خط لوله اول سراسری گاز ایران

خط لوله اول سراسری گاز ایران[۱] (انگلیسی: Kazi Magomed–Astara–Abadan pipeline) خط لوله اول از خطوط لوله سراسری انتقال گاز طبیعی در ایران (IGAT) است که از چاه‌های مارون آغاجاری و اهواز به پالایشگاه بیدبلند در بهبهان آغاز شده و پس از عبور از آستارا، تا شهر حاجی‌قابول در کشور جمهوری آذربایجان با قطر ۴۲ اینچ و فشار ۱۰۰۰ پوند بر اینچ مربع امتداد می‌یابد.

خط لوله اول سراسری گاز ایران (IGAT1)
بهره‌برداری از پروژه انتقال گاز توسط محمدرضا پهلوی شاه ایران (در حال فشردن دکمه آغاز انتقال) و نیکلای پادگورنی (فرد نشسته) در آستارا
بهره‌برداری از پروژه انتقال گاز توسط محمدرضا پهلوی شاه ایران (در حال فشردن دکمه آغاز انتقال) و نیکلای پادگورنی (فرد نشسته) در آستارا
نقشه خط لوله اول سراسری گاز ایران (IGAT1)
مکان
کشورپرچم ایران ایران،
جمهوری آذربایجان
جهت کلیجنوب به شمال
آغاز ازپالایشگاه گاز بیدبلند، ایران پرچم ایران
گذر ازتهران، رشت، آستارا، آستارا
پایان درحاجی‌قابول، جمهوری آذربایجان
اطلاعات کلی
گونهگاز طبیعی
شریک‌هاشرکت ملی گاز ایران، سوکار
اطلاعات فنی
درازا۱٬۴۷۴٫۵ کیلومتر (۹۱۶٫۲ مایل)
بیشینه انتقال۱۰ میلیون مترمکعب در سال
قطر لوله۴۲ in (۱۰۶۷ mm)

تاریخچه

ویرایش

خط‌لوله در سال ۱۹۶۵ میان ایران و شوروی مورد توافق قرار گرفت[۲] و در اکتبر ۱۹۷۰ در آستارا توسط محمدرضا پهلوی و نیکلای پادگورنی، رئیس هیئت‌رئیسه شوروی افتتاح شد. میان ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۹، گاز طبیعی جمهوری‌های قفقاز جنوبی شوروی توسط این خط‌لوله تأمین گردید.[۳] در ازای آن شوروی متعهد شد که ذوب‌آهن اصفهان را احداث نماید و فناوری ماشین‌سازی صنایع سنگین را به ایران منتقل نماید که خود به تأسیس ماشین‌سازی اراک منجر شد.[۴] پس از انقلاب اسلامی، تأمین گاز توسط ایران متوقف گشت.[۵]

در سال ۲۰۰۶، جمهوری آذربابجان یک قرارداد سوآپ با ایران بست تا از طریق خط‌لوله باکو-آستارا گاز ایران را تأمین کند، درحالی‌که ایران موظف به تأمین گاز نخجوان باشد. در یازدهم نوامبر ۲۰۰۹، شرکت ملی نفت جمهوری آذربایجان (سوکار) و شرکت ملی گاز ایران یادداشتی را امضا نمودند که بنابر آن، سوکار گاز طبیعی را از سال ۲۰۱۰ به میزان ۵۰۰ میلیون مترمکعب در سال تأمین خواهد کرد.[۶]

 
تاسیسات اندازه‌گیری گاز آستارا

پانویس

ویرایش
  1. «خطوط سراسری انتقال گاز». شرکت نفت و گاز پارس. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۳۱ خرداد ۱۳۹۵.
  2. Hiro, Dilip (1987). Iran under the ayatollahs. Routledge. p. 280. ISBN 978-0-7102-1123-1. Retrieved 2009-11-26.
  3. Staar, Richard Felix (1991). Staar, Richard Felix; Drachkovitch, Milorad M.; Gann, Lewis H. (eds.). Yearbook on international communist affairs. Yearbook on International Communist Affairs. Vol. 235 (25 ed.). Hoover Institution Press. p. 483. ISBN 978-0-8179-9161-6.
  4. «روابط ایران و شوروی پس از جنگ جهانی دوم (سال های 1950 تا 1970 میلادی)». اسپوتنیک ایران. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۱۰.
  5. Wilson, David (1983). The demand for energy in the Soviet Union. Taylor & Francis. p. 36. ISBN 9780865981577. Retrieved 2009-11-26.
  6. E.Ismayilov (2009-11-11). "Azerbaijan and Iran sign memorandum on gas supplies". Trend Capital. Retrieved 2009-11-26.

منابع

ویرایش