خطاب بن نفیل

خطاب بن نفیل (به عربی: الخطاب بن نفیل) فرزند نفیل بن عبد العزی ، مردی از نژاد عرب و قبیلهٔ قریش بود که در قرن ششم میلادی و هم زمان با محمد، پیامبر و بنیان‌گذار اسلام، در شبه جزیرهٔ عربستان می زیست. او پدر عمر بن الخطاب و فاطمه بنت خطاب است.

نسب

از نسب و زندگی‌نامهٔ خطاب بن نُفیل و به طور کلی نسب متاخر وی که به خلیفه دوم می رسد، اطلاعات زیادی در دست نیست. شیعیان داستانی را به نقل از کتاب سلیم نقل کرده اند که مادر نفیل را کنیزی سیاه به نام صهاک می داند. ولی درباره کتاب سلیم و میزان سندیت آن بحث وجود دارد. اگر چه برخی از اهل سنت نیز این را پذیرفته اند که در نسب قدیمی خطاب(پدر عمر) یک سلسله اشکالات وجود دارد ولی بیان کرده اند که این در جاهلیت مباح بوده است! هر چند برخی از نسب شناسان قرن دو و سه اهل سنت نیز بر این عقیده اند که مادر نفیل، صهاک(در منابع: صهال) نام داشته است. چنانکه محمد بن حبیب (درگذشته به ۲۴۵ق) در کتاب المنمق خود ودر دیگر کتاب خود با نام المحبر و ابن قتیبه دینوری(م۲۷۶ق)در المعارف این مطلب را گفته اند.

تولد و حضور در جنگها

خطاب در سال ۵۶۰ زاده شد. او سوارکاری و تیراندازی می دانست و در جنگ هایی در دوره جاهلیت از جمله در جنگ فجار شرکت داشت.

فرزندان

از فرزندان وی سه نفر با نام عمر بن خطاب و زید بن خطاب و فاطمه دختر خطاب در منابع یاد شده اند. عمر دومین خلیفه‌ی راشد است.

آزار مسلمانان

گفته اند که خطاب برادر زاده اش زید بن عمرو بن نفیل و سایر پیروان اسلام را به علت ترک دین آبا و اجدادی مورد هتک حرمت و شکنجهٔ روحی و جسمی قرار می‌داد. اگر این صحیح باشد درگذشت وی قبل از بعثت درست نیست و او زمان ظهور اسلام را درک کرده است.

درگذشت

از وفات خطاب اطلاعی در دست نیست. ولی گفته می شود بر اساس خبر ابن هشام در سیره اش، خطاب چند سال مانده به بعثت درگذسته است.

منابع

• المعارف، ابن قتیبه، تحقيق: ثروت عكاشة، قاهره، ناشر: الهيئة المصرية العامة للكتاب، چاپ دوم، ۱۹۹۲م.
• الروض الأنف،أبو القاسم السهيلي، محقق: عمر عبد السلام السلامي، بیروت، ناشر: دار إحياء التراث العربي، ۱۴۲۱ق.
• المحبر، محمد بن حبیب بغدادی، تحقيق: إيلزة ليختن شتيتر، بیروت، ناشر: دار الآفاق الجديدة، بی تا.
• المنمق في أخبار قريش، محمد بن حبیب، محقق: خورشيد أحمد فاروق، بیروت، ناشر: عالم الكتب، ۱۹۸۵م.