جنگ جهانی دوم در یوگسلاوی

جنگ جهانی دوم در یوگسلاوی (انگلیسی: World War II in Yugoslavia) یک عملیات نظامی در کشور پادشاهی یوگسلاوی بود که از ششم آوریل آغاز شد و با تهاجم آلمان نازی به یوگسلاوی، این کشور به سرعت توسط نیروهای محور فتح شد و در سلطه آلمان نازی و پادشاهی ایتالیا، پادشاهی مجارستان (۱۹۲۰–۱۹۴۶) و بلغارستان و متعاقباً رژیم‌های دست‌نشانده قرار گرفت، از آن پس یک جنگ آزادیخواهانه چریکی علیه نیروهای اشغالگر محور و (رژیم‌های دست نشانده محلی، از جمله دولت فاشیستی کرواسی) و دولت نجات ملی که در قلمرو منطقه تحت اشغال آلمان بود گسترش پیدا کرد. صربستان، توسط اتحادیه کمونیست‌های یوگسلاوی و تحت رهبری پارتیزان‌های جمهوری‌خواه یوگسلاوی به‌طور همزمان، یک جنگ داخلی چند جانبه را پیش بردند که در آن پارتیزان‌های کمونیست یوگسلاوی، چتنیک‌های سلطنت‌طلب صربستان، فاشیست‌های اوستاشه کرووات و سپاه داوطلبان صربستان و گارد ایالتی و همچنین اسلوونی و نیروهای نگهبان در این جنگ داخلی شرکت داشتند. مدت تصاحب یوگوسلاوی ۱۸ روز طول کشید.

جنگ جهانی دوم در یوگسلاوی
بخشی از جنگ جهانی دوم

جهت عقربه‌های ساعت از بالا به چپ: آنتی پاولیچ باآدولف هیتلر دراقامتگاه برگهوف; استیه‌پان فیلیپوویچ ملاقات کرد. وی نیروهای اشغالگر اعدام شد؛ دراژا میهایلوویچ نیروهای خود مشورت می‌کند؛ یک گروه چتنیک‌ها با سربازان آلمانی در روستایی در صربستان؛ یوسیپ بروز تیتو با اعضای نیروهای ویژه انگلستان.
تاریخ۶ آوریل ۱۹۴۱ – ۲۵ مه ۱۹۴۵
(۴ سال، ۱ ماه، ۱ هفته و ۲ روز)
موقعیت
نتایج

پارتیزان یوگسلاوی-متفقین جنگ جهانی دوم پیروزی

طرف‌های درگیر
آوریل ۱۹۴۱:
 آلمان نازی
 ایتالیا
پادشاهی مجارستان پادشاهی مجارستان
آوریل ۱۹۴۱:
 یوگسلاوی

۱۹۴۱–۴۳:
آلمان نازی آلمان نازی

پادشاهی ایتالیا پادشاهی ایتالیا

  • Montenegroa
  • حکومت ایتالیا بر آلبانی
دولت مستقل کرواسی دولت مستقل کرواسی
پادشاهی بلغارستانپادشاهی بلغارستان
پادشاهی مجارستان (۱۹۲۰–۱۹۴۶) پادشاهی مجارستان
Pećanac Chetniks
۱۹۴۳–۴۳:
چتنیک‌هاb
پشتیبانی:
پادشاهی یوگسلاوی دولت در تبعید یوگسلاوی
متفقین جنگ جهانی دوم
 بریتانیا
 ایالات متحده آمریکا

۱۹۴۱–۴۳:
اتحادیه کمونیست‌های یوگسلاوی

  • پارتیزان‌های یوگسلاوی
پشتیبانی:
 اتحاد جماهیر شوروی

۱۹۴۳–۴۵:
 آلمان نازی

دولت مستقل کرواسی دولت مستقل کرواسی
چتنیک‌ها
پادشاهی بلغارستانپادشاهی بلغارستان(تا ۱۹۴۴)
پادشاهی مجارستانمجارستان
 جمهوری سوسیالیستی ایتالیا

۱۹۴۳–۴۵:
DF Yugoslavia

  • پارتیزان‌های یوگسلاوی
 بریتانیا
 اتحاد جماهیر شوروی
(۱۹۴۴–۴۵)
پادشاهی بلغارستان
(۱۹۴۴–۴۵)
LANÇ (Albania) (۱۹۴۴–۴۵)
 ایالات متحده آمریکا (دخالت محدود)
پشتیبانی:
پادشاهی یوگسلاوی دولت در تبعید یوگسلاوی (۱۹۴۴–۴۵)
فرماندهان و رهبران

آلمان نازی ماکسیمیلیان فون وایخس
آلمان نازی الکساندر لور (اسیر)
آلمان نازی Edmund Glaise von Horstenau

پادشاهی ایتالیا Mario Roatta
پادشاهی ایتالیا Alessandro Pirzio Biroli
آنتی پاولیچ
Slavko Kvaternik
Milan Nedić
Sekula Drljević
Kosta Pećanac 
Leon Rupnik
پادشاهی بلغارستان Asen Nikolov (bg)
پادشاهی مجارستان (۱۹۲۰–۱۹۴۶) میکلوش هورتی

آلبانی Xhem Hasa 

پادشاهی یوگسلاوی Dušan Simović
پادشاهی یوگسلاوی Danilo Kalafatović


دراژا میهایلوویچ
Ilija Trifunović-Birčanin
Dobroslav Jevđević
Pavle Đurišić اعدام‌شده
Momčilo Đujić
Zaharije Ostojić اعدام‌شده
Petar Baćović اعدام‌شده
Vojislav Lukačević
Jezdimir Dangić
Nikola Kalabić
Dragoslav Račić

Karl Novak

یوسیپ بروز تیتو
Ivan Ribar
Andrija Hebrang
Mihajlo Apostolski
میلوان جیلاس
Aleksandar Ranković
Kosta Nađ
Peko Dapčević
Koča Popović
Petar Drapšin
Svetozar Vukmanović Tempo
Arso Jovanović
Sava Kovačević 
Ivan Gošnjak
Boris Kidrič
Franc Rozman Stane 
اتحاد جماهیر شوروی فیودور تولبوخین

Vladimir Stoychev
قوا

آلمان نازی ۳۰۰٬۰۰۰ (۱۹۴۴)[۱]
پادشاهی ایتالیا ۳۲۱٬۰۰۰ (۱۹۴۳)[۲]
۱۷۰٬۰۰۰(۱۹۴۳)[۳]
۱۳۰٬۰۰۰(۱۹۴۵)[۴]
۴۰٬۰۰۰ (۱۹۴۳)[۵]
پادشاهی بلغارستان ۷۰٬۰۰۰(۱۹۴۳)[۶][۷]

۱۲٬۰۰۰(۱۹۴۴)[۸]
پادشاهی یوگسلاوی ۷۰۰٬۰۰۰
(۴۰۰٬۰۰۰ فاقد آمادگی) (۱۹۴۱)[۹]
۹۳٬۰۰۰(۱۹۴۳)[۱۰][۱۱]

۱۰۰٬۰۰۰(۱۹۴۳)[۱۲]
۸۰۰٬۰۰۰ (۱۹۴۵)[۱۳]

اتحاد جماهیر شوروی ۵۸۰٬۰۰۰(۱۹۴۴)
تلفات و خسارات

آلمان نازی آلمان:[۱۴]c
۱۹٬۲۳۵ کشته
۱۴٬۸۰۵ مفقود الاثر؛
پادشاهی ایتالیا ایتالیا:d
۹٬۶۰۵ کشته
۱۵٬۱۶۰ مصدوم
۶٬۳۰۶ مفقود؛

دولت مستقل کرواسی:[۱۵]
۹۹٬۰۰۰ ;کشته

پارتیزان‌ها:[۱۶]

۲۴۵٬۵۴۹کشته
۳۹۹٬۸۸۰ مجروح
۳۱٬۲۰۰کشته بر اثر جراحت
۲۸٬۹۲۵ مفقود
افراد مدنی کشته شده: ≈۵۱۴۰۰۰[۱۷]–۵۸۱٬۰۰۰[۱۸]
کل خسارات در یوگسلاوی: ≈۸۵۰٬۰۰۰[۱۹]–۱٬۲۰۰٬۰۰۰

a ^ 
b ^ 
c ^ 

d ^ 

هم پارتیزان‌های یوگسلاوی و هم جنبش چتنیک در برابر اشغال خارجی مقاومت کردند. اما، پس از سال ۱۹۴۱، چتنیکهای سلطنت‌طلب با نیروهای ورماخت آلمانی و اوستاشه، با نیروهای اشغالگر ایتالیایی در جنگ جهانی دوم همکاری گسترده و منظم داشتند. نیروهای محور مجموعه‌ای از حملات را برای نابودی پارتیزان‌ها سامان دادند و به این ترتیب در بهار و تابستان ۱۹۴۳ نبردهای نرتوا و سوتجسکا بوقوع پیوست.

پارتیزان‌ها به رغم مشکلاتی که داشتند اما همچنان به عنوان یک نیروی جنگی معتبر به رسمیت شناخته شدند، آنچنانکه سازمان آنها با حضور در (کنفرانس تهران) از طرف نیروهای متفقین غربی به رسمیت شناخته شد و به این ترتیب پایه‌های دولت جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی پس از جنگ نهادینه شد. با رساندن تدارکات و پشتیبانی نیروی هوایی از جانب متفقین غربی و نیروی زمینی اتحاد جماهیر شوروی در حمله به بلگراد، پارتیزان‌ها سرانجام کنترل کل کشور و مناطق مرزی (تریسته) و (کرنتن) را به دست گرفتند.

هزینه انسانی کشته‌شدگان جنگ جهانی دوم بسیار زیاد بود. هنوز بر سر تعداد قربانیان جنگ اختلاف هست، اما به‌طور کلی توافق شده که قریب به حداقل یک میلیون نفر در این جنگ قربانی شدند. قربانیان مدنی شامل اکثریت جمعیت یهودی کشور بودند که بسیاری از آنها در اردوگاه‌های کار اجباری و اردوگاه‌های کشتار جمعی نگهداری می‌شدند از جمله بسیاری در اردوگاه: یاسنواتس، بانجیکا توسط رژیم‌های دست نشانده هلاک شدند.

رژیم اوستاشه (اکثراً کرووات)، به همراه مسلمانان بوسنیایی و دیگران علیه صرب‌ها، یهودیان، کولی‌ها و کرووات‌های ضد فاشیستی مرتکب قتل‌عام شدند. چتنیک‌ها (اکثراً صرب‌ها و همچنین مونته نگروها و دیگران) علیه مسلمانان بوسنی، کرووات‌ها و صرب‌های طرفدار ایتالیایی‌ها به دنبال نسل‌کشی بودند. رژیم‌های اشغالگر با خشونت و پاکسازی قومی (ایتالیایی) علیه اسلونی‌ها و کروات‌ها بودند. ورماخت ارتش نازی اعدام‌های گسترده‌ای از غیرنظامیان را به عنوان تلافی برای فعالیت‌های مقاومت مرتکب شد، به عنوان مثال، قتل‌عام کراگوجواک مربوط به لشکر هفتم داوطلب کوهستانی بخش اس اس پرینس اویگن تعداد زیادی از غیرنظامیان و اسیران جنگی را قتل‌عام کردند. نیروهای اشغالگر مجارستانی غیرنظامیان (عمدتاً صرب‌ها و یهودیان) را در یک یورش بزرگ در جنوب باخا به بهانه سرکوب فعالیت‌های مقاومت، قتل‌عام کردند.

سرانجام، در مراحل آخر جنگ، مقامات یوگسلاوی و نیروهای پارتیزان دست به انتقام جویی زدند و از جمله به تبعید جمعیت دانوب سوابیا پرداختند و با اعمال راهپیمایی اجباری و اعدام هزاران سرباز و غیرنظامی اسیر شده (عمدتاً کرواتهای مرتبط با NDH) اقدام کردند، اسلوونیایی‌هایی که در ارتباط با نیروهای فاشیست بودند نیز گریختند.

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. Mitrovski 1971, p. 211.
  2. Tomasevich 2001, p. 255.
  3. Jelić Butić 1977, p. 270.
  4. Colić 1977, pp. 61–79.
  5. Tomasevich 2001, p. 183.
  6. Mitrovski, 1971 & 49.
  7. Tomasevich 2001, p. 167.
  8. Tomasevich 2001, p. 771.
  9. Tomasevich 1975, p. 64.
  10. Microcopy No. T314, roll 566, frames 778 – 785
  11. Borković, p. 9.
  12. Zbornik dokumenata Vojnoistorijskog instituta: tom XII – Dokumenti jedinica, komandi i ustanova nemačkog Rajha – knjiga 3, p.619
  13. Perica 2004, p. 96.
  14. Martin K. Sorge (1986). The Other Price of Hitler's War: German Military and Civilian Losses Resulting from World War II. Greenwood Publishing Group. pp. 62–63. ISBN 978-0-313-25293-8.
  15. Geiger 2011, pp. 743–744.
  16. Geiger 2011, pp. 701.
  17. A'Barrow 2016.
  18. Žerjavić 1993.
  19. Mestrovic 2013, p. 129.

پیوند به بیرون ویرایش