مردم خیتان

برای استان ختای در ترکیه، استان ختای را ببینید.

مردم خیتان، ختای یا خطای یا ختن یا خیتان ولایتی تاریخی از بخش‌های شمالی و شمال‌غربی چین بوده‌است. این نام گه‌گاه مترادف با مملکت چین آمده‌است. براساس کتاب تاریخ مغول اثر عباس اقبال آشتیانی، «ختا» یعنی چین شمالی.

ختای

تصویر ختای‌ها توسط (هوگوی)، قرن ۹ /۱۰
مناطق با جمعیت قابل توجه
شمال شرقی آسیا
زبان‌ها
زبان ختای
دین
احترام به پدیده‌های متعدد طبیعی
گروه‌های قومی مرتبط
مغول

در اواخر قرن ششم هجری، آسیای شرقی و سواحل اقیانوس کبیر، یعنی دو کشور کُره و چین اصلی بین دو سلسله تقسیم می‌شده‌است: یکی سلسلهٔ کین (۱۱۱۵–۱۲۳۴) که رؤسای یک دسته زردپوستان منچو بودند که بر ختا یعنی چین شمالی تسلط داشته و نسبت به چینی‌ها قومی خارجی به‌شمار می‌آمدند و پایتخت این سلسله شهر کایفنگ بود و سلسلهٔ دیگر سلسلهٔ سونگ بود که از چینی‌های اصلی بودند و بر چین جنوبی حکومت می‌کردند.

در اشعار حافظ نیز اشاره به این ولایت شده:

آن تُرک پری‌چهره که دوش از برِ ما رفت

آیا چه خطا دید که از راه ختا رفت؟

منابع

• اقبال آشتیانی، عباس (۱۳۸۹)، تاریخ مغول، تهران: مؤسسهٔ انتشارات نگاه، شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۵۱-۴۵۲-۵
• لغت‌نامهٔ دهخدا
• شرح دیوان حافظ
• مردم ختای یا ختن (ویکی انگلیسی)