حمله ایسکمی گذرا

حملهٔ ایسکمی گذرا (transient ischemic attack) یا در اصطلاح پزشکی TIAبه حالت و شرایطی گذرا و ناپایدار از عملکرد ناقص و ناکامل مغز یا بخشی از آن گفته می‌شود که دلیل آن اختلال در خون رسانی (ایسکمی) به مغز باشد.[۱][۲] در بیان ساده‌تر وقتی خون رسانی به مغز مختل شود٬ ولی زمان و شدت این اختلال در حدی نباشد که منجر به سکته (مرگ قسمتی از بافت) شود٬ حمله ایسکمیک گذرا نام دارد.[۳]

حمله ایسکمیک گذرا (منابع و رده بندی‌ها)
تخصصعصب‌شناسی، جراحی مغز و اعصاب، جراحی عروق، پزشکی داخلی ویرایش این در ویکی‌داده
طبقه‌بندی و منابع بیرونی
آی‌سی‌دی-۱۰G45.9
آی‌سی‌دی-۹-سی‌ام435.9
دادگان بیماری‌ها13253
مدلاین پلاس000730
ئی‌مدیسینemerg/۶۰۴
سمپD002546

علت‌ها ویرایش

اصلی‌ترین عامل در حمله ایسکمی وجود یک آمبولی و انسداد یکی از رگ‌های مغزی توسط آن است. منشأ و مبدأ این آمبولی می‌تواند پلاک درون‌رگی حاصل از یک اترواسکلروز یا ترومبوز باقی‌مانده از یک فیبریلاسیون در قلب باشد. این گرفتگی در یک دوره‌زمانی بسیار کوتاه رخ می‌دهد و بنابراین آسیب‌های دائمی ایجاد نمی‌کنند.[۴] حمله ایسکمی گذرا یا تی‌آی‌آ با گروهی از بیماریهای دیگر از جمله فشارخون‌بالا٬ دیابت٬ میگرن٬ استعمال سیگار و کلسترول بالا مرتبط است.

نشانه‌ها و سمپتوم ویرایش

حمله ایسکمی گذرا TIA دارای نشانه‌هایی تقریباً شبیه به سکته مغزی است و همچنین در افراد مختلف بسیار متفاوت است و البته به محل وقوع بندایش(انسداد) در مغز بستگی دارد و بیشتر شامل تاری دید یا دوبینی در چشم٬ آفازی و مشکل در سخن‌گفتن٬ همی‌پارزی یا ضعف و کرختی در یک طرف بدن و سرگیجه شده که تمامی این نشانه‌ها پس از ظاهر شدن ظرف یک‌ساعت از بین می‌روند.[۵]

تشخیص ویرایش

تشخیص حمله ایسکمی گذرا پس از اینکه پزشک از بیمار شرح حال و آزمون بدنی گرفت٬ موکول به انجام یک سری آزمایش‌ها از جمله سی‌تی‌اسکن از مغز٬ سونوگرافی از شریان کاروتید در گردن و اکوکاردیوگرافی(نوار قلب) می‌گردد و در بیشتر پرونده‌ها علت بروز یک اترواسکلروز است که در اکوگرافی مشخص می‌شود.[۶]

پیش‌گیری ویرایش

حمله‌ایسکمی گذرا اغلب اخطاری اولیه برای سکته مغزی است. در این میان برای کاستن از خطر بروز حمله راهکارهای ارائه شده شامل موارد زیر است:[۷][۸]

  • عدم استعمال دخانیات
  • تلاش برای کاهش چربی‌های بدن به‌ویژه کلسترول
  • رژیم غذایی میوه و سبزی و کاهش وزن
  • کاستن از سدیم مصرفی(مانند سدیم موجود در نمک)
  • تعادل در مصرف الکل(یا عدم استفاده)
  • کنترل و تثبیت سطح قند خون و فشار خون

منابع ویرایش

  1. WHOسازمان بهداشت جهانی: نارسایی نورولوژیک (نسخه پی‌دی‌اف)
  2. «سایت جامع پرستاران ایران: تیا و استروک». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۰ نوامبر ۲۰۱۱.
  3. «پایگاه جامع اطلاع رسانی پزشکان ایران». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ نوامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۰ نوامبر ۲۰۱۱.
  4. «American Heart Association: TIA». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ اکتبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۱ نوامبر ۲۰۱۱.
  5. MedTV: Stroke articles
  6. MedScape: Transient Ischemic Attack
  7. سایت جامع اطلاع‌رسانی پزشکان(ایرتِب): حمله ایسکمی گذرا بایگانی‌شده در ۲۴ نوامبر ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine
  8. WEBmd: TIA - Prevention