دروازه
دروازه به محل ورودی یک دیوار یا حصار گفته می‌شود. به ویژه در بزرگ یک شهر، روستا، کاروانسرا، قلعه و باغ، به عنوان «دروازه» شناخته می‌شود.[۱]
دروازه‌ها در قدیم به عنوان مکانهای آستانه‌ای برای عبور و گذار مطرح بوده‌اند. امروزه با فروریزی حصارها هرچند کالبد دروازه‌ها تغییر شکل یافته اما مکان آنها همواره تداعی کننده خاطره‌های جمعی شهروندان بوده و می‌تواند باعث خوانایی شهر و بیان کننده هویت مدنی شهر گردد.[۲]
جنبه معناشناسانه ویرایش
اصطلاح سنتی «باب» چه با توجه به شهرسازی و چه ادبیات، دلالت بر حرکت از میان فضایی مشخص دارد که در مدت زمان معینی انجام می‌گیرد. «دروازه» یا «باب» به معنی در بزرگ شهر، قریه، قلعه، قصبه، ده، کاروانسرا و مانند است.[۳]
جنبه تاریخی و نمادین ویرایش
در گذشته دروازه‌های شهر و فضاهای پیرامون آنها، مکانهای با ارزش و مقدس به‌شمار می‌آمدند. آیین گشودن و گذر از یک دروازه، مراسم ویژه ای را طلب می‌کرد.[۴]همچنین دروازه در گذشته شاهدی بر وضعیت اجتماعی شهر به‌شمار می‌آمده‌است و در فرهنگ‌های کهن شرق مکانهای داوری را در همین‌جا بنا می‌نهادند.[۵]در شهرهای ایران باستان، شار ساسانی چون شار پارسی، بر مبنای باورهای دینی و متأثر از مقوله جهان بینی معمولا به حصاری ختم می‌گردد که برای یادآوری جهات و عناصر اربعه، چهار دروازه به چهار سوی عالم دارد.[۶]
جنبه کارکردی ویرایش
دروازه‌ها می‌توانند نقش‌های کارکردی متفاوتی داشته باشند ابعاد کارکردی دروازه‌ها را می‌توان به شش دسته تقسیم کرد: 'نقش ارتباطی، دفاعی و امنیتی، اقتصادی، اجتماعی،'یادمانی و بصری. از آنجا که در شهر معاصر کالبد دروازه‌های قدیم با کارکرد گذشته آن از بین رفته‌است، از میان دروازه‌های باقیمانده، چه به جهت کالبد و چه به جهت خاطره ای، تنها جنبه یادمانی و بصری آنها می‌توانند به‌طور خاص مطرح باشد. در این صورت دروازه ماورای یک عملکرد ساده، می‌تواند در ساختار شهر به عنوان عنصر نمادین مطرح گردد.[۷][۸]
نگارخانه ویرایش
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
گیت اهنی ازگود هال در شهر تورنتو
.jpg)
جستارهای وابسته ویرایش
پانویس ویرایش
- ↑ دهخدا. مدخل دروازه.
- ↑ Smith, Peter (1977) "the syntax of cities", Hutchinson, London.
- ↑ دهخدا، علی‌اکبر (۱۳۸۱) لوح فشرده فرهنگ فارسی ، انتشارات دانشگاه تهران.
- ↑ Smith, Peter (1977) "the syntax of cities", Hutchinson, London.
- ↑ فون مایس، پی پر (۱۳۸۳) نگاهی به مبانی معماری از فرم تا مکان "، ترجمه سیمون آیوازیان ، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
- ↑ حبیبی، سید محسن (۱۳۸۰) " از شار تا شهر " ، انتشارات دانشگاه تهران چاپ سوم، تهران.
- ↑ توسلی، محمود (۱۳۷۶) " اصول و روش‌های طراحی شهری و فضای مسکونی در ایران، مرکز مطالعات و تحقیقات معماری و شهرسازی ایران، تهران.
- ↑ شعله، مهسا. کتاب دروازه‌های قدیم در خاطره جمعی شهر معاصر۱۳۸۵.
منابع ویرایش
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Gate». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۵.
پیوند به بیرون ویرایش
| در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ دروازه موجود است. |
| مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به دروازه در ویکیگفتاورد موجود است. |
 | این یک مقالهٔ خرد مرتبط با معماری است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |