حرم زینبیه (اصفهان)
حرم زینبیه مجموعه آرامگاهی در اصفهان است که به اعتقاد شیعیان، زینب دختر موسی کاظم در آن دفن شده است.[۱][۲] بر اساس آثار و وقف‌نامه‌ها، قدمت این مکان به قرن هفتم قمری و سپس دوران صفویه باز می گردد.[۳]
| حرم زینبیه | |
|---|---|
| نام | حرم زینبیه |
| کشور | ایران |
| استان | اصفهان |
| شهرستان | اصفهان |
| بخش | مرکزی |
| اطلاعات اثر | |
| کاربری | آرامگاه، آرامستان |
| دیرینگی | دوره صفویه |
| دورهٔ ساخت اثر | دوره قاجار |
| اطلاعات بازدید | |
| امکان بازدید | عمومی |
| وبگاه | |
 | |
بنای حرم تا پیش از سال ۱۳۱۲ ش مقبره کوچکی داشت و «بچه زینب» یا «بی‌بی زینب» یا «بیجه زینب» خوانده می‌شد.[۴]
پیشینه
ویرایشقدمت زینبیه
ویرایشگفته می‌شود میله‌ای آهنی بر روی گنبد قدیمی این مقبره نصب بوده که قِدمت آن به قرن هفتم قمری برمی‌گردد و بعد از مدتی افتاده و نزد برخی کشاورزان نگهداری می‌شده است. طبق اسناد باقی مانده، امامزاده زینبیه، از زمان صفویه حداقل دو موقوفه با نام‌های قلعه زینبی کَرارَج و بخشی از روستای اَرْزنان به نام مزرعه سوارچی داشته است.
شهرت زینبیه
ویرایشحرم زینبیه مدتها بدون انتساب به هیچ یک از امامان شیعه تنها به «بچه زینب» یا «بیجه زینب» شهرت داشت تا اینکه در سال ۱۳۵۱ق/۱۳۱۲ش بنابر تایید شیخ عباس قمی و انتشار یک جمله از کتاب المجدی فی انساب الطالبیین، اثر ابن‌صوفی به شهرت رسید. پس از تأیید شیخ عباس قمی، زینبیه مورد توجه زائران و محققان قرار گرفت. هم‌زمان برخی عالمان مردم را به زیارت تشویق کردند. برخی بر این باورند که توجهات روزافزون سبب شده تا زینبیه به عنوان قطب پنجم زیارتی کشور در نظر گرفته شود. و همچنین در جایگاه بزرگترین مرکز فرهنگی استان اصفهان در جهت پاسخگویی نیازهای فرهنگی مردم با رویکرد دینی قرار گیرد.[۵]
عالمان مدفون در زینبیه
ویرایشزینبیه محل دفن بیش از یکصد تن از عالمان، اندیشمندان و نیکوکاران شیعه است. از جمله عالمان اصفهانی مدفون در آنجا می‌توان به سید ابوالقاسم دهکردی (درگذشت ۱۳۱۳ش) و فرزندش سید حسین (درگذشت ۱۳۳۷ش)، کمال‌الدین خوانساری (درگذشت ۱۳۲۰ش)، سید ضیاءالدین تجویدی (درگذشت ۱۳۶۶ش)، محمدباقر موسوی آسیاب‌پری (درگذشت ۱۳۶۷ش) و سید محمدحسین مهدوی اردکانی (درگذشت ۱۳۶۷ش) اشاره کرد.
توسعه حرم
ویرایشمقبره زینبیه در چهار دوره توسعه یافت. دو دوره آن پیش از انقلاب اسلامی ایران (۱۳۵۷ش) و دو دوره پس از تاریخ یادشده است. زینبیه در هر دوره نسبت به دوره قبل از گستردگی و امکانات بیشتری برخوردار شد.[۶] در آخرین مرحله، طرح توسعه حرم زینبیه با مشارکت شهرداری اصفهان اجرا شد. مساحت حوزه زیارتی طرح توسعه اخیر حرم، چهار هکتار و زیربنای کل طرح ۸۵۰۰۰ مترمربع است.[۷] [۸]همچنین مساحت بقعه ۱۵۰۰ مترمربع و دارای زیربنای ۲۴۰۰ مترمربع است.[۹][۱۰]
بقعه از سه طرف به سه صحن شرقی و غربی و جنوبی دسترسی دارد. مساحت صحن امام رضا(ع) ۸۵۰۰ مترمربع و مساحت صحن شرقی و غربی هر کدام ۱۵۰۰ مترمربع و دارای شبستانی در زیر صحن است.[۱۱][۱۲]
جستارهای وابسته
ویرایشپانویس
ویرایش- ↑ www.iribnews.ir https://www.iribnews.ir/00C2A8. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۶-۰۸. پارامتر
|عنوان= یا |title=ناموجود یا خالی (کمک) - ↑ «تبدیل حرم حضرت زینب(س) به قطب گردشگری زیارتی اصفهان». ایسنا. ۲۰۲۲-۰۳-۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۶-۰۸.
- ↑ «آستانه مبارکه زينبيه». rasekhoon.net. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۶-۰۸.
- ↑ «معرفی جامع آستان مقدس حضرت زینب (س) اصفهان». atabenews. ۲۰۲۳-۰۷-۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۶-۰۲.
- ↑ «برپایی شب شعر در حرم زینبیه اصفهان». اصفهان امروز. ۲۰۲۵-۰۶-۰۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۶-۰۲.
- ↑ «آیین افتتاح گردشگری معنوی حرم حضرت زینبیه(س) کانون تخصصی زیارت اصفهان/ گزارش ویدئویی». آستان نیوز - پایگاه اطلاع رسانی آستان قدس رضوی - حرم مطهر امام رضا علیه السلام. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۶-۰۸.
- ↑ «حرم حضرت زینبیه اصفهان در خط مقدم مبارزه با ویروس کرونا». خبرگزاری موج. ۲۰۲۵-۰۶-۰۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۶-۰۲.
- ↑ «طرح توسعه حرم زینبیه؛ موتور محرکه شمال شرق اصفهان». ایمنا. ۲۰۱۷-۰۷-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۶-۰۸.
- ↑ 938 (۲۰۲۴-۰۷-۲۹). «حرم زینبیه (س) اصفهان سالانه میزبان ۵۰۰ هزار زائر خارجیست». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۶-۰۲.
- ↑ «آیین مفروش کردن حرم مطهر زینبیه(س) اصفهان». ایمنا. ۲۰۲۴-۰۳-۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۶-۰۸.
- ↑ «توسعه و بازسازی حرم مطهر حضرت زینب بنت موسی ابن جعفر(س) - شرکت بین المللی توسعه و سرمایه گذاری ساختمان انتخاب». baentekhab.ir. ۲۰۲۰-۱۲-۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۶-۰۲.
- ↑ «حال‌وهوای شب‌زنده‌داران در نخستین شب قدر در آستان زینبیه اصفهان + تصاویر - تسنیم». خبرگزاری تسنیم | Tasnim. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۶-۰۲.
منابع
ویرایش- فقیه بحرالعلوم، محمدمهدی، زینب دختر امام موسی کاظم، تهران، نشر مشعر، ۱۳۹۳ش.
- معلم حبیب‌آبادی، میرزا محمدعلی، کشف الخبیه عن مقبرة الزینبیه، اصفهان، مطبعه محمدی و مطبعه نور، ۱۳۵۲ق.
- مهدوی، سید مصلح‌الدین، تاریخچه ارزنان و مقبره علیا جناب زینب خاتون دختر گرامی حضرت موسی بن جعفر(ع)، اصفهان، اداره کل اوقاف و امور خیریه استان اصفهان، ۱۳۷۵ش.
 | این یک مقالهٔ خرد یکی از آثار باستانی ایران است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
 | این یک مقالهٔ خرد امامزاده است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |