحی در اردیبهشت ۱۴۰۳ از سوی دادگاه انقلاب جمهوری اسلامی به اعدام محکوم شد؛[۱۳] اما این حکم در دیوان عالی کشور نقض شد.[۱۴]
توماج در ۱۱ آذر ۱۴۰۳ پس گذراندن دوره ۱ ساله قطعی حبس خود از زندان آزاد شد.[۱۵]
زندگی و حرفه
توماج صالحی در ۷ سالگی آموختن موسیقی را با یادگیری تنبک و اُرگ آغاز کرد. او گفته از بچگی شعر میخواند و شاعر محبوبش خیام است. او همیشه یک پوکه خالی گلوله بر گردن دارد. او از معانی مختلف نام «توماج» معنی ترکمن آن را که «سوارکار شجاع» است بیش از همه دوست دارد. ورزش روزانه او بوکس است.[۱۶]
صالحی کودکی خود را در اصفهان و شاهینشهر گذرانده و دو مدرک تراشکاری دارد. او مانند پدرش دانشآموخته مهندسی مکانیک با گرایش طراحی و تولید قطعات صنعتی پزشکی است. پدر او هشت سال زندانی سیاسی بوده است. به گفته توماج صالحی، هیچیک از اعضای خانوادهاش شغل دولتی ندارند.[۱۶] صالحی گفته است که در یک کارگاه فلزکاری کار میکند.[۱۷][۱۸]
توماج صالحی موسیقی رپ را نخستینبار از طریق برادر بزرگترش شنیده و از آن لذت برده است. او خوانندگی رپ را در سال ۱۳۹۵ بهطور جدی آغاز کرده است. او یک بار هنگام خواندن به خاطر پوشیدن تیشرتی با عکس دلار آمریکا بازداشت شد.[۱۶]
توماج برای تولید موسیقی خود مجبور شده موتورسیکلت و وسایل خانهاش را بفروشد؛ زیرا به دلیل درونمایه سیاسی ترانههای او استودیوهای اصفهان حاضر به ضبط نبودند و مجبور شده به جاهای دورتر مثل شمال ایران برود که هزینههای بیشتری برای او داشته است.[۱۶]
توماج صالحی وظیفه خود را تزریق شجاعت و امید به مردم میداند و میگوید: «از چه میترسم؟ از ترسو بودن میترسم، اینکه خودم بترسم. تا حالا همیشه رفتم در دل ترس.» او همچنین گفته بود اگر روزی کنسرت بگذارم، ردیف اول کودکان کار و ردیف دوم کارتنخوابها هستند.[۱۹]
بازداشت و زندان
بازداشت ۱۴۰۰
توماج صالحی در ۲۱ شهریور ۱۴۰۰ توسط ۱۲ نفر از نیروهای امنیتی در خانهای در اصفهان بازداشت و به زندان دستگرد منتقل و مدتی بعد آزاد شد.[۲۰][۲۱][۲۲][۹]
اتهام
بهگفتهٔ وکیل توماج صالحی او در ۲۱ شهریور ۱۴۰۰ ساعت ۹ شب، بازداشت و به «تبلیغ علیه نظام» و «توهین به رهبر جمهوری اسلامی» متهم شده بود.[۲۳][۲۴] او ساکن شاهینشهر هست و پرونده او در دادسرای همین شهر ثبت شد. او در زندان، ممنوعالملاقات بود و هیچ گونه تماسی با خانواده خود نداشته است.[۲۵]
هرانا در ۳۰ شهریور ۱۴۰۰ از آزادی توماج با تودیع قرار کفالت خبر داد.[۲۶] این خبرگزاری در ۳ بهمن ۱۴۰۰ اعلام کرد دادگاه انقلاب شاهینشهر او را به ۶ ماه زندان و جزای نقدی محکوم کرده و اجرای این حکم به مدت یکسال به حالت تعلیق درآمده است.[۲۷]
واکنشها
حکومت ایران توضیحی دربارهٔ علت بازداشت توماج ارائه نکرده است.[۲۸] سازمان عفو بینالملل در رشته پیامی در توئیتر، خواهان آزادی فوری و بدون قید و شرط وی شد.[۲۹] مرکز حقوق بشر در ایران در توییتی نوشت: «آزادی بیان و عقیده در قوانین جمهوری اسلامی ایران 'جرمانگاری' نشده، اما پیوسته منتقدان و معترضان به علت نقد و اعتراض بازداشت میشوند. توماج صالحی فقط برای خواندن ترانههای انتقادی بازداشت شده و از دوشنبه ۲۲ شهریور در شرایط و مکان نامعلومی به سر میبرد.»
رضا پهلوی در توییتی نوشت: «آثار توماج صالحی و شیدای همدانی، تبلور هنری اعتراضات سراسری است، و محبوبیتشان، نشانه فراگیری گفتمان براندازی».[۲۸] کایلی مور-گیلبرت که در سال ۲۰۱۸ دستگیر و پس از حدود دو سال با سه زندانی ایرانی مبادله شد نیز خواستار آزادی توماج صالحی شد. همچنین شمار زیادی از کاربران شبکههای اجتماعی خواهان آزادی او شدند.[۲۸] پس از دستگیری وی حساب اینستاگرام او از دسترس خارج[۲۸] و حساب توئیترش توسط مسئولان توییتر بسته شد.[۳۰]
بازداشت ۱۴۰۱
همراهی
با آغاز خیزش انقلابی ۱۴۰۱ ایران توماج صالحی در اوایل آبان ۱۴۰۱ تصویری از خود در اعتراضات خیابانی منتشر کرد.[۳۱] او همچنین در ترانهای به نام فال در یک فنجان قهوه دید که همه مهرههای ریز و همه سران دستگیر شدهاند. او در هنگام شرکت در اعتراضات نگران این بوده که در صورت دستگیری ممکن است بعضی معترضان ناامید و ناراحت شوند: «الان نیاز به غصه نداریم. اگر عزیزان من کشته شوند نباید گریه کنم. باید دنبال محاکمه باشم». او سپس به زندگی مخفیانه روی آورد و در این مدت با ضبط ویدئوهایی از ضرورت ایستادگی در برابر جمهوری اسلامی سخن میگفت. در مصاحبهای با شبکه سیبیسی تلهویژن گفته بود به آینده اعتراضات بسیار امیدوار است و ایمان دارد که تا شش ماه دیگر انقلاب میشود. همچنین گفت: «موسیقی اعتراضی میتواند تحولی بزرگ ایجاد کند و بسیار در جامعه مؤثر است. این موسیقی به جامعه امید میدهد و شجاعت را تزریق میکند چون در جوامعی که مردم اینقدر تحت فشار حکومت هستند سرخورده و منفعل میشوند».[۱۶]
بازداشت
بر پایه گزارش خبرگزاری دانشجو در ۸ آبان ۱۴۰۱ صالحی که در جریان خیزش ۱۴۰۱ ایران مدتی به صورت مخفیانه زندگی و فعالیت میکرد در استان چهارمحال و بختیاری دستگیر شد.[۳۲][۳۳] ساعاتی پیش از بازداشت، توماج صالحی در پیامی در شبکههای اجتماعی گفته بود که او و دوستانش بیرون خانه متوجه تغییراتی مشکوک شدهاند. او هنگام بازداشت مجروح شده و صورتش خونی بود.[۱۶] خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران وی را یکی از «رهبران اغتشاشات در ترویج خشونت» معرفی کرد که چندان صحیح نبود و دید یکطرفه داشت.[۳۴] این رسانهٔ دولتی همچنین اعلام کرد که صالحی در یک گذرگاه مرزی دستگیر شده است؛ که مدیر شبکههای اجتماعی صالحی این ادعا را تکذیب کرد و اعلام نمود که وی در استان چهارمحال و بختیاری و نه در یک استان مرزی دستگیر شده است.[۳۴] برای مدتی، وضعیت او نامشخص بوده و از محل نگهداری او اطلاعاتی در دسترس نبود.[۳۵]
باشگاه خبرنگاران جوان —تحت حمایت دولت— ویدئویی از مردی با چشمبند منتشر کرد که ادعا میکرد توماج است و ظاهراً تحت فشار اعتراف میکند که «مرتکب اشتباه» شده است.[۶][۳۶] به گفته خانوادهٔ وی، مقامات ایرانی صالحی را شکنجههای بسیار و غیرانسانی صرفاً برای اعترافات اجباری کردهاند.[۳۷]
محکومیت
وی به فعالیت تبلیغی علیه نظام، همکاری با دولتهای متخاصم و تشکیل گروه غیرقانونی به قصد برهم زدن امنیت کشور متهم شده است.[۳۸][۳۹] اتهاماتی که به بیشتر معترضان وارد شده است. همچنین با حکم دادگاه انقلاب به محاربه و افساد فیالارض، متهم شده و با خطر اعدام روبهروست.[۴۰] در ۲۶ نوامبر ۲۰۲۲، خانواده توماج گفتند که زندگی او در خطر است.[۴۱]
برائت
وکیل توماج صالحی، روز چهارشنبه ۲۴ مرداد ۱۴۰۳ از صدور حکم برائت توماج از «اتهام فساد فیالارض» و قرار منع تعقیب برای سایر اتهاماتش خبر داد.[۴۲]
واکنشها
خبرگزاری میزان، وابسته به قوه قضاییه، بهنقل از سید محمد موسویان دادستان اصفهان، خبر بازداشت توماج صالحی را تأیید کرد و مدعی شد که او «در ایجاد اغتشاشات و دعوت و تشویق به اغتشاش و آشوبهای اخیر در استان اصفهان و مخصوصاً در شهرستان شاهینشهر نقش کلیدی داشته است».[۴۳]
در ۲۲ آبان جمعی از هنرمندان، نویسندگان، فعالان رسانهای و کنشگران مدنی در حمایت از توماج صالحی بیانیهای را منتشر کرده و خواستار آزادی فوری او شدند.[۴۴] بخشی از متن این بیانیه چنین است:[۴۵]
توماج صدای مردم است و ندای ملت خاموش نمیشود. اکنون صدای او باشیم، که اگر آزاد بود بر شکنجهها و احکامِ اعدامِ معترضان میخروشید و رهاییشان را طلب میکرد. جسم و جان توماج را نشانه رفتهاند، به انتقام این که بانگِ رسایِ مردم بوده است. شکنجه و مجازات توماج، خط قرمز ماست. توماج باید آزاد شود.
— جمعی از هنرمندان، شاعران، نویسندگان، فعالان مدنی و فرهنگی
مهدی یراحی، خواننده معترض در واکنش به انتشار خبر دستگیری توماج صالحی در رشته توییتی نوشته است: «مسئولیت جان او با جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران است و اساساً نهادی که این جوان غیور را در بند کرده باید بازخواست و محاکمه گردد.»[۴۶]
یه-ون ری، یکی از اعضای حزب اسپیدی از شهر آخن در پارلمان آلمان، کفالت سیاسی توماج را بر عهده گرفته است. با این کار او بخشی از نفوذ و فعالیتهای پارلمانی خود را به توماج اختصاص داده و به تلاشها برای آزادی وی کمک میکند.[۴۷][۴۸][۴۹]
امید نوریپور رئیس حزب سبزهای آلمان و نماینده پارلمان این کشور (بوندستاگ) نیز با انتشار ویدیویی اعلام کرد که کفالت سیاسی توماج صالحی را بر عهده گرفته است.[۵۰]
اعتراف اجباری
در اعتراف اجباری که پس از بازداشت توماج صالحی از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شد صحنهای همانند موزیکویدیوی فال نشان داده شده که در آن جای توماج و فرد تسبیح به دست عوض شده و توماج صالحی از ترویج خشونت از طریق ترانه ابراز پشیمانی میکند.[۱۶] درحالی که او هیچگاه مرتکب ترویج خشونت نشده است، بلکه همواره با استفاده از موزیکها و شبکههای اجتماعی خود، مردم را به صلح و اهمیت دادن به همدیگر تشویق میکرد.
شکنجه
گردانندهٔ صفحه توییتر توماج صالحی، در ۱۶ دی ۱۴۰۱ اعلام کرد که احتمال از دست رفتن بینایی توماج در اثر ضربات وارد توسط مأموران جمهوری اسلامی وجود دارد. او با بیان اینکه حدود ۷۰ روز از حبس توماج در سلول انفرادی میگذرد، گفت: «در صورت ازدست رفتن بینایی او این قصور متوجه مسئولان خواهد بود.»[۵۱]
در فروردین ۱۴۰۲ خانواده صالحی اعلام کردند که شدت شکنجههای جسمی توماج به حدی بوده که او چند روزی را در حالت بیهوش و خطرناک جسمی قرار داشته است. کمپین حقوق بشر در ایران از جامعه جهانی و نهادهای بینالمللی موسیقی و هنری و همچنین سازمانهای مدافع آزادی بیان خواست یک صدا و قاطعانه خواهان آزادی فوری و بدون قید و شرط توماج صالحی شوند.[۵۲]
حکم
در ۱۹ تیر ۱۴۰۲ حساب توماج صالحی در شبکههای اجتماعی که توسط نزدیکان او اداره میشود با انتشار پیامی از صدور حکم ۶ سال و ۳ ماه زندان برای توماج صالحی و انتقال او به بند عمومی خبر داد.[۵۳] او تا پیش از ابلاغ حکم ۲۵۲ روز را در حبس انفرادی گذرانده بود. در ادامه، یکی از وکلای توماج صالحی اعلام کرد که توماج، بهاتهام فساد فیالارض به ۶ سال و ۳ ماه زندان محکوم شده است. وکیل او همچنین دربارهٔ مجازاتهای تکمیلی علیه توماج اعلام کرد: «از تاریخ قطعیت حکم به مدت ۲ سال، ممنوعالخروج شده و پاسپورتش ابطال خواهد شد. او همچنین از هرگونه فعالیت، تهیه و تولید آثار موسیقی و خوانندگی به مدت ۲ سال محروم شده است. توماج همچنین به مدت ۲ سال به حضور در دورههای مدیریت رفتار و مهارت دانش که توسط معاونت اجتماعی و پیشگیری از جرم دادستانی اصفهان برگزار میشود، ملزم شده است. براساس رای دادگاه، توماج صالحی باید گواهی پایان دوره این کلاسها را به واحد اجرای احکام کیفری ارائه کند.» دومین و آخرین جلسه رسیدگی به اتهامات توماج صالحی روز ۱۱ تیر به صورت غیر علنی برگزار شده بود. به گفته امیر رئیسیان، دیگر وکیل توماج صالحی، در این جلسه، «اجازه حضور اشخاص ثالث، خبرنگاران، نمایندگان جامعه مدنی و همینطور خانواده موکل در دادگاه داده نشد.» دادگاه او در حالی برگزار شد که بنا بر اظهارات وکیل توماج صالحی، موکلش طی هشت ماه گذشته که در بازداشت بوده، تنها امکان نیم ساعت ملاقات با وکلای خود را داشته است.[۵۴][۵۵]
آزادی موقت
او در ۲۷ آبان ۱۴۰۲، پس از تحمل بیش از یک سال حبس که ۲۵۲ روز آن انفرادی بوده با قید وثیقه از زندان دستگرد اصفهان آزاد شد. صالحی پس از ۱۲ روز آزادی در ۹ آذر ۱۴۰۲ توسط عدهای مأمور لباس شخصی مسلح و بدون ارائه هرگونه حکم قضایی، کارت شناسایی و با ضرب و شتم شدید در بابل مجدد بازداشت شد و به مکانی نامعلوم منتقل شد.[۵۶]
جایزهها
توماج صالحی، در سال ۲۰۲۳، جایزه «هِرِتیک» یا «بدعتگذار» سازمان «گلوبال میوزیک اواردز» را به خاطر آهنگ «فال» در بخش موسیقی اعتراضی - کنشگری دریافت کرد.[۵۷][۵۸]
او در همان سال بهدلیل حمایت از حقوق بشر، آزادی بیان و ترویج صلح توسط هنر و اشعارش برنده جایزه «فرهنگ مقاومت» شد.[۵۹]
صالحی در سال ۲۰۲۳ از سوی سازمان «ایندکس آن سِنسِرشیپ» به عنوان برنده جایزه سالانه آزادی بیان در بخش هنر معرفی شد.[۶۰][۶۱]
اهدای ۲۵۰۰ پوند به سیلزدگان
صفحه اینستاگرام توماج صالحی در مارس ۲۰۲۴ نوشت او که جایزه سالانه آزادی بیان در شاخه هنر را از سازمان «شاخص سانسور»، نهاد مدافع آزادی بیان، دریافت کرده بود، جایزه خود به ارزش ۲۵۰۰ پوند را برای کمک به سیلزدگان سیستان و بلوچستان اهدا کرد.[۶۲]
جایزه واتسلاف هاول برای مخالفت خلاقانه
توماج صالحی جایزه ۲۰۲۴ واتسلاف هاول برای مخالفت خلاقانه را بههمراه طاهر هموت ایزگیل (شاعر و فیلمساز اویغور)، گابریلا مونترو (پیانیست ونزوئلایی) دریافت کرد.[۶۳][۶۴][۶۵]
حکم بدوی اعدام
در تاریخ پنجم اردیبهشت ۱۴۰۳ دادگاه انقلاب اصفهان با نادیدهگرفتن رأی دیوان عالی کشور، توماج صالحی را به اتهام افساد فیالارض به اعدام محکوم کرد. وکیل توماج صالحی در مصاحبه با شرق گفت این حکم دارای تعارضات حقوقی عیان است و حتماً به آن اعتراض خواهیم کرد.[۱۳]
واکنشها
اشخاص
- مهدی یراحی در واکنش به صدور حکم اعدام از سوی دادگاه انقلاب برای توماج صالحی گفت این حکم از فرط بیبنیادی به کمدی سیاه میماند.[۶۶]
- آتنا دائمی، فعال حقوق بشر در واکنش به این حکم گفت: «از نظر ج. اسلامی حمایت از همه اقشار جامعه یعنی افساد فی الارض و صدور حکم اعدام برای توماج صالحی هنرمند مردمی یعنی اعلان جنگ به مردم»[۶۶]
- شیرین عبادی برنده جایزه صلح نوبل در محکومیت رأی دادگاه انقلاب علیه توماج صالحی نوشت: «جمهوری قتل و جنایت کمر به قتل فرزند ایران، توماج صالحی، هنرمند متعهد و مردمی بسته است. بیدادگاه جمهوری اسلامی قصد دارد کسی که ایستادن در سمت مردم و انعکاس صدای اعتراض آنها را رسالت خود میداند به قتل برساند.»[۶۷]
- حامد اسماعیلیون اعدام و کشتار و خشونت را آخرین ابزار جمهوری اسلامی دانست در واکنش به این حکم نوشت: «توماج عزیز نمادی از مبارزه قهرمانانه مردم ایران است. او تنها نیست و حکومت اسلامی در مقابل او نیز تسلیم خواهد شد.»[۶۸]
- مسیح علینژاد در واکنش به این حکم گفت حکومت ایران میخواهد توماج صالحی را به جرم اینکه صدای مردم بیصداست اعدام کند.[۶۹]
- حسین رونقی صدور این حکم را نشانه فروریختن شاکله حکومت دانست.[۶۷]
- سازمان حقوق بشر ایران خواستار واکنش جهانی در محکومکردن به این حکم شد.[۷۰]
- رضا پهلوی خواستار تلاش جامعه جهانی برای لغو فوری این حکم «شرمآور» شد. او گفت «جمهوری اسلامی از آغاز با هنرمندان، بهویژه هنرمندانی که از استعداد خود برای دفاع از آزادی ایران استفاده کردهاند، در ستیز بوده است.»[۷۱]
- نرگس محمدی برنده جایزه صلح نوبل در پیامی از بند زنان زندان اوین گفت: «حکومت دینی استبدادی آگاه باشد، با صدور احکام ظالمانه و انتقامجویانه علیه فرزندان سربلند ایران چون توماج صالحی و جنگ با زنان، طغیان خشم و ظلمستیزی مردم ایران را خواهد دید.»[۷۲]
- نسرین ستوده در واکنش به صدور این حکم نوشت: «توماج صالحی در خطر است، چون هنر در خطر است، چون آزادی در خطر است و چون زن و زندگی در خطر ند. زنجیر سنگین استبداد در خیابان بر سر زنها فرود میآید و در صحن دادگاهها، معترضان و هنرمندان آماج خشونت احکام ناعادلانه قرار میگیرند.»[۷۳]
- بیش از صد چهره فرهنگی در نامهای خواستار آزادی فوری توماج صالحی و رد تمام اتهامات علیه او شدند. مارگارت آتوود، اعضای گروه کلدپلی، استینگ و الیف شافاک برخی از امضاکنندگان این نامه هستند.[۷۴]
کشورها و سازمانها
- فولکر تورک، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد در بیانیهای از مقامات جمهوری اسلامی خواست این حکم علیه توماج صالحی را لغو کند و خواستار آزادی فوری و بدون قید و شرط او شد.[۷۵][۷۶]
- ودانت پاتل، معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، این حکم را مصداق نقض هولناک و فراگیر حقوق بشر توسط رژیم ایران دانست. آبرام پیلی، معاون نماینده ویژه آمریکا در امور ایران نیز احکام صادره علیه توماج صالحی و سامان یاسین را محکوم کرد و خواستار آزادی فوری آنها شد.[۷۷]
- آنتونیو تاجانی، وزیر امور خارجه ایتالیا صدور حکم اعدام علیه توماج صالحی را محکوم کرد و گفت دولت ایتالیا با مجازات اعدام در هر مکان و هر شرایطی مخالف است.[۷۸]
- ملانی جولی وزیر خارجه کانادا ضمن محکومیت صدور حکم اعدام برای توماج صالحی نوشت: «بسیاری دیگر مانند توماج در تلاش برای تغییر دموکراتیک قربانی نقض حقوق بشر و بیتوجهی آشکار سپاه پاسداران به زندگی انسانی شدند. استفاده از مجازات اعدام برای سرکوب حقوق و آزادیهای بشر غیرقابل توجیه است.»[۷۹]
- وزارت امور خارجه فرانسه این حکم را غیرقابل قبول خواند.[۸۰][۸۱]
- دیدهبان حقوق بشر در بیانیهای، روند حقوقی این پرونده را نقض فاحش آزادیهای بنیادین و حق دادرسی عادلانه خواند.[۸۲]
- عفو بینالملل خواستار لغو حکم اعدام و آزادی فوری توماج صالحی شد.[۸۳]
نقض حکم اعدام
وکلای توماج صالحی در تاریخ دوم تیرماه ۱۴۰۳ اعلام کردند که حکم بدوی اعدام در شعبه ۳۹ دیوان عالی کشور نقض شده است و پرونده برای رسیدگی به یک شعبه همعرض ارجاع خواهد شد. در این حکم تأکید شده که حکم حبس شش سال و سه ماه پیشین نیز مغایر با قوانین مرتبط با تعدد جرم، ناقض ماده ۱۳۱ و مازاد بر مجازات مجازات قانونی بوده است.[۸۴]
آثار
نام ترانه[۸۵] | کلام و اجرا | آهنگساز | توضیحات | تاریخ انتشار | موزیک ویدیو |
---|---|---|---|---|---|
تیفوس | توماج | مرزی | اعتراض به رپرهای حکومتی | ۱۷ اسفند ۱۴۰۲[۸۶] | - |
شین | توماج | - | ۱۳ مهر ۱۴۰۲[۸۷] | - | |
فال | توماج | پیشبینی سرنوشت نظام | ۲ آبان ۱۴۰۱[۱۰] | دارد[۱۰] | |
میدون جنگ | توماج | - | ۱۴ مهر ۱۴۰۱[۸۸] | دارد[۸۸] | |
حبهٔ انگور | توماج | - | ۱۵ شهریور ۱۴۰۱[۸۹] | - | |
گاپون | توماج | اعتراض به حامیان نظام | ۲۰ اَمرداد ۱۴۰۱[۹۰] | دارد[۹۰] | |
افسون | توماج | بهزاد | انتقاد از اعتیاد | ۷ اَمرداد ۱۴۰۱[۹۱] | دارد[۹۱] |
ببخشید | توماج | بهزاد | - | ۲۷ تیر ۱۴۰۱[۹۲] | دارد[۹۲] |
شلاق | توماج و جاستینا | بهزاد | آهنگ از تهرنگ، صدابردار: جامین | ۲۰ تیر ۱۴۰۱[۹۳] | - |
پیچک | توماج و جاستینا | بهزاد | آهنگ از تهرنگ، صدابردار: جامین | ۱۶ تیر ۱۴۰۱[۹۴] | دارد[۹۴] |
کارون | توماج | بهزاد | در اعتراض به مشکلات مردم خوزستان[۹۵] | ۱۴ خرداد ۱۴۰۱ | دارد |
هیروشیما | توماج | بهزاد | - | ۸ اردیبهشت ۱۴۰۱ | |
نقطه کور | توماج | مرزی و بهزاد | واکنش به هک دوربینهای زندان اوین | ۲۶ اسفند ۱۴۰۰ | دارد |
ندیدی ۲ | توماج | - | خطاب به علی خامنهای | ۲۱ بهمن ۱۴۰۰ | دارد |
طناب دار | توماج و بیلقب | - | - | ۲۲ دی ۱۴۰۰ | دارد |
سیر تا پیاز | توماج و افراسیاب | - | - | ۹ دی ۱۴۰۰ | - |
بازمانده | توماج و افراسیاب | بهزاد | بهیاد آبان ۹۸ | ۲۴ آبان ۱۴۰۰ | دارد |
فرشید | توماج | - | وداع با برادر ناتنیاش | ۱۵ آبان ۱۴۰۰ | - |
تاس | توماج | - | - | ۴ شهریور ۱۴۰۰ | دارد |
ترکمانچای | توماج | - | اعتراض به برنامه ۲۵ ساله مشترک با چین | ۱ شهریور ۱۴۰۰ | دارد |
سوراخ موش | توماج | بهزاد | تصویر از افراسیاب | ۶ اَمرداد ۱۴۰۰ | دارد |
انار | توماج، بیلقب و افراسیاب | بهزاد | کاور از سروش | ۱۰ تیر ۱۴۰۰ | - |
نرمال | توماج | - | - | ۲۶ خرداد ۱۴۰۰ | دارد |
یاقوت | توماج | - | کاور از سروش | ۲۱ اسفند ۱۳۹۹ | - |
تانتو | توماج | - | - | ۱۴ اسفند ۱۳۹۹ | - |
موش | توماج | - | - | ۱۱ دی ۱۳۹۹ | - |
درد | توماج | - | - | ۱۲ آذر ۱۳۹۹ | - |
چه | توماج | - | - | ۲۲ آبان ۱۳۹۹ | - |
ندیدی | توماج | بیتکوری | در واکنش به خودکشی محمد موسویزاده کودک ۱۱ ساله بوشهری | ۲۷ مهر ۱۳۹۹ | - |
پارافین | توماج | احمد ترکاشوند | دیس به مهران مدیری | - | - |
منم یه زلزله زدم | توماج | جولیِن مارکل | - | - | - |
جنگ رپ | توماج | - | - | - | - |
دُر | توماج | - | - | - | - |
برهه | توماج | شاهرخ | - | - | - |
منابع
- ↑ «حمایت سازمانها و چهرهها از توماج صالحی در روز تولد او». BBC News فارسی. ۲۰۲۲-۱۲-۰۳. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۴-۲۹.
- ↑ صالحی، توماج (۱۵ نوامبر ۲۰۲۱). صحبتهای توماج (دو ماه بعد از آزادی). روی داده در 10:51. دریافتشده در ۲۰ ژانویه ۲۰۲۳.
- ↑ «توماج صالحی، خواننده رپ اعتراضی بازداشت شد». خبرگزاری هرانا. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۵ نوامبر ۲۰۲۲. دریافتشده در ۲۰۲۲-۱۱-۰۵.
- ↑ «توماج صالحی کیست و چرا بازداشت شده است؟». BBC News فارسی. ۲۰۲۲-۱۲-۰۷. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۹ ژانویه ۲۰۲۳. دریافتشده در ۲۰۲۳-۰۱-۰۹.
- ↑ "توماج صالحی، خواننده رپ اعتراضی بازداشت شد". خبرگزاری هرانا. 2021-09-14. Retrieved 2022-10-30.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ "Iran protesters defy "brutal crackdown" as another teen is reportedly killed". www.cbsnews.com. 2022. Retrieved 6 November 2022.
- ↑ https://www.radiofarda.com/a/transfer-of-tomaj-salehi-to-isfahan/32713201.html
- ↑ «توماج صالحی، خواننده رپ اعتراضی، «در خانه خود بازداشت شد»». رادیو فردا. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۱. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۹-۱۴.
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ «توماج صالحی خواننده رپ اعتراضی «سوراخ موش بخر» بازداشت شد». کیهان لندن. ۲۰۲۱-۰۹-۱۴. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۱. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۹-۱۴.
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ «یک منتقد موسیقی: صدای «موسیقی مقاومتی و آگاه» توماج از مرزهای ایران فراتر رفته است». صدای آمریکا. ۲۰۲۳-۰۸-۱۰. دریافتشده در ۲۰۲۳-۰۸-۱۰.
- ↑ «جایزه «گلوبال میوزیک اواردز» به توماج صالحی اهدا شد». صدای آمریکا. ۲۰۲۳-۰۸-۰۹. دریافتشده در ۲۰۲۳-۰۸-۱۰.
- ↑ "۲۵ فرد تأثیرگذار موسیقی در ۲۰۲۵". مجلهی اسپین (به انگلیسی). 2025-01-01. Retrieved 2025-01-01.
- ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ «حکم اعدام برای توماج صالحی». شرق. ۲۰۲۴-۰۴-۲۴. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۴-۲۴.
- ↑ «حکم اعدام توماج صالحی نقض شد». ایسنا. ۲۰۲۴-۰۶-۲۲. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۶-۳۰.
- ↑ «توماج صالحی، خواننده معترض، از زندان آزاد شد». صدای آمریکا. ۲۰۲۴-۱۲-۰۲. دریافتشده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۲.
- ↑ ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ ۱۶٫۲ ۱۶٫۳ ۱۶٫۴ ۱۶٫۵ ۱۶٫۶ «توماج صالحی، مهندسی که در قهوه نظام «بازنده» دید». بیبیسی فارسی. ۱۶ آذر ۱۴۰۱. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۹ ژانویه ۲۰۲۳. دریافتشده در ۹ ژانویه ۲۰۲۳.
- ↑ «توماج صالحی خواننده معترض سبک رَپ در ایران بازداشت شد». بیبیسی فارسی. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۱. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۹-۱۵.
- ↑ «گزارش کمپین حقوق بشر: توماج صالحی نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد». BBC News فارسی. ۲۰۲۳-۰۴-۰۶. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۷ آوریل ۲۰۲۳. دریافتشده در ۲۰۲۳-۰۴-۰۷.
- ↑ نسخه کامل | توماج صالحی: اگر روزی کنسرت بگذارم؛ ردیف اول کودکان کار و ردیف دوم کارتنخوابها هستند, 2021-11-16, retrieved 2024-03-27
- ↑ «توماج صالحی، خواننده رپ اعتراضی، بازداشت شد». ار. اف. ای. ۲۰۲۱-۰۹-۱۴. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۱. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۹-۱۴.
- ↑ «دستگیری توماج صالحی خواننده موسیقی رپ گفتگو با نعیمه دوستدار، روزنامهنگار». ایران اینترنشنال. ۲۰۲۱-۰۹-۱۴. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۹-۱۴.
- ↑ «توماج صالحی، خواننده رپ اعتراضی بازداشت شد». خبرگزاری هرانا. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۱. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۹-۱۴.
- ↑ Esfandiari, Golnaz (2021-09-22). "'We Are The Dead Who Can't Think Of Dying': Iranian Rapper Charged For Criticizing Regime". RadioFreeEurope/RadioLiberty. Retrieved 2022-10-30.
- ↑ HRM, Iran (2022-01-25). "Dissident rapper Toomaj Salehi sentenced to prison and fine". Iran HRM. Retrieved 2022-10-30.
- ↑ «توماج صالحی به تبلیغ علیه نظام متهم شده است/ پرونده در دادسرای شاهینشهر اصفهان رسیدگی میشود». رویداد۲۴. ۱۴۰۰-۰۶-۲۶. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۹-۲۰.
- ↑ «توماج صالحی خواننده رپ با قرار کفالت از زندان 'آزاد شد'». بیبیسی فارسی. ۳۱ شهریور ۱۴۰۰. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۲ سپتامبر ۲۰۲۱. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۹-۲۲.
- ↑ «توماج صالحی خواننده رپ در ایران به حبس تعلیقی و جزای نقدی محکوم شد». بیبیسی فارسی. ۵ بهمن ۱۴۰۰. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۵ ژانویه ۲۰۲۲. دریافتشده در ۲۵ ژانویه ۲۰۲۲.
- ↑ ۲۸٫۰ ۲۸٫۱ ۲۸٫۲ ۲۸٫۳ «تداوم اعتراضها به بازداشت توماج صالحی خواننده رپ در ایران». BBC News فارسی. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۱۹ سپتامبر ۲۰۲۱. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۹-۱۹.
- ↑ «سازمان عفو بینالملل خواهان آزادی فوری و بیقیدوشرط توماج صالحی شد». صدای آمریکا. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۱. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۹-۱۷.
- ↑ "Account suspended". Twitter (به انگلیسی). Archived from the original on 29 September 2021. Retrieved 2021-09-19.
- ↑ «توماج صالحی تصویری از خود در اعتراضات خیابانی منتشر کرد». بیبیسی فارسی. ۴ آبان ۱۴۰۱. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۰ فوریه ۲۰۲۳. دریافتشده در ۲۰ فوریه ۲۰۲۳.
- ↑ "Iran Rearrests Popular Protest Rapper Salehi". IranWire. 2022-10-30. Retrieved 2022-10-30.
- ↑ "Meet Iran's dissident rapper helping youth circumvent regime internet crackdown - CBC News". CBC. 2022-10-21. Retrieved 2022-10-30.
- ↑ ۳۴٫۰ ۳۴٫۱ "Islamic Republic's Security Forces Arrest Dissident Rapper". Iran International. 2022-10-30. Retrieved 2022-10-30.
- ↑ «رسانههای سپاه: توماج صالحی دستگیر شد». صدای آمریکا. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲. دریافتشده در ۲۰۲۲-۱۰-۳۰.
- ↑ Moshtaghian, Artemis (6 November 2022). "Family fears for life of rapper they say was violently arrested after encouraging Iranians to protest". CNN (به انگلیسی). Retrieved 6 November 2022.
- ↑ "Rapper who protested over death of Mahsa Amini faces execution in Iran". the Guardian (به انگلیسی). 11 November 2022. Retrieved 12 November 2022.
- ↑ «جزئیات بازداشت و اتهامات توماج صالحی اعلام شد». همشهری. ۸ آبان ۱۴۰۱. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۵ دسامبر ۲۰۲۲.
- ↑ "Toomaj Salehi: Iranian rapper could face death penalty". BBC News (به انگلیسی). 2022-11-28. Retrieved 2022-11-28.
- ↑ «محاکمه ۱۵ تن از معترضان به اتهام «افساد فیالارض»؛ سه کودک در میان متهمان». صدای آمریکا. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۱ دسامبر ۲۰۲۲. دریافتشده در ۲۰۲۲-۱۲-۰۱.
- ↑ "Iranian rapper arrested over supporting protests risks death penalty". France 24. Retrieved 27 November 2022.
- ↑ «توماج صالحی از «اتهام فساد» تبرئه شد». صدای آمریکا. ۲۰۲۴-۰۸-۱۴. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۸-۱۴.
- ↑ «توماج صالحی «در چهارمحال و بختیاری بازداشت شد»». رادیوفردا. ۸ آبان ۱۴۰۱. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲. دریافتشده در ۸ آبان ۱۴۰۱.
- ↑ «مطالبه آزادی توماج صالحی از سوی جمعی از هنرمندان، نویسندگان و فعالان رسانهای و مدنی». رادیوزمانه. ۲۲ آبان ۱۴۰۱. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۱۳ نوامبر ۲۰۲۲. دریافتشده در ۲۲ آبان ۱۴۰۱.
- ↑ «بیانیه جمعی از هنرمندان، شاعران، نویسندگان، فعالان مدنی و فرهنگی و رسانهای در حمایت از توماج صالحی، رپرِ معترض». تریبون زمانه. ۲۲ آبان ۱۴۰۱. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۱۳ نوامبر ۲۰۲۲. دریافتشده در ۲۲ آبان ۱۴۰۱.
- ↑ «بازداشت توماج صالحی». BBC NEWS فارسی. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۳ نوامبر ۲۰۲۲. دریافتشده در ۲۳ نوامبر ۲۰۲۲.
- ↑ «سه نماینده مجلس آلمان کفیل سیاسی سه معترض ایرانی شدند». دویچهوله. ۱۹ آذر ۱۴۰۱. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۳ ژانویه ۲۰۲۳. دریافتشده در ۳ ژانویه ۲۰۲۳.
- ↑ هانا کاویانی (۲۵ آذر ۱۴۰۱). ««کفالت سیاسی تنها یک اقدام نمادین نیست»؛ گفتوگو با ییوان ری، کفیل سیاسی توماج صالحی». رادیوفردا. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۳ ژانویه ۲۰۲۳. دریافتشده در ۳ ژانویه ۲۰۲۳.
- ↑ کامبیز توانا (۲ دی ۱۴۰۱). «کفیل سیاسی توماج صالحی: جمهوری اسلامی با بازداشت ۱۸ هزار نفر مشغول جنایت علیه حقوق بشر است». صدای آمریکا. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۳ ژانویه ۲۰۲۳. دریافتشده در ۳ ژانویه ۲۰۲۳.
- ↑ «توییت نماینده مجلس آلمان به فارسی برای آزادی توماج صالحی». توییتر. ۲۰۲۲-۱۲-۱۴. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۱۴ دسامبر ۲۰۲۲. دریافتشده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۱.
- ↑ «گرداننده حساب توییتری توماج صالحی: احتمال از دست رفتن بینایی توماج بر اثر ضربات وجود دارد». ایران اینترنشنال. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۷ ژانویه ۲۰۲۳. دریافتشده در ۲۰۲۳-۰۱-۰۷.
- ↑ «کمپین حقوق بشر در ایران جزئیاتی از شرایط توماج صالحی از زمان بازداشت ارائه کرد». بیبیسی فارسی. ۱۷ فروردین ۱۴۰۲.
- ↑ «تبرئه از دو اتهام و صدور حکم ۶ سال و ۳ ماه زندان برای توماج صالحی». صدای آمریکا. ۲۰۲۳-۰۷-۱۰. دریافتشده در ۲۰۲۳-۰۷-۱۰.
- ↑ «توماج صالحی، خواننده معترض زندانی، «بهاتهام افساد فیالارض» به شش سال و سه ماه حبس محکوم شد». رادیو فردا. ۲۰۲۳-۰۷-۱۰. دریافتشده در ۲۰۲۳-۰۷-۱۰.
- ↑ «با ابلاغ حکم دادگاه؛ توماج صالحی به ۶ سال و سه ماه حبس محکوم شد». BBC News فارسی. ۲۰۲۳-۰۷-۱۰. دریافتشده در ۲۰۲۳-۰۷-۱۱.
- ↑ «توماج صالحی، رپِر معترض مخالف حکومت، بار دیگر با «ضرب و شتم» بازداشت شد». رادیو فردا. ۹ آذر ۱۴۰۲. دریافتشده در ۲۳ آوریل ۲۰۲۴.
- ↑ "Heretic Award for Protest/Activist Music". Global Music Awards (به انگلیسی). Retrieved 2023-08-10.
- ↑ «جایزه جهانی "هرتیک" به توماج صالحی اهدا شد». DW. ۱۴۰۲-۰۵-۱۸. دریافتشده در ۲۰۲۳-۰۸-۱۰.
- ↑ «Private: Toomaj Salehi - Cultures of Resistance Films» (به انگلیسی). ۲۰۲۳-۰۵-۰۴. دریافتشده در ۲۰۲۳-۰۷-۱۰.[پیوند مرده]
- ↑ Dancey-Downs، Katie (۲۰۲۳-۱۰-۲۰). «2023 Freedom of Expression Award winners announced». Index on Censorship (به انگلیسی). دریافتشده در ۲۰۲۳-۱۰-۲۰.
- ↑ «توماج صالحی، خواننده زندانی، برنده جایزه سازمان مدافع آزادی بیان شد». صدای آمریکا. ۲۰۲۳-۱۰-۲۰. دریافتشده در ۲۰۲۳-۱۰-۲۰.
- ↑ «توماج صالحی ۲۵۰۰ پوند جایزه سالانه آزادی بیان را به سیلزدگان سیستان و بلوچستان اهدا کرد». ایران اینترنشنال. ۲۰۲۴-۰۳-۱۳. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۳-۱۳.
- ↑ Adams، Vasilia (۲۰۲۴-۰۵-۲۲). «Announcing the 2024 Havel Prize Laureates from Iran, the Uyghur Region, and Venezuela». Human Rights Foundation (به انگلیسی). دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۴.
- ↑ «جایزه بینالمللی «هاول» از سوی انجمن آزادی اسلو به توماج صالحی اهدا شد». ایران اینترنشنال. ۲۰۲۴-۰۶-۱۴. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۴.
- ↑ فردا، رادیو (۲۰۲۴-۰۵-۲۳). «جایزه حقوق بشری «هاول» به توماج صالحی رسید». رادیو فردا. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۴.
- ↑ ۶۶٫۰ ۶۶٫۱ «مهدی یراحی:خبرحکم اعدام توماج، از فرط بیبنیادی به کمدی سیاه میماند». ایرانوایر. ۵ اردیبهشت ۱۴۰۳. دریافتشده در آوریل ۲۴, ۲۰۲۴.
- ↑ ۶۷٫۰ ۶۷٫۱ «واکنشهای گسترده در اعتراض به خبر صدور حکم اعدام برای توماج». ۵ اردیبهشت ۱۴۰۳. دریافتشده در آوریل ۲۴, ۲۰۲۴.
- ↑ «واکنش حامد اسماعیلیون به حکم اعدام توماج صالحی: توماج نمادی از مبارزه مردم ایران است». ایران اینترنشنال. ۲۰۲۴-۰۴-۲۴. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۴-۲۴.
- ↑ «مسیح علینژاد: حکومت میخواهد توماج را به جرم اینکه صدای مردم بیصداست اعدام کند». ایران اینترنشنال. ۲۰۲۴-۰۴-۲۴. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۴-۲۴.
- ↑ «سازمان حقوق بشر ایران با محکومکردن حکم اعدام توماج صالحی: جامعه جهانی واکنش نشان دهد». سازمان حقوق بشر ایران. آوریل ۲۴, ۲۰۲۴. دریافتشده در آوریل ۲۴, ۲۰۲۴.
- ↑ «شاهزاده رضا پهلوی: جامعه جهانی برای لغو فوری حکم اعدام توماج صالحی تلاش کند». ایران اینترنشنال. ۲۰۲۴-۰۴-۲۴. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۴-۲۴.
- ↑ «واکنش نرگس محمدی به حکم توماج صالحی: حکومت دینی استبدادی طغیان خشم مردم را خواهد دید». ایران اینترنشنال. ۲۰۲۴-۰۴-۲۵. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۴-۲۵.
- ↑ «توماج صالحی؛ حکم اعدام برای رپر معترض خشم و انتقاد گستردهای برانگیخت - BBC Persian». BBC News فارسی. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۴-۲۵.
- ↑ فردا، رادیو (۲۰۲۴-۰۵-۱۰). «اتوود، استینگ، کُلدپلی و یکصد چهره جهانی خواستار آزادی فوری توماج صالحی شدند». رادیو فردا. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۵-۱۰.
- ↑ "Iran: Crackdown on hijab law". United Nations Human Rights Office of the High Commissioner (به انگلیسی). 26 April 2024. Retrieved 26 April 2024.
- ↑ «کمیسر عالی حقوق بشر خواهان لغو حکم اعدام توماج صالحی شد». ایرانوایر. ۷ اردیبهشت ۱۴۰۳. دریافتشده در ۲۶ آوریل ۲۰۲۴.
- ↑ «آمریکا:حکم توماج نمونه دیگر از نقض هولناک و فراگیر حقوق بشر است». ایرانوایر. ۵ اردیبهشت ۱۴۰۳. دریافتشده در آوریل ۲۴, ۲۰۲۴.
- ↑ «وزیر خارجه ایتالیا: حکم اعدام توماج صالحی را به شدت محکوم میکنیم». ایران اینترنشنال. ۲۰۲۴-۰۴-۲۵. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۴-۲۵.
- ↑ «توماج صالحی؛ حکم اعدام برای رپر معترض خشم و انتقاد گستردهای برانگیخت - BBC Persian». BBC News فارسی. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۴-۲۵.
- ↑ "Paris deems death sentence against Iranian rapper Toomaj Salehi unacceptable". LBCIV7 (به انگلیسی). Retrieved 2024-04-25.
- ↑ étrangères, Ministère de l'Europe et des Affaires. "Iran - Condamnation à mort de l'artiste Toomaj Salehi (25.04.24)". France Diplomatie - Ministère de l'Europe et des Affaires étrangères (به فرانسوی). Retrieved 2024-04-26.
- ↑ فردا، رادیو (۲۰۲۴-۰۴-۲۵). «واکنشهای گسترده به حکم اعدام توماج صالحی؛ آمریکا و دیدهبان حقوق بشر محکوم کردند». رادیو فردا. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۴-۲۵.
- ↑ «توماج صالحی؛ حکم اعدام برای رپر معترض خشم و انتقاد گستردهای برانگیخت - BBC Persian». BBC News فارسی. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۴-۲۵.
- ↑ «آخرین خبر از پرونده توماج صالحی/ حکم اعدام «توماج صالحی» شکست؟». شرق. ۲۰۲۴-۰۶-۲۲. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۶-۲۲.
- ↑ «صفحه یوتیوب توماج صالحی». بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۳ نوامبر ۲۰۲۲. دریافتشده در ۲۳ نوامبر ۲۰۲۲.
- ↑ آهنگ "تیفوس" از توماج, retrieved 2024-05-05
- ↑ آهنگ شین از توماج, retrieved 2024-05-05
- ↑ ۸۸٫۰ ۸۸٫۱ موزیک ویدیو "میدون جنگ" از توماج, retrieved 2024-05-05
- ↑ آهنگ حبهٔ انگور از توماج, retrieved 2024-05-05
- ↑ ۹۰٫۰ ۹۰٫۱ موزیک ویدیو گاپون از توماج, retrieved 2024-05-05
- ↑ ۹۱٫۰ ۹۱٫۱ موزیک ویدیو افسون از توماج, retrieved 2024-05-05
- ↑ ۹۲٫۰ ۹۲٫۱ موزیک ویدیو ببخشید از توماج, retrieved 2024-05-05
- ↑ آهنگ شلاق از توماج و جاستینا, retrieved 2024-05-05
- ↑ ۹۴٫۰ ۹۴٫۱ موزیک ویدیو پیچک از توماج و جاستینا, retrieved 2024-05-05
- ↑ «اجرای تازه ترانه معروف لب کارون در اعتراض به مشکلات مردم خوزستان». BBC News فارسی. ۲۰۱۷-۰۲-۱۲. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۵-۰۵.
پیوند به بیرون
- توماج صالحی در اینستاگرام
- توماج صالحی در اسپاتیفای
- توماج صالحی در ساوندکلاود
- توماج صالحی در یوتیوب
- توماج صالحی در توییتر