خداداد فرمانفرمائیان

سیاست‌مدار ایرانی

خداداد فرمانفرمائیان (زاده ۱۸ اردیبهشت ۱۳۰۷ – درگذشته ۲۵ آذر ۱۳۹۴) از خانواده فرمانفرمائیان، اقتصاددان و رئیس پیشین بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه ایران بود. وی همچنین سابقه عضویت در شورای عالی پول و اعتبار، شورای عالی اقتصاد و ریاست هیئت مدیره بانک صنایع را در کارنامه داشت. فرمانفرمائیان در زمان مسئولیت، نقش مهمی در ایجاد و بهبود ساختار برنامه‌ریزی و مفهوم آن در ایران ایفا کرد.[۳]

خداداد میرزا فرمانفرمائیان
زادهٔ۱۸ اردیبهشت ۱۳۰۷
تهران
درگذشت۲۵ آذر ۱۳۹۴
۱۶ دسامبر ۲۰۱۵ (۸۷ سال)
لندن
ملیتایرانی
محل تحصیلدانشگاه کلرادو
دانشگاه استنفورد
پیشهاقتصاددان، استاد دانشگاه
شناخته‌شده برایسازمان برنامه و بودجه ایران
ریاست بانک مرکزی ایران[۱]
همسر(ها)جوانا[۲]
فرزندان۳

فرامرز فرمانفرمائیان

کتایون فرمانفرمائیان

نرگس اسکندری

نوه ها

اهورا فرهاد شریف

اهورا فرزاد شریف
والدینعبدالحسین میرزا فرمانفرما (پدر)
خویشاوندانمحمد مصدق
مریم فیروز
عبدالعزیز فرمانفرمائیان

زندگی‌نامه ویرایش

خداداد میرزا فرمانفرمائیان در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۰۷ در تهران متولد شد. وی هفدهمین پسر عبدالحسین میرزا فرمانفرما و همسرش همدم خانم بود. ابتدا به مدرسه تربیت فرستاده شد ولی پس از تعطیلی این مدرسه به اتهام ارتباط با بهائیت، در مدرسه شرف واقع در امیریه ادامه تحصیل داد. خداداد دوران دبیرستان را ابتدا در دبیرستان ایرانشهر و سپس دبیرستان البرز مشغول تحصیل بود که به بیروت فرستاده شد و آنجا در کالج وابسته به دانشگاه آمریکایی بیروت توانست دیپلم خود را بگیرد.[۴]
فرمانفرمائیان در سال ۱۹۴۷ (۱۳۲۵ ه.ش) به آمریکا رفت و در شهر گریلی، کلرادو و در دانشکده علوم تربیتی کلرادو مشغول به تحصیل شد. در همان شهر بود که با جوانا آشنا شد و پس از مدت کوتاهی با وی ازدواج کرد. محیط کوچک دانشکده به مذاق خداداد فرمانفرمائیان خوش نمی‌آمد و علاقه‌مند بود که دانشگاهی با استانداردهای بالاتر و بزرگتر را تجربه کند، از همین روی به دانشگاه استنفورد رفت. در استنفورد توانست مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشدش را اخذ کند و دخترش تانیا نیز در همین شهر متولد شد.
پس از تمام شدن دروس دوره دکترا در دانشگاه کلرادو، برای تدریس به دانشگاه براون رفت و دو سال در آنجا درس داد. در پاییز ۱۹۵۷ و پس از آن‌که مدتی را به عنوان پژوهشگر با دانشگاه هاروارد همکاری کرد، به عنوان استاد در دانشگاه پرینستون مشغول به تدریس شد.[۵]

خداداد فرمانفرمائیان به دعوت و اصرار ابوالحسن ابتهاج که قصد داشت دفتر اقتصادی سازمان برنامه را راه‌اندازی کند به ایران بازگشت و ریاست دفتر اقتصادی را بر عهده گرفت.[۶] وی بعدها به ریاست بانک مرکزی ایران و سازمان برنامه و بودجه ایران رسید و نقش مهمی در تدوین برنامه‌های سوم و پنجم توسعه ایران در زمان پهلوی داشت. پس از استعفا از ریاست سازمان برنامه و بودجه به علت اختلاف با هویدا، رئیس هیئت مدیره بانک صنایع شد و تا زمان انقلاب ۱۳۵۷ در این سمت بود.[۷]
او در چهارشنبه ۲۵ آذر ۱۳۹۴ در لندن درگذشت.[۸]

جستارهای وابسته ویرایش

پانویس ویرایش

  1. «رؤسای کل پیشین بانک مرکزی». وبگاه بانک مرکزی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۵.
  2. «خداداد فرمانفرمائیان درگذشت». کیهان لندن. ۲۵ آذر ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۵.
  3. «خاندان فرمانفرماییان». پژوهشکده باقرالعلوم. ۲۶ آذر ۱۳۹۴.
  4. "Iranian Oral History Project" (به انگلیسی). مرکز مطالعات خاورمیانه دانشگاه هاروارد. Retrieved 17 December 2015.
  5. «گفتگوی منتشرنشده با خداداد فرمانفرماییان». تارنمای تاریخ ایرانی.
  6. Abolhassan Ebtehaj; ابوالحسن ابتهاج (1 June 2010). خاطرات ابوالحسن ابتهاج: The Memoirs of Abolhassan Ebtehaj. Ketab.com. pp. 352–. ISBN 978-1-59584-256-5.
  7. «تاریخ شفاهی ایران، مجموعه توسعه و عمران ایران، بخش دوم خداداد فرمانفرمائیان». بنیاد مطالعات ایرانیان. دریافت‌شده در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۵.
  8. «خداداد فرمانفرماییان، رئیس پیشین بانک مرکزی ایران درگذشت». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۵ آذر ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۵.

منابع ویرایش