حزب کارگزاران سازندگی

حزب کارگزاران سازندگی معروف به جناح راست مدرن یک حزب انشعاب یافته از جناح راست است که توسط ۱۶ نفر از اعضای هیئت دولت اکبر هاشمی رفسنجانی، در آذر ۱۳۷۴ خورشیدی آغاز به کار کرد. سنگ بنای حزب کارگزاران درست در مقطعی گذاشته شد که یک سال و نیم از عمر دولت دوم رفسنجانی باقی‌مانده بود. کارگزاران نخستین حزب سیاسی در ایران بود که در درون دولت شکل گرفت. هسته اصلی حزب کارگزاران سازندگی را نیروهای سیاسی دولت اکبر هاشمی رفسنجانی تشکیل می‌دهند.

حزب کارگزاران سازندگی ایران کارگزاران
دبیرکل	غلامحسین کرباسچی
سخنگو	حسین مرعشی
رئیس شورای مرکزی	محسن هاشمی رفسنجانی
نائب رئیس شورای مرکزی	یدالله طاهرنژاد
نامزد انتخاباتی اخیر	لیست امید
بنیان‌گذار	غلامحسین کرباسچی
بنیان‌گذاری	۲۵ مرداد ۱۳۷۸
انشعاب از	جناح راست
روزنامه	کارگزاران (سابق) روزنامه سازندگی
گرایش سیاسی	جناح اصلاح‌طلبان ایران جناح اعتدال‌گرایان
وابستگی ملی	ایرانی
مجلس پنجم	۸۰ از ۲۷۰
خبرگان سوم	۱۲ از ۸۶
مجلس ششم	۴۲ از ۲۹۰
سیاست در ایران حزب‌های سیاسی انتخابات

تاریخچه

نشانواره سابق حزب کارگزاران سازندگی

در آذر ماه ۱۳۷۴ شانزده تن از وزیران، معاونان و نزدیکان اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس‌جمهور وقت ایران، در بیانیه‌ای با عنوان «خدمتگزاران سازندگی» اعلام کردند در انتخابات مجلس پنجم فعالانه حاضر خواهند شد و فهرستی از نامزدهای مورد حمایت خود را معرفی خواهند کرد. این اقدام با واکنش منفی شدید جناح راست جمهوری اسلامی ایران رو به رو شد که این اقدام را دخالت قوه مجریه در قوه مقننه قلمداد کردند و وزرای امضاکننده بیانیه را تهدید به استیضاح نمودند و حتی طرح بررسی کفایت رئیس‌جمهور در مجلس را مطرح کردند.

در نهایت با فرمان رهبر جمهوری اسلامی، مبنی بر حضور نداشتن وزیران در این گروه، غائله فروکش کرد و با حذف ۱۰ وزیر، به یک جمع ۶ نفره کاهش یافت که شامل ۵ معاون رئیس‌جمهور و شهردار تهران می‌شدند، که با صدور بیانیه‌ای با عنوان «کارگزاران سازندگی» حضور خود را در عرصه انتخابات اعلام کردند. این گروه با فشار شورای نگهبان فعالیت انتخاباتی خود را با عنوان «جمعی از کارگزاران سازندگی» سامان داد.

بدین ترتیب، حزب کارگزاران سازندگی ایران تأسیس شد. هر چند که محمدعلی نجفی، علاوه بر این ۶ نفر، در جلسات هیئت مؤسس شرکت می‌کرد. کارگزاران به دست محفلی از مدیران تأسیس شد که اغلب از ۳ استان کشور برخاسته بودند؛ کرمان، اصفهان و یزد. در روز تأسیس این حزب، مرعشی علاوه بر مدیران داخل دولت و اقوام نزدیک، از شماری از افراد چپ آن روز نظیر اسحاق جهانگیری، غلامرضا آقازاده، مهدی کروبی، سید محمد خاتمی و چند تن دیگر نیز دعوت به عمل آورد. اما از میان این جمع چهره‌های سرشناس چپ نظیر مهدی کروبی و محمد خاتمی به دلیل فعال بودن در مجمع روحانیون مبارز در آن جلسه و جلسات بعدی حزب حاضر نشدند. بعد از اکبر هاشمی رفسنجانی که به عنوان پدر معنوی حزب خوانده می‌شد و اصلیتی کرمانی دارد، حسین مرعشی، فائزه هاشمی (دختر رئیس‌جمهور)، محمد هاشمی (برادر رئیس‌جمهور)، علی هاشمی (برادرزاده رئیس‌جمهور)، محسن هاشمی رفسنجانی (پسر ارشد رئیس‌جمهور) و اسحاق جهانگیری نیز خاستگاهی کرمانی دارند. رضا امراللهی و فاطمه رمضان‌زاده نیز از منطقه مجاور کرمان یعنی یزد وارد حزب شدند. بعد از طیف مدیران کرمانی و یزدی، دومین حلقه پر نفوذ حزب را اصفهانی‌ها تشکیل می‌دهند که در این جمع دو نفر سرشناس ترند و هنوز هم به عنوان «مردان سایه رفسنجانی» گرداننده حزب هستند، این زوج غلامحسین کرباسچی و محمد عطریانفر هستند. گرچه هاشمی رفسنجانی خود در سال 1395 درگذشت.

انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۸۸)

هر چند غلامحسین کرباسچی دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی در انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۸۸) از مهدی کروبی حمایت کرد اما حزب کارگزاران از نامزدی میر حسین موسوی حمایت کرد.

پس از اعتراضات به نتایج انتخابات ریاست جمهوری دهم حزب کارگزاران و اعضای آن در اعتراض به نتایج انتخابات، اقدام به نوشتن بیانیه‌هایی کردند. در قسمتی بیانیه در تیرماه ۱۳۸۸ آمده‌است: «مایه تاسف و تأثر گردید اینکه در اوج شکوه و عظمت سیاسی ملت ایران، پاره‌ای جزم اندیشی‌ها، بی‌تدبیری‌ها، خودخواهی‌ها و ناسپاسی‌ها، این نعمت بزرگ را به نقمت، اعتماد عمومی را به بی‌اعتمادی و فرصت‌ها را به تهدید تبدیل کرد.» حزب کارگزاران سازندگی در این بیانیه از مسئولان انتقاد کرده و گفته‌است «انتظار می‌رفت مسئولان کشور، اعتراضات به حق مردم را تحمل و به جای برخوردهای خشن و غیرقانونی با مردم و دستگیری و زندانی کردن فعالان سیاسی بی گناه، با صدور مجوزهای قانونی، اعتراضات را به مسیر صحیح هدایت و به پیشنهاد مراجع بزرگ تقلید و شخصیت‌های سیاسی، برای تشکیل یک هیئت حکمیت ملی و بی‌طرف در بررسی نتایج انتخابات ترتیب اثر می‌دادند.»

دستگیری اعضای حزب

شمار زیادی از اعضای حزب کارگزاران سازندگی نظیر هدایت آقایی، محمد عطریانفر، فائزه هاشمی، روشنک سیاسی، آیدا مصباحی، جهانبخش خانجانی، مرتضی الویری و حسین مرعشی پس از اعتراضات به نتایج انتخابات ریاست جمهوری دهم زندانی شدند.

ارکان تشکیلاتی

اعضای هیئت مؤسس

• غلامحسین کرباسچی
• محمد هاشمی (رئیس هیئت مؤسس)
• محسن نوربخش
• عطاالله مهاجرانی
• رضا امراللهی
• مصطفی هاشمی‌طبا
• محمدعلی نجفی
• فائزه هاشمی
• علی هاشمی
• حسین مرعشی (سخنگو)

شورای مرکزی

در اوایل سال ۱۳۹۳ اعلام شد که با توجه به نبود بعضی از اعضای شورای مرکزی حزب به دلیل استعفا یا دلایل دیگر حزب دست به ترمیم شورای مرکزی خود زده و در نتیجه چند نفر خانم فعال سیاسی و کارآفرین، چند تن از روزنامه‌نگاران و فعالان رسانه‌ای نظیر سعید لیلاز و محمد قوچانی، از اهل سنت عبدالله سهرابی، چند تن از اعضای حزب در شهرستان‌ها و یکی از اعضای سابق دفتر تحکیم وحدت به شورای مرکزی حزب پیوستند. محمد هاشمی رفسنجانی از این حزب کناره‌گیری کرده‌است.

در تاریخ ۲۵ فروردین ۱۳۹۶ در کنگره سالیانه حزب کارگزاران اعضای جدید منتخب شورای مرکزی حزب کارگزاران که به ۱۲ نفر قبلی (محسن هاشمی رفسنجانی، علی هاشمی، اسفندیار عشوری، مختار طاهریان، جهانبخش خانجانی، محمود علیزاده طباطبایی، فرزانه ترکان، شهربانو امانی، فاطمه سادات مقیمی، سعید لیلاز، احمد نقیب‌زاده و محمد عطریانفر) اضافه شده‌اند به شرح زیر هستند:

هدایت الله آقایی، غلامعباس آقا علیخانی، رضا امراللهی، محمدمهدی بهزادیان، غلامرضا پناه، ناهید تاج‌الدینی، سید عبدالله حسینی، علی جمالی، جلیل رحیمی جهان‌آبادی، فاطمه سعیدی، علیرضا سیاسی‌راد، یدالله طاهرنژاد، محمدرضا علی‌حسینی، بهرام فیاضی، محمد قوچانی، غلامحسین کرباسچی، پروانه مافی، طاهره میرساردو، حسین مرعشی، سید افضل موسوی، علی‌محمد نمازی، عبدالرضا هاشم‌زائی، فائزه هاشمی رفسنجانی.

سازمان جوانان حزب کارگزاران سازندگی ایران

در گذشته، کانون جوانان حزب کارگزاران سازندگی یکی از مهم‌ترین کانون‌های این حزب بود؛ این کانون در سال 1398 با تغییرات ساختاری به سازمان جوانان حزب کارگزاران سازندگی تغییرنام یافته و از کانون‌های منفک استانی به یک سازمان واحد کشوری، با استقلال بیشتر تبدیل گشت.

هدف از تاسیس سازمان جوانان به عنوان اولین سازمان حزب کارگزاران سازندگی و با ترکیبی جدید از جوانان، توسعه تشکیلاتی این حزب عنوان شد

اهداف و شعارهای حزب

این حزب دستیابی به فضای باز اقتصادی و توسعه پایدار اقتصادی را به عنوان زمینه‌ساز رسیدن به آزادی‌های سیاسی و اجتماعی می‌داند.[نیازمند منبع] در هنگام تأسیس این حزب، شعار رسمی حزب: «عزت اسلامی، تدوام سازندگی، آبادانی ایران» بیان شد.

تریبون‌ها

سخنگو

سخنگوی رسمی این حزب حسین مرعشی است.

روزنامه کارگزاران

روزنامه کارگزاران تریبون رسمی این حزب بود. این روزنامه در ۱۱ دی ۱۳۸۷ به دلیل انتشار بیانیه دفتر تحکیم وحدت پیرامون جنگ غزه که به جز اسرائیل، حماس را به علّت سوء استفاده از غیرنظامیان و حکومت ایران را بخاطر تجهیز حماس محکوم کرده بود، توسط هیئت نظارت بر مطبوعات توقیف شد. قرار بود این انتشار این روزنامه با سازوکار جدید مجدداً از سال ۹۳ آغاز شود؛ که هرگز آغاز نشد.

هفته نامه سازندگی

در ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۶ اولین شماره هفته‌نامه سازندگی به عنوان ارگان رسمی حزب کارگزاران سازندگی به سردبیری محمد قوچانی منتشر گردید و تا کنون نیز ادامه دارد.

گروه مطبوعاتی هم‌میهن

هفته‌نامه صدا، مهرنامه، سیاست نامه، ماهنامه تجربه و … از جمله زیر شاخه‌های گروه مطبوعاتی هم‌میهن که محمد قوچانی سردبیری و مدیریت آن را برعهده دارد از ارگان‌های غیررسمی حزب محسوب می‌شوند.

جستارهای وابسته

• حزب اعتدال و توسعه
• حزب اسلامی کار
• لیست امید

منابع

• وبگاه راه نو
• بی‌بی‌سی
• سایت خبری تحلیلی جوان فردا
• وبسایت رسمی حسین مرعشی
• محمد مهدی تقوی (۲۴ خرداد ۱۳۸۸)، «کالبد شکافی حزب کارگزاران»، روزنامه کیهان (۱۹۳۸۵)، ص. ۱۲
• حزب کارگزاران سازندگی ایران اسلامی

پیوند به بیرون

• وبگاه راه نو (وبگاه رسمی حزب کارگزاران سازندگی)
• سایت خبری تحلیلی جوان فردا (وبگاه شاخه جوانان حزب کارگزاران سازندگی)
• حزب کارگزاران سازندگی ایران اسلامی (پایگاه اطلاع‌رسانی حزب کارگزاران سازندگی ایران)