حزب کارگزاران سازندگی

حزب سازندگی جناح راست مدرن یک حزب انشعاب یافته از جناح راست است که توسط ۱۶ نفر از اعضای هیئت دولت اکبر هاشمی رفسنجانی، در آذر ۱۳۷۴ خورشیدی آغاز به کار کرد. سنگ بنای حزب کارگزاران درست در مقطعی گذاشته شد که یک سال و نیم از عمر دولت دوم رفسنجانی باقی‌مانده بود. کارگزاران نخستین حزب سیاسی در ایران بود که در درون دولت شکل گرفت. هستۀ اصلی حزب سازندگی را نیروهای سیاسی دولت اکبر هاشمی رفسنجانی تشکیل می‌دهند. رهبر معنوی حزب سازندگی آیت‌الله اکبر هاشمی رفسنجانی بود.

حزب سازندگی ایران کارگزاران
دبیرکل	غلامحسین کرباسچی
سخنگو	حسین مرعشی ]
رئیس شورای مرکزی	محسن هاشمی رفسنجانی
نائب‌رئیس شورای مرکزی	یدالله طاهرنژاد
نامزد انتخاباتی اخیر	لیست امید
بنیان‌گذاری	۲۵ مرداد ۱۳۷۸
انشعاب از	جناح راست سنتی
روزنامه	کارگزاران (پیشین) روزنامۀ سازندگی
گرایش سیاسی	جناح محافظه کاران ایران
مرام سیاسی	لیبرال دموکراسی اصلاح طلبی تکنوکراسی پراگماتیسم
وابستگی ملی	ایرانی
رنگ رسمی	آبی
دولت دوازدهم	۲ از ۳۲
مجلس یازدهم	۷ از ۲۹۰
شورای شهر تهران پنجم	۳ از ۲۱
وبگاه
https://www.kargozaran.net/
سیاست در ایران حزب‌ها انتخابات

تاریخچه

نشانوارۀ پیشین حزب کارگزاران سازندگی

در آذر ماه ۱۳۷۴ شانزده تن از وزیران، معاونان و نزدیکان اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس‌جمهور وقت ایران، در بیانیه‌ای با عنوان «خدمت‌گزاران سازندگی» اعلام کردند در انتخابات مجلس پنجم فعالانه حاضر خواهند شد و فهرستی از نامزدهای مورد حمایت خود را معرفی خواهند کرد. این اقدام با واکنش منفی شدید جناح راست جمهوری اسلامی ایران رو به رو شد که این اقدام را دخالت قوۀ مجریه در قوۀ مقننه قلمداد کردند و وزرای امضاکنندۀ بیانیه را تهدید به استیضاح نمودند و حتی طرح بررسی کفایت رئیس‌جمهور در مجلس را مطرح کردند.

در نهایت با فرمان رهبر جمهوری اسلامی، مبنی بر حضور نداشتن وزیران در این گروه، غائله فروکش کرد و با حذف ۱۰ وزیر، به یک جمع ۶ نفره کاهش یافت که شامل ۵ معاون رئیس‌جمهور و شهردار تهران می‌شدند، که با صدور بیانیه‌ای با عنوان «کارگزاران سازندگی» حضور خود را در عرصۀ انتخابات اعلام کردند. این گروه با فشار شورای نگهبان فعالیت انتخاباتی خود را با عنوان «جمعی از کارگزاران سازندگی» سامان داد.

بدین ترتیب، حزب کارگزاران سازندگی ایران تأسیس شد. هر چند که محمدعلی نجفی، علاوه‌بر این ۶ نفر، در جلسات هیئت مؤسس شرکت می‌کرد. کارگزاران به دست محفلی از مدیران تأسیس شد که اغلب از ۳ استان کشور برخاسته بودند؛ کرمان، اصفهان و یزد. در روز تأسیس این حزب، مرعشی علاوه‌بر مدیران داخل دولت و اقوام نزدیک، از شماری از افراد چپ آن روز نظیر اسحاق جهانگیری، غلامرضا آقازاده، مهدی کروبی، سید محمد خاتمی و چند تن دیگر نیز دعوت به عمل آورد. اما از میان این جمع چهره‌های سرشناس چپ نظیر مهدی کروبی و محمد خاتمی به دلیل فعال بودن در مجمع روحانیون مبارز در آن جلسه و جلسات بعدی حزب حاضر نشدند. پس از اکبر هاشمی رفسنجانی که به عنوان پدر معنوی حزب خوانده می‌شد و اصلیتی کرمانی دارد، حسین مرعشی، فائزه هاشمی (دختر رئیس‌جمهور)، محمد هاشمی رفسنجانی (برادر رئیس‌جمهور)، علی هاشمی (برادرزاده رئیس‌جمهور)، محسن هاشمی رفسنجانی (پسر ارشد رئیس‌جمهور) و اسحاق جهانگیری نیز خاستگاهی کرمانی دارند. رضا امراللهی و فاطمه رمضان‌زاده نیز از منطقۀ مجاور کرمان یعنی یزد وارد حزب شدند. پس از طیف مدیران کرمانی و یزدی، دومین حلقه پر نفوذ حزب را اصفهانی‌ها تشکیل می‌دهند که در این جمع دو نفر سرشناس ترند و هنوز هم به عنوان «مردان سایۀ رفسنجانی» گردانندۀ حزب هستند، این زوج غلامحسین کرباسچی و محمد عطریانفر هستند. گرچه هاشمی رفسنجانی خود در سال ۱۳۹۵ درگذشت.

انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۸۸)

هر چند غلامحسین کرباسچی دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی در انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۸۸) از مهدی کروبی حمایت کرد اما حزب کارگزاران از نامزدی میر حسین موسوی حمایت کرد.

پس از اعتراضات به نتایج انتخابات ریاست جمهوری دهم حزب کارگزاران و اعضای آن در اعتراض به نتایج انتخابات، اقدام به نوشتن بیانیه‌هایی کردند. در قسمتی از این بیانیه در تیرماه ۱۳۸۸ آمده‌است: «مایۀ تأسف و تأثر گردید اینکه در اوج شکوه و عظمت سیاسی ملت ایران، پاره‌ای جزم اندیشی‌ها، بی‌تدبیری‌ها، خودخواهی‌ها و ناسپاسی‌ها، این نعمت بزرگ را به نقمت، اعتماد عمومی را به بی‌اعتمادی و فرصت‌ها را به تهدید تبدیل کرد.» حزب کارگزاران سازندگی در این بیانیه از مسئولان انتقاد کرده و گفته‌است «انتظار می‌رفت مسئولان کشور، اعتراضات به حق مردم را تحمل و به جای برخوردهای خشن و غیرقانونی با مردم و دستگیری و زندانی کردن فعالان سیاسی بی‌گناه، با صدور مجوزهای قانونی، اعتراضات را به مسیر صحیح هدایت و به پیشنهاد مراجع بزرگ تقلید و شخصیت‌های سیاسی، برای تشکیل یک هیئت حکمیت ملی و بی‌طرف در بررسی نتایج انتخابات ترتیب اثر می‌دادند.»

دستگیری اعضای حزب

شمار زیادی از اعضای حزب کارگزاران سازندگی نظیر هدایت آقایی، محمد عطریانفر، فائزه هاشمی، روشنک سیاسی، آیدا مصباحی، جهانبخش خانجانی، مرتضی الویری و حسین مرعشی پس از اعتراضات به نتایج انتخابات ریاست جمهوری دهم زندانی شدند.

ارکان تشکیلاتی

اعضای هیئت مؤسس

• غلامحسین کرباسچی
• محمد هاشمی رفسنجانی (رئیس هیئت مؤسس)
• محسن نوربخش
• عطاالله مهاجرانی
• رضا امراللهی
• مصطفی هاشمی‌طبا
• محمدعلی نجفی
• فائزه هاشمی
• علی هاشمی
• حسین مرعشی (سخنگو)

شورای مرکزی

در اوایل سال ۱۳۹۳ اعلام شد که با توجه به نبود بعضی از اعضای شورای مرکزی حزب به دلیل استعفا یا دلایل دیگر حزب دست به ترمیم شورای مرکزی خود زده و در نتیجه چند نفر خانم فعال سیاسی و کارآفرین، چند تن از روزنامه‌نگاران و فعالان رسانه‌ای نظیر سعید لیلاز و محمد قوچانی، از اهل سنت عبدالله سهرابی، چند تن از اعضای حزب در شهرستان‌ها و یکی از اعضای پیشین دفتر تحکیم وحدت به شورای مرکزی حزب پیوستند. محمد هاشمی رفسنجانی از این حزب کناره‌گیری کرده‌است.

در تاریخ ۲۵ فروردین ۱۳۹۶ در کنگرۀ سالیانۀ حزب کارگزاران اعضای نو منتخب شورای مرکزی حزب کارگزاران که به ۱۲ نفر پیشین (محسن هاشمی رفسنجانی، علی هاشمی، اسفندیار عشوری، مختار طاهریان، جهانبخش خانجانی، محمود علیزاده طباطبایی، فرزانه ترکان، شهربانو امانی، فاطمه سادات مقیمی، سعید لیلاز، احمد نقیب‌زاده و محمد عطریانفر) اضافه شده‌اند به شرح زیر هستند:

هدایت الله آقایی، غلامعباس آقا علیخانی، رضا امراللهی، محمدمهدی بهزادیان، غلامرضا پناه، ناهید تاج‌الدینی، سید عبدالله حسینی، علی جمالی، جلیل رحیمی جهان‌آبادی، فاطمه سعیدی، علیرضا سیاسی‌راد، یدالله طاهرنژاد، محمدرضا علی‌حسینی، بهرام فیاضی، محمد قوچانی، غلامحسین کرباسچی، پروانه مافی، طاهره میرساردو، حسین مرعشی، سید افضل موسوی، علی‌محمد نمازی، عبدالرضا هاشم‌زائی، فائزه هاشمی رفسنجانی.

سازمان جوانان حزب کارگزاران سازندگی ایران

در گذشته، کانون جوانان حزب کارگزاران سازندگی یکی از مهم‌ترین کانون‌های این حزب بود؛ این کانون در سال ۱۳۹۸ با تغییرات ساختاری به سازمان جوانان حزب کارگزاران سازندگی تغییر نام یافته و از کانون‌های منفک استانی به یک سازمان واحد کشوری، با استقلال بیشتر تبدیل گشت.

هدف از تأسیس سازمان جوانان به عنوان نخستین سازمان حزب کارگزاران سازندگی و با ترکیبی نو از جوانان، توسعۀ تشکیلاتی این حزب عنوان شد.

اهداف و شعارهای حزب

این حزب دستیابی به فضای باز اقتصادی و توسعۀ پایدار اقتصادی را به عنوان زمینه‌ساز رسیدن به آزادی‌های سیاسی و اجتماعی می‌داند. در هنگام تأسیس این حزب، شعار رسمی حزب: «عزت اسلامی، تدوام سازندگی، آبادانی ایران» بیان شد.

تریبون‌ها

سخنگو

سخنگوی رسمی این حزب حسین مرعشی است.

روزنامۀ کارگزاران

روزنامۀ کارگزاران تریبون رسمی این حزب بود. این روزنامه در ۱۱ دی ۱۳۸۷ ه‍.ش به دلیل انتشار بیانیۀ دفتر تحکیم وحدت پیرامون جنگ غزه که به جز اسرائیل، حماس را به علت سوءاستفاده از غیرنظامیان و حکومت ایران را به‌خاطر تجهیز حماس محکوم کرده بود، توسط هیئت نظارت بر مطبوعات توقیف شد. قرار بود این انتشار این روزنامه با سازوکار نو مجدداً از سال ۹۳ آغاز شود؛ که هرگز آغاز نشد.

هفته‌نامۀ سازندگی

در ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۶ ه‍.ش نخستین شمارۀ هفته‌نامۀ سازندگی به عنوان ارگان رسمی حزب کارگزاران سازندگی به سردبیری محمد قوچانی منتشر گردید و تاکنون نیز ادامه دارد.

گروه مطبوعاتی هم‌میهن

هفته‌نامۀ صدا، مهرنامه، سیاست‌نامه، ماهنامۀ تجربه و ... از جمله زیرشاخه‌های گروه مطبوعاتی هم‌میهن که محمد قوچانی سردبیری و مدیریت آن را برعهده دارد از ارگان‌های غیررسمی حزب محسوب می‌شوند.

جستارهای وابسته

• حزب اعتدال و توسعه
• حزب اسلامی کار
• لیست امید

منابع

• وبگاه راه نو
• بی‌بی‌سی
• سایت خبری تحلیلی جوان فردا
• وبسایت رسمی حسین مرعشی
• محمد مهدی تقوی (۲۴ خرداد ۱۳۸۸)، «کالبد شکافی حزب کارگزاران»، روزنامه کیهان (۱۹۳۸۵)، ص. ۱۲
• حزب کارگزاران سازندگی ایران اسلامی

پیوند به بیرون

• وبگاه راه نو (وبگاه رسمی حزب کارگزاران سازندگی)
• سایت خبری تحلیلی جوان فردا (وبگاه شاخه جوانان حزب کارگزاران سازندگی)
• حزب کارگزاران سازندگی ایران اسلامی (پایگاه اطلاع‌رسانی حزب کارگزاران سازندگی ایران)