دبی (کمیت)
آبدهی،[۱] بِدِه یا دِبی (به فرانسوی: débit) در منابع آب به حجم آب جابجاشده از یک مقطع مشخص (رودخانه، کانال آب، دریچه سد، لوله یا هر سازه دیگر) در مدت زمان مشخص بده یا دبی یا میزان آبدهی گفته میشود. واحد دبی m3/s (متر مکعب بر ثانیه) میباشد. که معمولاً برای اندازهگیری جریان استفاده میشود . فرمول آن به صورت زیر میباشد:
Volume flow rate | |
---|---|
نمادهای رایج | Q, V̇ |
دستگاه بینالمللی یکاها | m3/s |
تحلیل ابعادی |
که
- دبی بر حسب واحد ([L۳T−۱]; m۳/s یا ft۳/s)
- مساحت سطح مقطع ([L۲]; m۲ or ft۲)
- سرعت د([LT−۱]; m/s or ft/s)
دبی و سرعت آب لولههاویرایش
معمولاً در کاربردهای مختلف، آب با سرعتهای متفاوتی در لولهها جریان دارد.[۲]
کاربرد لوله | سرعت جریان آب |
---|---|
شبکههای توزیع | ٣ متر بر ثانیه |
آبیاری تحت فشار | ٢ متر بر ثانیه |
انشعابات مسکونی | ١ متر بر ثانیه |
برای درک بهتر از سرعت و دبی آب در لوله، مثال زیر می تواند راهنمای خوبی باشد.
اگر لوله آب را در 33 سانتی متری زمین به صورت افقی نگه داریم فاصله آخرین نقطه پاشش آب تا ابتدای لوله را «پرتاب افقی» یا «d» بنامیم، جدول زیر نسبت بین کمیت های مختلف مرتبط با این مثال را در یک لوله یک اینچ نشان می دهد.
حال همین لوله را به صورت عمودی قرار می دهیم و فاصله نقطه اوج فواره یا بالاترین ارتفاع آب تا نوک لوله را پرتاب عمودی یا h مینامیم.[۲]
قطر لوله
اینچ |
سطح مقطع
لوله cm2 |
پرتاب افقی
d |
پرتاب عمودی
h |
سرعت آب در لوله
متر بر ثانیه |
دبی آب
لیتر در ساعت |
---|---|---|---|---|---|
1 | 5 | 25cm | 6cm | 1m/s | 1800 |
1 | 5 | 10cm | 1cm | 0.4m/s | 700 |
1 | 5 | 76cm | 50cm | 3m/s | 5400 |
1 | 5 | 3cm | 1mm | 0.125m/s | 220 |
دبی آب در لوله با همان سرعتها و پاششهای جدول فوق، برای لوله 2 اینچ چهار برابر و برای لوله 4 اینچ 16 برابر مقادیر جدول فوق خواهد بود.
جستارهای وابستهویرایش
منابعویرایش
- ↑ «آبدهی» [زمینشناسی] همارزِ «discharge»؛ منبع: گروه واژهگزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر سوم. فرهنگ واژههای مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۶۴-۷۵۳۱-۵۰-۸ (ذیل سرواژهٔ آبدهی1)
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ «محاسبه دبی در لوله ها - فرمول اندازهگیری آهنگ جریان در لوله». isodrip.ir. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۷-۲۰.
- Davie, T. Fundamentals of hydrology, Routedage publication, london, ۲۰۰۲
این یک مقالهٔ خرد آبشناسی است. با گسترش آن به ویکیپدیا کمک کنید. |