خط‌القعر
در تعیین مرز کشورها، به خطی فرضی که از عمیق‌ترین قسمت قابل کشتیرانیِ رودخانه می‌گذرد خَط‌ّالقَعر می‌گویند.[۱] خط‌القعر را ژرفگاه، تالوِگ (به آلمانی: Talweg یا Thalweg) یا خط مُنَصِّف هم می‌نامند.
ژرفگاه در دانش جغرافیا، خطی است فرضی که از به هم پیوستن ژرف‌ترین نقاط بستر یک رودخانه یا دره به دست می‌آید.[۲][۳]
از اصلِ خط‌القعر در حقوق بین‌الملل برای تعیین مرز دقیق دو کشور در زمانی که رودخانه‌ای مرز دو کشور باشد، استفاده می‌شود. یکی از مثال‌های تاریخیِ اصل تالوِگ قرارداد الجزایر است که مرز ایران و عراق را، که تا پیش از آن در ساحل شرقی اروندرود قرار داشت، به خط تالوِگ رودخانه تغییر داد؛ رد قرارداد از سوی عراق در شش سال بعد موجب بروز طولانی‌ترین جنگ قرن بیستم شد.[۴]
در زمین‌شناسی، ژرفگاه (trough line) هر چین زمین‌شناسی، خط فرضی‌ای است که پایین‌ترین نقاط آن چین را به یکدیگر پیوند می‌دهد.
منابع ویرایش
- ↑ نوروزی خیابانی، مهدی: فرهنگ لغات و اصطلاحات سیاسی: انگلیسی-فارسی. تهران: نشر نی، ۱۳۷۴.
- ↑ جعفری، عباس، فرهنگ بزرگ گیتاشناسی (اصطلاحات جغرافیائی). تهران: انتشارات گیتاشناسی، چاپ اول، خرداد ۱۳۶۶
- ↑ Webster Dictionary
- ↑ Thalweg Line Encyclopedia of the Modern Middle East and North Africa