ویکی‌پدیا

داریوش بوربور

معمار ایرانی

داریوش بوربور (انگلیسی: Dariush Borbor، زاده تهران، ۷ اردیبهشت ۱۳۱۳) معمار، شهرساز، طراح، مجسمه‌ساز، نقاش، پژوهشگر و نویسنده ایرانی است.[۱][۲][۳]

داریوش بوربور
داریوش بوربور
داریوش بوربور
زاده۷ اردیبهشت ۱۳۱۳ (۸۷ سال)
تهران
پیشهمعمار، شهرساز، ایران‌شناس، پژوهشگر، نویسنده
زمینه کاریمعماری، شهرسازی، مطالعات ایران‌شناسی
ملیتایرانی
تحصیلاتدیپلم عمومی از دانشگاه کمبریج انگلستان (۱۳۳۱)
لیسانس آرشیتکتور از دانشگاه لیورپول انگلستان (۱۳۳۷)
فوق لیسانس شهرسازی از دانشگاه لیورپول انگلستان (۱۳۳۸)
دکترا از دانشگاه ژنو سوئیس (۱۳۴۰)
بنیانگذارمهندسین مشاور بوربور (۱۳۴۳)
ایران اسفیر (۱۳۵۵)
پژوهشکده و کتابخانه مطالعات ایران‌شناسی (۱۳۷۰)

در سال ۱۳۴۳ دفتر مهندسی خود را بنام «مهندسین مشاور بوربور» بنیان‌گذاری نمود،[۴] و از بدو شروع به کار حرفه‌ای، سبک نوین معماری وی مورد توجه صاحب نظران برجسته بین‌المللی قرار گرفت: آنتونی کرافت (Anthony Krafft) تحلیلگر معروف معماری سوئیسی از او به عنوان «یکی از پیشگامان معماری مدرن که احتمالاً در راه بوجود آوردن سبک معماری قرن بیستم ایرانی است» نام برد.[۵] همچنین میشل راگون (Michel Ragon) نویسنده فرانسوی اثرگذار در هنر و معماری (۱۳۵۲) از او به عنوان «معمار در جستجوی سبک معماری مدرن ایرانی» سخن گفت.[۶] در سال ۱۳۵۵، «مؤسسه Sphere Iran» را بمنظور تدوین طرح جامع محیط زیست منسجم کشور ایران تاُسیس نمود،[۷] و در سال ۱۳۶۱، به همت و مدیریت وی «پژوهشگاه و کتابخانه مطالعات ایرانشناسی»، بنیان‌گذاری شد.[۸]

اکثراً از بوربور به عنوان فردی پیشکسوت و تأثیرگذار در معماری و شهرسازی مدرن قرن بیستم ایران یاد می‌کنند،[۵][۶] و وی را آغازکننده شهرسازی مدرن ایران می‌دانند،[۹] بسی او را «پدر شهرسازی نوین ایران» می‌خوانند،[۱۰][۱۱][۱۲][۱۳] و فردی بنیادین در تأسیس و تحول شورای عالی شهرسازی (۱۳۴۵) به حساب می‌آورند.[۱۴][۱۵]

داریوش بوربور برنده تعداد زیاد جوایز بین‌المللی و ملی می‌باشد، منجمله جایزه بین‌المللی مرکور طلا (Gold Mercury International Award) از ایتالیا، ۱۳۵۴؛[۱۶] عطیه ویژه جهت طراحی و نظارت در ساخت مجموعه تجاری بازار رضا در مشهد، ۱۳۵۶؛[۱۷] و جایزه «پنجاه آرشیتکت برجسته جهان» (Fifty Outstanding Achitects of the World) در دومین همایش و نمایشگاه بین‌المللی آثار معماران برجسته دنیا در بلگراد، ۱۳۶۷.[۱۸]

تحصیلات ویرایش

داریوش بوربور دوره آموزش ابتدائی خود را در ایران طی کرد و در سن سیزده سالگی (۱۳۲۶) به‌منظور ادامهٔ تحصیلات عازم انگلستان شد و پس از دریافت دیپلم عمومی از دانشگاه کمبریج انگلستان (۱۳۳۱)، موفق به اخذ لیسانس آرشیتکتور (۱۳۳۷) و فوق لیسانس شهرسازی (۱۳۳۸) از دانشگاه لیورپول گردید؛[۱۹] سپس راهی سوئیس شد و دکترای خود را (۱۳۴۰) در رشته معماری نقاط گرم و خشک زیر نظر استاد بنام فرانسوی پروفسور اوژن بودوئن (Eugène Beaudouin) از دانشگاه ژنو دریافت نمود.[۲۰]

 
تهران، ۱۳۴۵، مراسم بازدید شاه و فرح از شورای عالی شهرسازی، با حضور هویدا (نخست‌وزیر)، بدیع (دبیرکل) ضیائی (سناتور)، ایرانپور، بوربور (مهندس مشاور معماری وشهرسازی)
 
مشهد، ۱۳۵۳، ارائه طرح نوسازی اطراف حرم حضرت رضا (ع) توسط دکتر داریوش بوربور، مهندس مشاور معماری و شهرسازی آستان قدس رضوی

فعالیتهای حرفه‌ای ویرایش

فعالیتهای حرفه‌ای ۱۳۴۰–۱۳۳۸ ویرایش

در دوران گذراندن دکترا، بوربور با شهرساز سوئیسی پروفسور آرنولد اوشل (Arnold Hoechel) و همچنین معمارانی چون فری و هونزیکر (Frei-Hunziker) همکاری داشت، از جمله اولین بولینگ تمام اتوماتیک اروپا در مِرَن (Meyrin) و همچنین در بیروت لبنان.[۲۱]

فعالیتهای حرفه‌ای ۱۳۵۷–۱۳۴۰ ویرایش

در سال ۱۳۴۰ بنا به دعوت شرکت ساختمانی ایران راه، که در آن زمان بزرگ‌ترین شرکت ساختمانی ایران بود، بوربور با سمت معاونت مدیر فنی به ایران بازمی‌گردد. در سال ۱۳۴۲ دفتر مهندسی خود را با نام «مهندسین مشاور بوربور» راه اندازی می‌کند.[۴] با مدیریت و پشتکار وی، شرکت در مدت زمان کوتاهی تبدیل به یک مؤسسه بزرگ مهندسی مشاور شده و رشته‌های معماری، طراحی داخلی، شهرسازی، محیط زیست، مهندسی سازه، تأسیسات، برق، برآورد و متره را در داخل تشکیلات اداری خود به وجود میاورد،[۲] و هم‌زمان به راه اندازی و تأسیس چند ین شعبه در شهرهای مختلف ایران می‌پردازد.[۲۱][۲۲]

فعالیتهای حرفه‌ای ۱۳۷۰–۱۳۵۷ ویرایش

چند ماه قبل از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، بوربور جهت بنیان‌گذاری شرکت بین‌المللی مدیریت خدمات مهندسی، بنام Borbor International Management Consultants عازم پاریس فرانسه می‌گردد. فعالیت‌های این شرکت ارائه خدمات مشاوره مدیریت مهندسی و اطلاع‌رسانی فنی در امور ساختمانی را در بر می‌گرفت.[۲۳] شش سال بعد (۱۳۶۳) راهی لس آنجلس کالیفرنیا می‌شود و به کار مشاوره معماری ادامه می‌دهد، و ضمناً به پژوهش‌های ایرانشناسی می‌پردازد.[۲۴]

فعالیتهای حرفه‌ای ۱۳۷۰ تا به حال ویرایش

بوربور در سال ۱۳۷۰ به ایران بازمی‌گردد و «پژوهشکده و کتابخانه مطالعات ایرانشناسی» را به صورت مؤسسه خصوصی مستقل، غیر سیاسی و غیردولتی و با تأکید خاص بر تحقیقات در رشته‌های بکر و نو، بنیان‌گذاری می‌نماید. مشاور و نویسنده دائرة المعارف ایرانیکا.[۲۵][۲۶]

جوایز و افتخارات ویرایش

  • ۱۳۳۷، جایزه «Architects' Journal Working Drawings» - لندن، انگلستان.[۲۷]
  • ۱۳۳۸، جایزه اول، طرح ایده برای منطقه‌ای در شهر لیورپول، دانشکده شهرسازی دانشگاه لیورپول، انگلستان.[۲۸]
  • ۱۳۴۴، جایزه اول، طرح پاویلیون ایران (The Persian Pavilion)، لس آنجلس، کالیفرنیا.
  • ۱۳۵۴، جایزه مرکور طلا بین‌المللی (Gold Mercury International Award) رم، ایتالیا.[۲۹]
  • ۱۳۵۵، جایزه اول مرکز مجموعه تجاری بازار رضا، مشهد.[۳۰]
  • ۱۳۵۶، جایزه مرکز استراحتی - تفریحی شرکت ملی نفت ایران، محمودآباد، کرانه بحر خزر.
  • ۱۳۵۶، جایزه اول نماد شهر مشهد.
  • ۱۳۵۷، عطیه ویژه، جهت طراحی و نظارت در ساخت مجموعه تجاری بازار رضا، مشهد.[۳۱]
  • ۱۳۶۷، جایزه «پنجاه آرشیتکت برجسته جهان» (Fifty Outstanding Achitects of the World) در دومین همایش و نمایشگاه بین الملی آثار معماران برجسته دنیا در بلگراد.[۳۲]
  • ۱۳۹۹، نشان شوالیه هنر و ادب دولت فرانسه (Chevalier de l'Ordre des Arts et des Lettres)[۳۳]
  • ۱۴۰۰، داریوش بوربور در فهرست EduRank یکصد فارغ‌التحصیل برجسته دانشگاه لیورپول انگلستان.[۳۴]
  • ۱۴۰۰، داریوش بوربور در فهرست تأثیر گذارترین فارغ التحصیلان علمی دانشگاه لیورپول انگلستان.[۳۵]
  • ۱۴۰۲، جایزه برترین فارغ التحصیلان دانشگاه لیورپول انگلستان سال ۲۰۲۳.

خلاصه آثار و تالیفات ویرایش

معماری ویرایش

  • ۱۳۴۶، مرکز ورزشی و تفریحی قصر یخ، تهران.[۳۶]
  • ۱۳۵۰، نماد شهر مشهد (تخریب در سال ۱۳۸۶).[۳۷]
  • ۱۳۵۵، موزه و کتابخانه آستان قدس رضوی، مشهد.[۳۸]

طرحهای جامع شهری و منطقه‌ای ویرایش

  • ۱۳۴۳–۱۳۴۶، طرح جامع منطقه نوشهر-چالوس.[۳۹]
  • ۱۳۴۴–۱۳۴۵، طرح جامع سراسری کرانه بحر خزر.[۴۰]
  • ۱۳۴۹–۱۳۵۳، طرح جامع منطقه آبادان-خرمشهر.[۱۵]

طرحهای شهرسازی، فضای سبز و محیط زیست ویرایش

  • ۱۳۴۷، طرح نوسازی اطراف حرم مطهر حضرت امام رضا (ع)، مشهد.[۴۱]
  • ۱۳۴۷، طرح نوسازی شهر زلزله زده کاخک (با همکاری دفتر فنی وزارت کشور).[۴۲]
  • ۱۳۵۶، مرکز تجاری بازار رضا، مشهد.
  • ۱۳۵۷، پیشنهاد تدوین طرح جامع محیط زیست منسجم کشور ایران.[۴۳]

تالیفات ویرایش

  • داریوش بوربور، مجلس: تهران، ایران، دانشگاه لیورپول، گوگل بوک، لیورپول، ۱۹۵۸.
  • مدخل «تأثیرگذاری باغهای ایرانی بر تزئینات دوران اسلامی» (The Influence of Persian Gardens on Islamic Decoration) در Architecture Formes Fonctions، ج ۱۴، لوزان، سوئیس، ۱۹۶۸، صص ۸۴–۹۱.
  • داریوش بوربور، نوسازی اطراف حرم حضرت رضا مشهدD. Bourbour [Borbor],Projet de Rénovation de Haram Hazrat-e-Reza à Meched، نشر هنر و معماری، تهران، ۱۹۷۲.
  • مدخل «ایران» (Iran) در دانشنامه بین‌المللی شهرسازی، نیویورک، ۱۹۷۴، صص ۵۵۳–۵۶۷.
  • مدخل «قلعه بوربور» (Burbur Castle) در دانشنامه ایرانیکا، نیویورک، ۲۰۱۳.[۴۴]
  • مدخل «علی بوربور» (ʿAli Burbur) در دانشنامه ایرانیکا، نیویورک، ۲۰۱۳.[۴۵]
  • مدخل «ایل بوربور» (Burbur Tribe) در دانشنامه ایرانیکا، نیویورک، ۲۰۱۴.[۴۶]
  • مدخل «اسماعیل خان بوربور» (Esmāʿil khan Burbur) در دانشنامه ایرانیکا، نیویورک، ۲۰۱۴.[۴۷]
  • مدخل «نقش شاه شاهان: تفسیری در تاریخ‌نگاری» (The Role of the King of Kings: An Interpretation in Historiography) در In Quest of Identity: Studies on the Persianate World، ورشو، لهستان، ۲۰۱۵، صص ۱۳–۳۹.[۴۸]
  • داریوش بوربور، داریوش بوربور مجموعه مقالات، سخنرانی‌ها و مصاحبه‌ها ۱۳۳۳–۱۳۹۷، نشر سحاب، تهران، ۱۳۹۷.
  • Dariush Borbor, Analytical Comparative Etymological Dictionary of Reduplication in the Major languages of the Middle East and Iran, Oxford, 2023.

نگارخانه ویرایش

  •  
    سال ۱۳۳۲، «گلها» آبرنگ روی کاغذ (۳۰ در ۲۲ سانتیمتر)،نقاشی از داریوش بوربور
  •  
    سال ۱۳۳۶، «عشاق، سیاه و سفید در یک جسم»، رنگ روغن روی بوم (۶۰ در ۴۶ سانتیمتر)، نقاشی از داریوش بوربور در اعتراض به تبعیض نژادی، اهداء شده توسط نقاش به نلسون ماندلا (۱۳۸۶)در پنجاهمین سالگرد نقاشی

پیوند به بیرون ویرایش

منابع ویرایش

  1. ↑ "ASPS Newsletter, no. 37, Fall 2016, pp. 6-7" (PDF).
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ "Dariush Borbor", Contemporary Architecture of Iran , http://caoi.ir/en/component/k2/item/504-dariush-borbor
  3. ↑ "An Assessment of Dariush Borbor's Contribution to Architecture, Urban Planning and Iranian Studies", China-Eurasia News Ticker, posted on October 16, 2016, https://chinastan.org/2016/10/16/20-years-of-iran-and-the-caucasus-a-breakthrough-international-conference-dedicated-to-the-20th-anniversary-of-iran-and-the-caucasus/
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ Iran Contemporary Architects Site, http://www.etoood.com/Profile.aspx?MyKey=78554; “Borbor, Dariush”, Iran Who's Who 1976, Echo of Iran, Tehran, Iran, 1976, p. 113.
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ "Persischer Brief" and "Rédacteur", Architecture: Formes et Fonctions, vol. 12, Lausanne, 1965/1966, pp. 146, 147, https://books.google.com/books?id=_X0UAQAAMAAJ&focus=searchwithinvolume&q=borbor
  6. ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ Michel Ragon, Histoire Mondiale de l'Architecture et de l'Urbanisme Modernes, vol. 2, Casterman, Paris, 1972, p. 356.
  7. ↑ "داریوش بوربور (Dariush Borbor)", Mashhad Encyclopedia, http://mashhadenc.ir/داریوش-بوربور/
  8. ↑ architects.ir http://architects.ir/index.aspx?siteid=1&pageid=2134&newsview=16377&pro=nobak بایگانی‌شده در ۶ اوت ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine; http://mashhadenc.ir/داریوش-بوربور/
  9. ↑ Editor, The Diplomat, vol. 1. 10, Tehran, 1973, p. 57, https://books.google.com/books?id=CXhWAAAAMAAJ&q=%22Dariush+Borbor%22&dq=%22Dariush+Borbor%22&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjh_uD1jaLTAhUoL8AKHd34BS8Q6AEIKTAB; Alex, Shams, "Iran Hits the Beach", Roads & Kingdoms and Slate, September 12, 2016; http://www.slate.com/articles/news_and_politics/roads/2016/09/iranians_are_heading_to_the_beach_in_record_numbers.html
  10. ↑ IBNA, Iran's Book News Agency, September 23, 2014; http://www.ibna.ir/en/doc/naghli/207885/international-congress-of-iranologists-in-montreal-reviewed بایگانی‌شده در ۶ اوت ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine
  11. ↑ "Abstracts and Bios - Forum for the Cultural Studies of Iran". forumfortheculturalstudiesofiran.wp.st-andrews.ac.uk. Retrieved 19 May 2017.
  12. ↑ “Biography, Dr. Dariush Borbor”, From Persepolis to Isfahan: Safeguarding Cultural Heritage, Programme, Iran Heritage Foundatin (IHF), London, January 16-18m 2015, p. 14.
  13. ↑ "داریوش بوربور". www.ammi.ir. Archived from the original on 6 August 2017. Retrieved 19 May 2017.
  14. ↑ Atossa Araxia Abrahamian, “Modeling Tehran”, Majalla, August 24, 2010, http://eng.majalla.com/2010/08/article55110909/modeling-tehran
  15. ↑ ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ “Dariush Borbor”, Encyclopedia of Urban Planning, ed. Arnold Whittick, McGraw-Hill, New York, 1974, p. viii.
  16. ↑ “Borbor Consulting Architects Presented with , Tehran Journal, Tehran, December 22, 1976, p. 2.
  17. ↑ “Design Prize”, Tehran Journal, Tehran, September 7, 1976, p. 3.
  18. ↑ Karolina Udovički; Aca Arsenijević; Milan Bosnić; Milan Kopanja; Ivica Mladenović, Drugi beogradski trijenale svetske arhitekture : [50 istaknutih arhitekata sveta] = The Second Belgrade Triennial of World Architecture : [50 outstanding architects of the world]: Beogradski sajam, hala 2, 4-12 juni/June 1988, Savez arhitekata, Beogard, 1988.
  19. ↑ Iran Who’s who, 3rd edition, Echo of Iran, Tehran, 1976, p. 113.
  20. ↑ "داریوش بوربور (Dariush Borbor)", Mashhad Encyclopedia, http://mashhadenc.ir/داریوش-بوربور/; architects.ir, http://architects.ir/index.aspx?siteid=1&pageid=2134&newsview=16377&pro=nobak بایگانی‌شده در ۶ اوت ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine
  21. ↑ ۲۱٫۰ ۲۱٫۱ architects.ir, http://architects.ir/index.aspx?siteid=1&pageid=2134&newsview=16377&pro=nobak بایگانی‌شده در ۶ اوت ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine
  22. ↑ "Dariush Borbor: An Everlasting Personality in Architecture of Iran", Maskan Group, http://maskangp.com/persian/طراحی-و-معماری/بزرگان-معماری/839-داریوش-بوربور-،-چهره-ماندگار-در-معماری-ایران.html بایگانی‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۲۱ توسط Wayback Machine
  23. ↑ “Les Architectes Français ont-ils leurs chances aux Etats-Unis?”, Le Moniteur, Supp. no. 20, le 17 Mai, 1982, Paris, pp. 48-49; architects.ir, http://architects.ir/index.aspx?siteid=1&pageid=2134&newsview=16377&pro=nobak بایگانی‌شده در ۶ اوت ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine.
  24. ↑ "داریوش بوربور (Dariush Borbor)", Mashhad Encyclopedia, http://mashhadenc.ir/داریوش-بوربور/
  25. ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ ژوئیه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱ ژوئن ۲۰۱۷.
  26. ↑ architects.ir http://architects.ir/index.aspx?siteid=1&pageid=2134&newsview=16377&pro=nobak بایگانی‌شده در ۶ اوت ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine; http://mashhadenc.ir/داریوش-بوربور/; ASPS Newsletter, no. 37, Fall 2016, pp. 6-7, http://persianatesocieties.org/PDFs/Newsletters/ASPS%20Newsletter%2037%20(Fall%202016).pdf
  27. ↑ “This years’ competition winners”, The Architects' Journal, July 25, 1957, p. 130.
  28. ↑ “Liverpool Reconstruction Scheme”, The Town Planning Review, vol. XXX, no. 1, Liverpool University Press, April 1959, Liverpool, plates 2-3.
  29. ↑ “Borbor Consulting Architects Presented with International Gold Mercury Award from Italy”, Tehran Journal, Tehran, December 22, 1976, p. 2.
  30. ↑ "Iranian Studies Directory - Association for Iranian Studies". associationforiranianstudies.org. Retrieved 19 May 2017.
  31. ↑ “Design Prize”, Tehran Journal, Tehran, September 7, 1976, p. 3.
  32. ↑ Karolina Udovički; Aca Arsenijević; Milan Bosnić; Milan Kopanja; Ivica Mladenović, Drugi beogradski trijenale svetske arhitekture : [50 istaknutih arhitekata sveta] = The Second Belgrade Triennial of World Architecture : [50 outstanding architects of the world]: Beogradski sajam, hala 2, 4-12 juni/June 1988, Savez arhitekata, Beogard, 1988.
  33. ↑ https://www.culture.gouv.fr/Nous-connaitre/Organisation/Conseil-de-l-Ordre-des-Arts-et-des-Lettres/Arretes-de-Nominations-dans-l-ordre-des-Arts-et-des-Lettres/Nomination-dans-l-ordre-des-Arts-et-des-Lettres-ete-2020.
  34. ↑ https://edurank.org/uni/university-of-liverpool/alumn[پیوند مرده]i/
  35. ↑ https://academicinfluence.com/schools/university-liverpoo[پیوند مرده]l/
  36. ↑ Kayhan International, May 15, 1967, p. 2.
  37. ↑ Leila Aminian, "Meydan-e panzdah khordad Mashhad takhrib shod", Iran Architecture & Urbanism News Agency (ARUNA), March 3, 2007, http://news.aruna.ir/archives/2007/Mar/%202/994.php بایگانی‌شده در ۱۶ ژوئیه ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine
  38. ↑ “Museum and Library for Islamic Art and Books – Mashhad, Iran”, Architecture Contemporaine, vol. 5, Editions Anthony Krafft, Lausanne, Switzerland, 1983, pp. 225-228.
  39. ↑ Habib Borjian "Nowšahr", Encyclopædia Iranica online, October 17, 2013, updated August 4, 2014; http://www.iranicaonline.org/articles/nowsahr
  40. ↑ Dariush Borbor, “Planning Policy for the Caspian Coast”, Kayhan International, Tehran, 25 August 1964, http://www.iranicaonline.org/articles/nowsahr
  41. ↑ “Iran”, Encyclopedia of Urban Planning, ed. Arnold Whittick, McGraw-Hill, New York, 1974, pp. 565-67; "Has Religion a Future", The Architectural Review, the Architectural Press, London, March 1970, p. 189; https://www.architectural-review.com/rethink/campaigns/manplan/manplan-5-religion-part-iii-has-religion-a-future/10004748.article.
  42. ↑ Kayhan International, November 14, 1968, p. 3.
  43. ↑ https://archnet.org/sites/373; "Mashad Commercial Center". Archived from the original on 19 January 2014. Retrieved 15 April 2017.
  44. ↑ مدخل BURBUR CASTLE در دانشنامه ایرانیکا.
  45. ↑ مدخل BURBUR, ʿALI در دانشنامه ایرانیکا
  46. ↑ مدخل BURBUR TRIBE در دانشنامه ایرانیکا
  47. ↑ مدخل ESMĀʿIL KHAN BURBUR در دانشنامه ایرانیکا
  48. ↑ http://cyfroteka.pl/ebooki/In_Quest_of_Identity__Studies_on_the_Persianate_World-ebook/p0406491i040[پیوند مرده]
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=داریوش_بوربور&oldid=38642950»