جبهه خاورمیانه در جنگ جهانی اول

جبهه خاورمیانه جنگ جهانی اول در بازه زمانی ۲۹ اکتبر ۱۹۱۴ و ۳۰ اکتبر ۱۹۱۸ شاهد اتفاقاتی بود. مبارزان از یک طرف امپراتوری عثمانی (از جمله کردها و برخی قبایل عرب) با پشتیبانی قدرت‌های مرکز، و در طرف دیگر متفقین ازجمله، انگلیسی‌ها (با کمک یهودیان، یونانی‌ها، آشوری‌ها و اکثر اعراب، همراه با هندی‌های امپراتوری بریتانیا)، روس‌ها (با کمک ارمنی‌ها) و فرانسوی‌ها قرار داشتند. پنج کارزار اصلی وجود داشت: جبهه سینا و فلسطین، جبهه بین‌النهرین، جبهه قفقاز، جبهه ایران و نبرد گالیپولی. چندین نبرد دیگر جزئی نیز وجود داشت مانند انقلاب بزرگ عربی، و حملات جنوب عربستان.

جبهه خاورمیانه در جنگ جهانی اول
بخشی از جنگ جهانی اول
The Gallipoli Campaign, February–April 1915
نبرد گالیپولی آوریل ۱۹۱۵
تاریخ۳۰ اکتبر ۱۹۱۴–۳۰ اکتبر ۱۹۱۸
(۴ سال)
موقعیت
نتایج

پیروزی متفقین

تغییرات
قلمرو
تجزیه امپراتوری عثمانی
طرف‌های درگیر
متفقین جنگ جهانی اول:
نخستین جمهوری ارمنستان (از ۱۹۱۸)
پادشاهی حجاز (از ۱۹۱۶)
 ایتالیا (از ۱۹۱۵)
امیرنشین نجد و حسا (از ۱۹۱۵)
Asir (از ۱۹۱۵)
آقا پتروس
قدرت‌های مرکز:
 امپراتوری عثمانی
 آلمان
 اتریش-مجارستان[۱][۲]
Client:
امیرنشین جبل شمر
جمهوری خلق آذربایجان (از ۱۹۱۸)
گرجستان جمهوری دموکراتیک گرجستان (از ۱۹۱۸)
اکثریت تیره‌های کرد جمهوری فدراتیو سوسیالیستی روسیه شوروی
بی‌طرف:
ایران ایران (جبهه ایران)
فرماندهان و رهبران
پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند Julian Byng
پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند Archibald Murray
پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند ادموند آلنبی
پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند Ian Hamilton
پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند John Nixon
پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند Percy Lake
پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند Stanley Maude 
پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند لیونل دانسترویل
پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند توماس ادوارد لورنس
امپراتوری روسیه I. Vorontsov-Dashkov
امپراتوری روسیه GD. Nikolai Nikolaevich
امپراتوری روسیه Nikolai Yudenich
امپراتوری روسیه Nikolai Baratov
جمهوری سوم فرانسه هانری گورو (مجروح)
جمهوری سوم فرانسه Maurice Bailloud
اولین جمهوری ارمنستان هوهانس هاخوردیان
اولین جمهوری ارمنستان توماس نازاربکیان
اولین جمهوری ارمنستان آندرانیک اوزانیان
پادشاهی حجاز شریف حسین
پادشاهی حجاز فیصل یکم
عربستان سعودی ملک عبدالعزیز
امپراتوری عثمانی انور پاشا
امپراتوری عثمانی جمال پاشا
امپراتوری عثمانی مصطفی کمال آتاترک
امپراتوری عثمانی Cevat Pasha
امپراتوری عثمانی Wehib Pasha
امپراتوری عثمانی Nuri Pasha
امپراتوری عثمانی احمد عزت پاشا
امپراتوری عثمانی فوزی پاشا
امپراتوری عثمانی Abdul Kerim Pasha
امپراتوری عثمانی Halil Pasha
امپراتوری عثمانی Nureddin Pasha
امپراتوری عثمانی Mehmet Esat Pasha
امپراتوری عثمانی Fakhri Pasha
امپراتوری آلمان F. B. von Schellendorf
امپراتوری آلمان اتو لیمان فن زاندرس
امپراتوری آلمان کلمار فرایهر فن در گلتس 
امپراتوری آلمان اریش فون فالکنهاین
امپراتوری آلمان F. K. von Kressenstein
Saud bin Abdulaziz
فتحعلی‌خان خویسکی
گرجستان Noe Zhordania جمهوری فدراتیو سوسیالیستی روسیه شوروی
ایران حیدر لطیفیان 
ایران میرزا کوچک خان
ایران رئیسعلی دلواری 
قوا
امپراتوری بریتانیا 2,550,000[۳]
امپراتوری روسیه 1,000,000[۴]
جمهوری سوم فرانسه Several 100,000's[۴]
اولین جمهوری ارمنستان Several 100,000's[۴]
انقلاب بزرگ عربی 30,000 (1916)[۵]
50,000+ (1918)[۶]
20,000[۷]
2,000
Total: 3,620,000+
امپراتوری عثمانی
2,800,000 (total conscripts)[۸]
800,000 (peak)[۸][۹]
323,000 (During متارکه مودروس)[۱۰]
امپراتوری آلمان 6,500 (1916)
20,000 (1918)[۸]
~6,000 (1918)[۱۱]
: 9,000 (1918)[۱۲]
تلفات و خسارات
~1,250,000
Breakdown
  • Casualties by country
    • امپراتوری بریتانیا 1,005,000
    • امپراتوری روسیه 140,000+
    • جمهوری سوم فرانسه 47,000+
1,560,000[۱۳]
771,844 dead/missing
695,375 wounded
145,104 captured
~2,275,000 civilians dead due to Ottoman genocides between ۱۹۱۴–۱۹۱۸ (۱٬۵۰۰٬۰۰۰ نسل‌کشی ارمنی‌ها،[۱۴] 500,000 نسل‌کشی یونانیان،[۱۵] ۲۷۵٬۰۰۰ نسل‌کشی آشوری‌ها[۱۶])
~1,200,000 Ottoman civilians dead from famine and disease[۱۷][۱۸][۱۹]
۲٬۰۰۰٬۰۰۰ قحطی ۱۲۹۸–۱۲۹۶ ایران from famine and disease[۲۰]
Total: ~5,500,000 civilians dead

هر دو طرف از نیروهای نامتقارن محلی در منطقه استفاده کردند. در طرف متفقین اعرابی بودند که در شورش اعراب (علیه امپراتوری عثمانی) شرکت داشتند و شبه نظامیان ارمنی که در مقاومت ارمنستان در طول نسل‌کشی ارامنه شرکت کردند. همراه با واحدهای داوطلب ارمنی، شبه‌نظامیان ارمنی در سال ۱۹۱۸ سپاه ارامنه جمهوری اول ارمنستان را تشکیل دادند. علاوه بر این، آشوریان پس از نسل‌کشی آشوریان، با تحریک جنگ استقلال آشور، به متفقین پیوستند.[۲۱]

نقش روسیه در نتیجه آتش‌بس ارزنجان (۵ دسامبر ۱۹۱۷) پایان یافت، پس از آن دولت انقلابی روسیه تحت شرایط معاهده برست-لیتوفسک از جنگ خارج شد. ارمنی‌ها در کنفرانس صلح ترابزون (۱۴ مارس ۱۹۱۸) شرکت کردند که منجر به معاهده باتوم در ۴ ژوئن ۱۹۱۸ شد. عثمانیان در ۳۰ اکتبر ۱۹۱۸ آتش‌بس مودروس را با متفقین پذیرفتند و در ۱۰ اوت ۱۹۲۰ معاهده سور را امضا کردند و بعداً معاهده لوزان در ۲۴ ژوئیه ۱۹۲۳ منعقد شد.

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. Austro-Hungarian Army in the Ottoman Empire 1914–1918 بایگانی‌شده در ۱۸ ژوئن ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine
  2. Jung, Peter (2003). Austro-Hungarian Forces in World War I. Oxford: Osprey. p. 47. ISBN 1-84176-594-5.
  3. Fleet, Kate; Faroqhi, Suraiya; Kasaba, Reşat (2006). The Cambridge History of Turkey: Turkey in the Modern World. Cambridge University Press. p. 94. ISBN 0-521-62096-1.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ Erickson, Edward J. (2007). Ottoman Army Effectiveness in World War I: a comparative study. Taylor & Francis. p. 154. ISBN 978-0-415-77099-6.
  5. Murphy, p. 26.
  6. Mehmet Bahadir Dördüncü, Mecca-Medina: the Yıldız albums of Sultan Abdülhamid II, Tughra Books, 2006, شابک ‎۱−۵۹۷۸۴−۰۵۴−۸, page 29. Number refers only to those laying siege to Medina by the time it surrendered and does not account for Arab insurgents elsewhere.
  7. Paul Bartrop, Encountering Genocide: Personal Accounts from Victims, Perpetrators, and Witnesses, ABC-CLIO, 2014
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ Broadberry, S. N.; Harrison, Mark (2005). The Economics Of World War I. Cambridge University Press. p. 117. ISBN 0-521-85212-9.
  9. Gerd Krumeich: Enzyklopädie Erster Weltkrieg, UTB, 2008, شابک ‎۳۸۲۵۲۸۳۹۶۸, page 761 (به آلمانی).
  10. A Brief History of the Late Ottoman Empire, M. Sükrü Hanioglu, page 181, 2010
  11. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ اوت ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۸ فوریه ۲۰۲۱.
  12. Kostiner, Joseph (1993). The Making of Saudi Arabia, 1916–1936: From Chieftaincy to Monarchical State. Oxford University Press. p. 28. ISBN 0-19-536070-2.
  13. Ordered to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War By Huseyin (FRW) Kivrikoglu, Edward J. Erickson, Greenwood Publishing Group, 2001, شابک ‎۰۳۱۳۳۱۵۱۶۷, page 211. Listed below are total Ottoman casualties; they include some 50,000 losses in eastern Europe of which 25,000 were in Galicia, 20,000 in Romania, and a few thousand in Macedonia (p. 142).
  14. Totten, Samuel, Paul Robert Bartrop, Steven L. Jacobs (eds.) Dictionary of Genocide. Greenwood Publishing Group, 2008, p. 19. ISBN 978-0-313-34642-2.
  15. Taner Akcam (21 August 2007). A Shameful Act: The Armenian Genocide and the Question of Turkish Responsibility. Henry Holt and Company. p. 107. ISBN 978-1-4668-3212-1.
  16. Yacoub, Joseph. La question assyro-chaldéenne, les Puissances européennes et la SDN (1908–1938), 4 vol. , thèse Lyon, 1985, p. 156.
  17. Poteri narodonaseleniia v XX veke: spravochnik. Moscow. شابک ‎۹۷۸−۵−۹۳۱۶۵−۱۰۷−۱. Pages 61,65,73,77 and 78.
  18. "Six unexpected WW1 battlegrounds". BBC World Service. BBC. 26 November 2014. Retrieved 12 July 2016.
  19. Schatkowski Schilcher, Linda: The famine of 1915–1918 in Greater Syria, in: Spagnolo, John P. (ed.): Problems of the modern Middle East in historical perspective, Ithaca 1993: Cornell University Press, pp. 229-258.
  20. Ward, Steven R. (2014). Immortal, Updated Edition: A Military History of Iran and Its Armed Forces. Georgetown University Press. ISBN 978-1-62616-065-1.{{cite book}}: نگهداری CS1: پیش‌فرض تکرار ref (link), p.123: "As the Great War came to its close in the fall of 1918, Iran's plight was woeful. The war had created an economic catastrophe, invading armies had ruined farmland and irrigation works, crops and livestock were stolen or destroyed, and peasants had been taken from their fields and forced to serve as laborers in the various armies. Famine killed as many as two million Iranians out of a population of little more than ten million while an influenza pandemic killed additional tens of thousands."
  21. Naayem, Shall This Nation Die?, p. 281.