خوشرودپی
خوشرودپی یکی از شهرهای شهرستان بابل در استان مازندران و کشور ایران است و به عنوان مرکزبخش بندپی غربی در فاصله ۲۴ کیلومتری جنوب بابل قراردارد.
| خوشرودپی خِش‌روپه | |
|---|---|
| کشور |  ایران |
| استان | مازندران |
| شهرستان | بابل |
| بخش | بخش بندپی غربی |
| نام(های) دیگر | خوشرود |
| سال شهرشدن | ۱۳۷۹ |
| مردم | |
| جمعیت | ۵،۷۴۳ نفر |
| جغرافیای طبیعی | |
| ارتفاع | ۹- |
| آب‌وهوا | |
| میانگین دمای سالانه | ۲۵ |
| روزهای یخبندان سالانه | دی وبهمن |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | مرتضی بابا تبار صلح‌دار |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۱۱ |
| وبگاه | |
  خوشرودپی | |
این شهر شامل محله‌های قدیمی پایین خوشرودپی (شهرک) و بالا خوشرودپی و تسکا و افراسیاب‌کلا و بزرودپی و شانه تراش می‌باشد. حرفه مردم این شهر و نواحی اطراف بیشتر کشاورزی و باغداری، دامداری و پرورش طیور می‌باشد. مردم خوشرودپی از قومیت طبری هستند[۱] و به زبان مازندرانی[۲] گویش می‌کنند. این شهر مطابق سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵ دارای ۱۲۶۰ خانوار و ۴۷۸۴ نفر جمعیت بوده‌است. بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر برابر با ۵،۷۴۳ نفر جمعیت بوده است.[۳]
زبان ویرایش
بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر برابر با ۵،۷۴۳ نفر جمعیت بوده است.[۴] مردم خوشرودپی از قومیت طبری هستند[۵] و به زبان مازندرانی[۲] گویش می‌کنند.
جمعیت ویرایش
بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر برابر با ۶۰۰۰ نفر جمعیت بوده است.[۶] مردم خوشرودپی به زبان مازندرانی گویش می کنند.[۷]
تاریخچه ویرایش
وجه تسمیه ویرایش
نام خوشرودپی از نام رودخانه‌ای به نام خشرو که از میان آن می‌گذرد، گرفته شده‌است. تکیه مقریکلا و سقانفار روستای شیاده از اثار تاریخی حومه‌ی شهر خوشرودپی به شمار می‌آیند.[۸]
دوران باستان ویرایش
.jpg)
استان مازندران پیش از اسلام تپورستان (به پهلوی: 
) نامیده می‌شد که برگرفته از نام قوم تپوری (به یونانی: Τάπυροι) می‌باشد که پس از اسلام قوم طبری نام گرفتند و سرزمینشان طبرستان نامیده شد.[۹][۱۰][۱۱]
به اعتقاد مورخان آماردها نخستین سکنه باستانی مازندران بودند و آماردها از آمل تا تنکابن و تپورها از آمل تا گرگان سکونت داشتند.[۱۲] در عصر هخامنشی در کرانه جنوبی دریای مازندران اقوام، تپوری، آمارد، آناریاکه و کادوسی سکونت داشتند.[۱۳] مورخان آماردها را به مردمان داهه و سکایی و پارسی پیوند داده‌اند.
هرودوت از قبیله مارد (mardes) در کنار دائی‌ها (daens)، دروپیک‌ها (dropiques)، و ساگارتی‌ها (sagarties) به عنوان پارس‌های کوچنشین و صحراگرد یاد کرده‌است.[۱۴] پلینیوس مورخ یونانی محل آماردها را قسمت شرقی مارگانیا شناسایی کرده‌است.[۱۵] استرابون(۶۳ ق. م) قوم آمارد را در کنار اقوام تپوری، کادوسی و کرتی به عنوان اقوام کوهستان نشین شمال کشور یاد می‌کند. استرابو می‌نویسد: تمام مناطق این کشور به استثنای بخشی به سمت شمال که کوهستانی و ناهموار و سرد است و محل زندگی کوهنشینانی به نام کادوسی (Cadusii) و آماردی (Amardi) و تپوری (Tapyri) و کرتی (Cyrtii) و سایر مردمان دیگراست، حاصلخیز است.[۱۶]
به گفته واسیلی بارتلد تپوری‌ها در قسمت جنوب شرقی ولایت سکونت داشتند و در قید اطاعت هخامنشیان درآمده بودند و آماردها مغلوب اسکندر مقدونی و بعد مغلوب اشکانیان شدند و اشکانیان در قرن دوم ق. م. آنها را در حوالی ری سکونت دادند و اراضی سابق آماردها به تپوری‌ها اهدا شد و بطلمیوس در شرح دیلم یعنی قسمت شرقی گیلان در ساحل بحر خزر در آن زمان از تپوری‌ها نام می‌برد.[۱۷]به گفته یحیی ذکا در «کاروند کسروی» آورده‌است: آماردان یا ماردان، در زمان لشکر کشی اسکندر مقدونی به ایران، این تیره در مازندران نشیمن می‌داشتند و آن هنگام هنوز قبایل تپوران به آنجا نیامده بودند.[۱۸] به گفته مجتبی مینوی قوم آمارد و قوم تپوری در سرزمین مازندران می‌زیستند و تپوری‌ها در ناحیه کوهستانی مازندران و آماردها در ناحیه جلگه‌ای مازندران سکونت داشتند. در سال ۱۷۶ ق. م فرهاد اول اشکانی قوم آمارد را به ناحیه خوار کوچاند و تپوری‌ها تمام ناحیه مازندران را فرو گرفتند و تمام ولایت به اسم ایشان تپورستان نامیده شد.[۱۹] شهرهای آمل، چالوس، کلار، سعیدآباد و رویان جزئی از سرزمین قوم تپوری بودند.[۲۰]
آثار تاریخی ویرایش
- تپه قلعه کتی در محله بزرودپی و در ورودی شهر
سقاخانه پازمین در روستای پازمین از ابنیه تاریخی و زیبای منطقه.
- تکیه عبدالحسینخانی واقع در روستای مقریکلا از توابع این شهر با بیش از۱۳۰سال قدمت از آثار تاریخی دوره قاجار و از جمله مهم‌ترین آثار ملی شهرستان بابل و استان مازندران می‌باشد و این اثر در تاریخ ۱۵ شهریور ۱۳۵۴ با شمارهٔ ثبت ۱۰۹۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
موسسات عالی ویرایش
- دانشگاه جامع علمی و کابردی خوشرودپی
- دانشگاه پیام نورواحد بندپی
نامداران ویرایش
- شخصیت‌های سیاسی و اجتماعی:حسن ملکشاهی، علی نجفی، سامان جلیلی
- هنرمندان: بیژن بیژنی
- ورزشکاران: جهان پهلوان عیسی رمضانی
مراکز مهم شهری ویرایش
بلوار شهیددکترداداش نیا به عنوان خیابان اصلی، شمال و جنوب شهر را به هم وصل می‌کند و از محدوده اداره آموزش و پرورش و شهرداری و پاسگاه و بخشداری و موسسات اداری و دولتی و بازار اصلی عبور می‌کند.
امکانات ورزشی ویرایش
- استادیوم فوتبال شهرک
- سالن سرپوشیده کشتی سید رسول حسینی
- سالن سرپوشیده فوتسال والیبال و بسکتبال و … شهرک
- سالن سرپوشیده فوتسال والیبال و بسکتبال و … تسکا
- زمین چمن و سالن سرپوشیده بزرودپی
- مجتمع تفریحی ورزشی استخر کوثر واقع در جاده سفیدطور
رودخانه ویرایش
رودخانه خوشرود (در گویش برخی مردم به عنوان بزرو معروف است) که از کلارود و همچنین سد شیاده تغذیه می‌گردد از مرکز شهر عبور می‌کند و انشعابات مختلف آن پس از اتصال به آب بندان بزرگ خوشرودپی برای آبیاری شالیزارهای منطقه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پمپ بنزین ویرایش
این شهر دارای دو ایستگاه پمپ بنزین ویک CNG در دوسوی جاده اصلی می‌باشد.
مراکز درمانی ویرایش
این شهر دارای یک درمانگاه قدیمی بابیش از ۳۵ سال قدمت می‌باشد که طی بازدید وزیر بهداشت در سال ۹۴ احداث یک کلینیک تخصصی در محوطه آن در دستور کار قرار گرفته‌است و همچنین در چند مطب پزشک عمومی نیز خدمات درمانی به صورت شبانه‌روزی ارائه می‌گردد. تعداد ۲ واحد داروخانه که یکی از آنها به نوبت شبانه‌روزی می‌باشد نیز در شهر فعال می‌باشد.
بازار محلی ویرایش
هر هفته بازار محلی موسوم به سه شنبه بازار تشکیل می‌شود که محلی برای عرضه محصولات کشاورزی و دامداری و … می‌باشد.
بانک‌ها ویرایش
بانکهای صادرات و ملی و کشاورزی و پست بانک در این شهر شعبه دارند.
تابلوی خوش آمدگویی ویرایش
به شهر کوه و دشت و جنگل خوش آمدید
در قدیم ویرایش
در لغتنامهٔ دهخدا به نقل از فرهنگ جغرافیایی ایران جلد ۳ در مورد خوشرود آمده: خوشرود دهی است از دهستان بندپی شهرستان بابل مازندران در ۲۱ هزار گزی جنوب باختری بابل و ۹ هزار گزی جنوب شوسهٔ بابل به آمل.[۲۱]
منابع ویرایش
- http://farmandari-babol.ir بایگانی‌شده در ۱۳ مارس ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine
- http://www.bandpey.mpnu.ac.ir/[پیوند مرده]
- https://web.archive.org/web/20160404184635/http://khoshroudpey.ir/
- اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳خ.
- مختصات و ارتفاع
- ↑ نصری اشرفی، جهانگیر (۱۳۹۹). جعفر شجاع کیوانی، ویراستار. دانشنامهٔ تبرستان و مازندران جلد سوم. نشرنی = ۶۵.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ نصری اشرافی، جهانگیر (١٣٧٧). واژه‌نامه بزرگ تبری. به کوشش حسین صمدی و سید کاظم مداح و کریم الله قائمی و علی اصغر یوسفی نیا و محمود داوودی درزی و محمد حسن شکوری و عسکری آقاجانیان میری و ابوالحسن واعظی و ناصر یداللهی و جمشید قائمی و فرهاد صابر و ناعمه پازوکی. تهران: اندیشه پرداز و خانه سبز. ص. صفحه ۳۱ جلد اول. شابک ۰-۵-۹۱۱۳۱-۹۶۴ مقدار
|شابک=را بررسی کنید: checksum (کمک). - ↑ «تعداد جمعیت و خانوار به تفکیک تقسیمات کشوری براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵». مرکز آمار ایران.
- ↑ «تعداد جمعیت و خانوار به تفکیک تقسیمات کشوری براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵». مرکز آمار ایران.
- ↑ نصری اشرفی، جهانگیر (۱۳۹۹). جعفر شجاع کیوانی، ویراستار. دانشنامهٔ تبرستان و مازندران جلد سوم. نشرنی = ۶۵.
- ↑ «تعداد جمعیت و خانوار به تفکیک تقسیمات کشوری براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵». مرکز آمار ایران.
- ↑ نصری اشرافی، جهانگیر (١٣٧٧). واژه نامه بزرگ تبری. به کوشش حسین صمدی و سید کاظم مداح و کریم الله قائمی و علی اصغر یوسفی نیا و محمود داوودی درزی و محمد حسن شکوری و عسکری آقاجانیان میری و ابوالحسن واعظی و ناصر یداللهی و جمشید قائمی و فرهاد صابر و ناعمه پازوکی. تهران: اندیشه پرداز و خانه سبز. ص. صفحه ۳۱ جلد اول. شابک ۰-۵-۹۱۱۳۱-۹۶۴ مقدار
|شابک=را بررسی کنید: checksum (کمک). - ↑ نصری اشرفی، جهانگیر (۱۳۹۹). جعفر شجاع کیوانی، ویراستار. دانشنامهٔ تبرستان و مازندران جلد سوم. نشرنی = ۶۵.
- ↑ عمادی، اسدالله (۱۳۷۲). بازخوانی تاریخ مازندران. نشر فرهنگ خانه مازندران. ص. ۷۲.
- ↑ مارکوارت، یوزف (۱۳۷۳). ایرانشهر بر مبنای جغرافیای موسی خورنی. ترجمهٔ مریم میر احمدی. تهران انتشارات اطلاعات. ص. ۲۴۵.
- ↑ BORJIAN, HABIB (2004). "Mazandaran: Language and People (The State of Research)". Yerevan State University (به انگلیسی): 289. doi:10.1163/1573384043076045.
- ↑ عمادی، اسدالله (۱۳۷۲). بازخوانی تاریخ مازندران. نشر فرهنگ خانه مازندران. ص. ۳۷.
- ↑ کتاب گیلان، جلد اول، انتشارات گروه پژوهشگران ایران، چاپ دوم، زمستان ۱۳۸۰ خورشیدی
- ↑ هدایتی، هادی (۱۳۸۴). تاریخ هرودوت جلد اول. انتشارات دانشگاه تهران. ص. ۲۱۱.
- ↑ مارکوارت، یوزف (۱۳۷۳). ایرانشهر بر مبنای جغرافیای موسی خورنی. انتشارات اطلاعات. ص. ۲۵۶.
- ↑ All regions of this country are fertile except the part towards the north, which is mountainous and rugged and cold, the abode of the mountaineers called Cadusii, Amardi, Tapyri, Cyrtii and other such peoples, who are migrants and predatory. strabo (11.13.3)
- ↑ بارتلد، واسیلی (۱۳۰۸). تذکره جغرافیای تاریخی ایران. اتحادیه تهران. ص. ۲۸۳.
- ↑ ایران باستان مادها و آمردها. کاروند کسروی، مجموعه مقاله‌ها و رساله‌های احمد کسروی، به‌کوشش یحیی ذکا
- ↑ مینوی، مجتبی (۱۳۴۲). مازیار. مؤسسه مطبوعاتی امیرکبیر. ص. ۹.
- ↑ محمدپور، صفرعلی (۱۳۸۶). چالوس در آیینه تاریخ. انتشارات کلام مسعود. ص. ۳۷۰.
- ↑ لغتنامهٔ دهخدا
