ثابت فیزیکی یک کمیت فیزیکی است که در تمام جهان ثابت است و در طول زمان تغییر نمی‌کند. این ثابت ممکن است با ثابت ریاضی دارای فرق باشد زیرا ثابت‌های ریاضی دارای همان ارزش عددی هستند اما مقیاس‌های فیزیکی در آنها بی‌معنی است.

نمایی از شاخص ثابت‌های فیزیکی مختلف.
(این کارت شاخص، دارای مقادیر دقیق هفت ثابت فیزیکی است که اساس سیستم بین‌المللی، واحدها را تشکیل می‌دهند‌.)

ثابت‌های فیزیکی بسیاری در دانش وجود دارد. از اصلی‌ترین این ثابت‌ها سرعت نور (c) در خلأ، ثابت گرانش (Gثابت پلانک (hثابت بولتزمن (kBثابت الکتریک۰) و بار الکترون (e) هستند. ثابت‌های فیزیکی دارای بعدهای بسیاری هستند: سرعت نور به بیشترین سرعت در گیتی دلالت می‌کند که به بیان بعدهای طول و زمان می‌پردازد در حالی که ثابت ساختار ریز که استحکام در اثر متقابل الکترومغناطیسی را مشخص می‌کند، یک کمیت بدون بعد است.

عموماً ثابت‌های فیزیکی مقادیر دقیقی ندارند زیرا توسط آزمایش بدست آمده‌اند. هرچند در ادامه برخی از ثابت‌های فیزیکی بخت این را می‌یابند با تغییر تعاریف توسط اداره بین‌المللی اوزان و مقیاس‌ها (International Bureau of Weights and Measures) تبدیل به مقادیر دقیق شوند. همانند سرعت نور که با تعریف جدید از متر و ثانیه دارای مقدار دقیق است.

در ثابت‌های فیزیکیِ نادقیق، یک عدد در پرانتز درج می‌شود همانند عدد 19 در ثابت فرضی . این عددِ درون پرانتز دقت ثابت را بیان می‌کند. به این شکل:. درصورتیکه درون پرانتز عدد 0 درج شده باشد، ثابت فیزیکی مقدار دقیقی دارد همانند

ثابت‌های فیزیکیِ دقیق

ویرایش

1) سرعت نور، علامت  ، یکا  ، مقدار:  

2) ثابت پلانک، علامت  ، یکا  ، مقدار:  

3) فرکانس حالت پایه اتم  ، علامت  ، یکا  ، مقدار:  

4) بار بنیادی، علامت  ،یکا  ، مقدار:  

5) ثابت بولتزمن، علامت  و  ، یکا  ، مقدار:  

6) عدد آووگادرو، علامت  ، یکا  ، مقدار:  

7) اثرگذاری نوری، علامت  ، یکا  ، مقدار:  

منابع

ویرایش

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Physical constant». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۴ شهریور ۱۳۸۹.