خرم‌آباد (تنکابن)
خرم‌آباد یکی از شهرهای استان مازندران در ایران است. این شهر مرکز بخش خرم‌آباد شهرستان تنکابن می‌باشد.
| شهر خرم‌آباد | |
|---|---|
| کشور |  ایران |
| استان | مازندران |
| شهرستان | تنکابن |
| بخش | خرم‌آباد |
| مردم | |
| جمعیت | ۱۱٫۵۴۲ (در سال ۱۳۹۵)[۱] |
| جغرافیای طبیعی | |
| ارتفاع | ۲۰- متر |
| آب‌وهوا | |
| میانگین دمای سالانه | ۱۶ درجه سانتیگراد |
| میانگین بارش سالانه | ۱۱۰۰ تا ۱۵۰۰ میلی‌متر |
| روزهای یخبندان سالانه | تقریباً ۲۰ روز |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | فرشید جزینانی |
| ره‌آورد | کیوی، مرکبات، برنج، چای،و … |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۱۱ |
| شناسهٔ ملی خودرو |
|
  شهر خرم‌آباد | |
تاریخچه ویرایش
خرم‌آباد[۲] مرکز منطقه تنکابن و محال ثلاث در دوران قاجاریه در عصر حاکمیت خاندان خلعتبری بر این منطقه بوده‌است که در دوران پهلوی شهر جدیدالتأسیس شهسوار مرکز تنکابن گردید و پس از انقلاب اسلامی شهسوار به نام قدیمی منطقه یعنی تنکابن تغییر یافت.
محال ثلاث ویرایش
زمانی که خان زند به قدرت رسید، هدایت‌الله خان فومنی حاکم گیلان در سال ۱۱۸۵ قمری به منظور توسعه قلمرو خود به غرب مازندران روی آورد و تنکابن را از غرب مازندران ضمیمه گیلان کرد و یکی از افراد قوی حصارلو را به حکمرانی تنکابن برگزید که بر ذائقه مردم تنکابن علی‌الخصوص طوایف مهم و مدعی خوش نیامد.[۳] برای چاره جویی، شکوه و شکایت از حاکم ظالم وقت، سه نفر از سران طوایف و بزرگان منطقه که یکی از آنان مهدی خلابر بوده‌است به شیراز رفته و به ملاقات با شاه زند نائل آمدند و نظر خان زند را از طایفه حصارلو برگرداندند و کریم خان زند حکم حکومت تنکابن را به نام مهدی خلابر صادر کرد و به وی لقب خان را اعطاء کرد. مهمترین ماجراجویی و فرصت خواهی خان خلابران همدستی وی با اقا محمد خان قاجار در ایام مبارزاتش علیه زندیه بود. با روی کار آمدن قاجار، خلابران تنکابن برای تحکیم پایه‌های حکومت قاجار از جان مایه گذاشتند و در سخت‌ترین لحظات در کنار این ایل قرار داشتند. مهدی خان خلابری (تنکابنی) در بسیاری از صحنه‌ها به فریاد آقا محمد خان و کسان او رسیده و از همین رو قدرت او رو به فزونی نهاد.[۳] در سال ۱۱۹۵، آقا محمد خان قاجار مهدی خان خلابر را همراه مرتضی‌قلی‌خان قاجار (برادر آقا محمدخان) برای فتح گیلان به گیلان فرستاد.[۳] پس از فتح گیلان مهدی خلابر از آقا محمد خان خواست تا با جدایی تنکابن از گیلان و الحاق آن به مازندران موافقت کند. با موافقت آقا محمد خان قاجار در این سال، ولایت تنکابن ضمیمه مازندران شد و نواحی کلاردشت و کجور به تنکابن الحاق شد و این‌گونه ولایت محال ثلاث / ثلاثه تشکیل شد.[۴] مهدی خان خلابر از اجداد پدری محمد ولی خان تنکابنی بوده‌است که عامل اصلی بازگردانده شدن تنکابن از گیلان به مازندران بوده‌است.
جمعیت ویرایش
خرم‌آباد مرکز بخش خرم‌آباد بشمار می‌آید و بر اساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۱٫۵۹۲ نفر (۳۹۰۲ خانوار) بوده‌است.[۵] مردم خرم‌آباد به زبان مازندرانی-گیلکی با گویش تنکابنی[۶] سخن می‌گویند.
منابع ویرایش
- ↑ «نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن بر اساس تقسیمات کشوری سال ۹۵». مرکز آمار ایران.
- ↑ علی اصغر یوسفی نیا، لنگا، ۲۶.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ اسناد خاندان خلعتبری (شهسوار (تنکابن) - ایران)-منوچهر ستوده، مجتبی رضوانی، ص ۱۸
- ↑ اسناد خاندان خلعتبری (شهسوار (تنکابن) - ایران)-منوچهر ستوده، مجتبی رضوانی، ص ۱۹
- ↑ «تعداد خانوار و جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵». مرکز آمار ایران.
- ↑ نصری اشرافی، جهانگیر (۱۳۷۷). واژه‌نامه بزرگ تبری. به کوشش حسین صمدی، سید کاظم مداح، کریم الله قائمی، علی اصغر یوسفی نیا، محمود داوودی درزی، محمد حسن شکوری، عسکری آقاجانیان میری، جهانگیر نصری اشرفی، ابوالحسن واعظی، ناصر یداللهی، جمشید قائمی، فرهاد صابر و ناعمه پازوکی. تهران: اندیشه پرداز و خانه سبز. ص. صفحه ۳۱ جلد اول. شابک ۹۶۴۹۱۱۳۱۵۰.
اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳خ.
| نقشه استان مازندران به تفکیک شهرستان |
 | این یک مقالهٔ خرد یک مکان جغرافیایی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |