جیمز موریه

دیپلمات بریتانیایی

جیمز موریه (به انگلیسی: James Justinian Morier) (۱۷۸۰ ازمیر -۱۹ مارس ۱۸۴۹ برایتون) دیپلمات و نویسنده بریتانیایی سده نوزدهم و مأمور سیاسی مقارن با سلطنت فتحعلیشاه قاجار در ایران بود.

جیمز موریه
زادهٔ۱۷۸۰
ازمیر
درگذشت۱۹ مارس ۱۸۴۹
برایتون
ملیتبریتانیایی

دوران طفولیت و نوجوانی ویرایش

وی به سال ۱۷۸۰ در ازمیر عثمانی چشم به جهان گشود. وی دومین فرزند ذکور ایزاک موریه بود که در ترکیه تجارت می‌کرد. جیمز پس از اتمام تحصیلاتش در انگلستان به ازمیر بازگشت و و از ۱۷۹۹ لغایت ۱۸۰۶ نزد پدرش به کسب و کار مشغول بود و در همان‌جا بود که زبان‌های ترکی و فارسی را آموخت.

مناصب دیپلماتیک ویرایش

موریه در سال ۱۸۰۸ ذیل منصب منشی سر هارفورد جونز سفیر وقت بریتانیا به ایران سفر کرد. در این سفر جونز عهدنامه مجمل را با نمایندگان فتحعلیشاه قاجار به امضا رساند. یک سال بعد، موریه میرزا ابوالحسن شیرازی را به عنوان سفیر ایران در دربار انگلستان در سفر به لندن همراهی کرد. احتمالاً همنشینی با میرزا ابوالحسن در طول این سفر در نگارش کتاب سرگذشت حاجی بابای اصفهانی تأثیر زیادی داشته‌است. سپس در سال ۱۸۱۰ مجدداً و اینبار در خدمت سرگور اوزلی به تهران بازگشت و تا سال ۱۸۱۶ که ایران را ترک گفت برای مدتی وزیر مختار بریتانیا در ایران نیز بود.

نویسندگی ویرایش

موریه پس از بازگشت به انگلستان با توجه به شناختی که از جوامع شرقی و منش مردم این سرزمین به دست آورده بود، چند کتاب به رشته تحریر درآورد که معروفترین آنها سرگذشت حاجی بابای اصفهانی است. این کتاب توسط میرزا حبیب اصفهانی به زبان فارسی ترجمه شده‌است.

آثار ویرایش

  • A Journey through Iran, Armenia and Asia Minor to Constantinople in the years 1808 and 1809 (۱۸۱۲)
  • A Second Journey through Iran to Constantinople between the years 1810 and 1816
  • سرگذشت حاجی بابای اصفهانی (۱۸۲۴) و قسمت دوم آن حاجی بابا در لندن (۱۸۲۸).
  • Zohrab the Hostage (۱۸۳۲)
  • Ayesha the Maid of Kars (۱۸۳۴)
  • میرزا (۱۸۴۱)

منابع ویرایش

مقاله جیمز موریه در منزلگاه الکترونیکی شورای گسترش زبان و ادبیات فارسی بایگانی‌شده در ۱ ژانویه ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine

پیشین:
سر گور اوزلی
نمایندهٔ بریتانیا در ایران
۱۸۱۴–۱۸۱۵
پسین:
سر هنری الیس