دروازه
دروازه به محل ورودی یک دیوار یا حصار گفته می‌شود. به ویژه در بزرگ یک شهر، روستا، کاروانسرا، قلعه و باغ، به عنوان «دروازه» شناخته می‌شود.[۱]
دروازه ها در شهر قدیم به عنوان مکان های آستانه ای برای عبور و گذار مطرح بوده اند. در شهر امروز با فروریزی حصارها هرچند کالبد دروازه ها تغییر شکل یافته است اما مکان آنها همواره تداعی کننده خاطره های جمعی شهروندان بوده و می تواند باعث خوانایی شهر و بیان کننده هویت مدنی شهر گردد . چنین مکان هایی به همگان تعلق دارد.[۲]
جنبه معناشناسانهویرایش
اصطلاح سنتی " باب " چه با توجه به شهرسازی و چه ادبیات،دلالت بر حرکت از میان فضایی مشخص دارد که در مدت زمان معینی انجام می گیرد .لغت " دروازه " یا " باب " به معنی درب بزرگ شهر، قریه، قلعه، قصبه، ده، کاروانسرا و مانند است.[۳]
جنبه تاریخی و نمادینویرایش
در گذشته دروازه های شهر و فضاهای پیرامون آنها ، مکانهای با ارزش و مقدس به شمار می آمدند . آیین گشودن و گذر از یک دروازه،مراسم ویژه ای را طلب می کرد.[۴]همچنین دروازه در گذشته شاهدی بر وضعیت اجتماعی شهر به شمار می آمده است و در فرهنگ های کهن شرق مکان های داوری را در همین جا بنا می نهادند.[۵]در شهرهای ایران باستان،شار ساسانی چون شار پارسی،بر مبنای باورهای دینی و متأثر از مقوله جهان بینی معمولا به حصاری ختم می گردد که برای یادآوری جهات و عناصر اربعه،چهار دروازه به چهار سوی عالم دارد.[۶]
جنبه کارکردیویرایش
دروازه ها میتوانند نقش های کارکردی متفاوتی داشته باشند ابعاد کارکردی دروازه ها را میتوان به شش دسته تقسیم کرد : نقش ارتباطی،دفاعی و امنیتی،اقتصادی،اجتماعی،یادمانی و بصری.از آنجا که در شهر معاصر کالبد دروازه های قدیم با کارکرد گذشته آن از بین رفته است،از میان دروازه های باقیمانده،چه به جهت کالبد و چه به جهت خاطره ای،تنها جنبه يادمانی و بصری آنها می توانند به طور خاص مطرح باشد.در این صورت دروازه ماورای یک عملکرد ساده،می تواند در ساختار شهر به عنوان عنصر نمادین مطرح گردد.[۷][۸]
نگارخانهویرایش
.jpg)
جستارهای وابستهویرایش
پانویسویرایش
- ↑ دهخدا. مدخل دروازه.
- ↑ Smith, Peter (1977) "the syntax of cities", Hutchinson, London.
- ↑ دهخدا ، علی اکبر ( ۱۳۸۱ ) لوح فشرده فرهنگ فارسی ، انتشارات دانشگاه تهران.
- ↑ Smith, Peter (1977) "the syntax of cities", Hutchinson, London.
- ↑ فون مایس ، پی پر ( ۱۳۸۳ ) نگاهی به مبانی معماری از فرم تا مكان " ، ترجمه سیمون آیوازیان ، انتشارات دانشگاه تهران ، تهران.
- ↑ حبیبی ، سید محسن ( ۱۳۸۰ ) " از شار تا شهر " ، انتشارات دانشگاه تهران چاپ سوم ، تهران.
- ↑ توسلی ، محمود ( ۱۳۷۶ ) " اصول و روش های طراحی شهری و فضای مسکونی در ایران ، مرکز مطالعات و تحقیقات معماری و شهرسازی ایران ، تهران.
- ↑ شعله،مهسا.کتاب دروازه های قدیم در خاطره جمعی شهر معاصر۱۳۸۵.
منابعویرایش
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Gate». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۵.
پیوند به بیرونویرایش
| در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ دروازه موجود است. |
| مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به دروازه در ویکیگفتاورد موجود است. |
 | این یک مقالهٔ خرد مرتبط با معماری است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |