دود به ذرات معلق حاصل از احتراق ناقص سوخت گفته می‌شود.[۱]هر چند تعاریف متفاوتی از این تعریف موجود است که بدلیل دلایلی غیر سوختن میباشد.

دود حاصل از یک آتشفشان

فرمول سوختن کامل به این شکل است: (g)CO2(g) + H2O که می شود بخار آب + کربن دی اکسید

پیرامون واژه ویرایش

واژهٔ «دود» واژه‌ای از فارسی میانه است.[۲]

کاربردها ویرایش

این پدیده از ابتدای کشف آتش برای انسان‌ها مفید فایده بوده و بنحوی اولین وسیله ارتباطی انسانها بوده است.

بعدها در کشورها برای اعلام حمله نظامی ، جشن ،عزاداری و ساید فعالیت‌ها استفاده می‌شده است.

دود در پزشکی ویرایش

 
دود سیگار برای سلامتی زیان‌آور است

استشمام هر نوع دود، به‌طور کلی برای سلامتی انسان خطر آفرین است.[۳][۴] انواع دودها می‌توانند بر سلامتی ریه، قلب، [۵] چشم[۶] و عروق تأثیرمنفی گذاشته و حتی موجب پوکی استخوان‌ها شوند.[۷]

با اینحال، دود درمانی، یکی از روش‌های درمانی طب قدیم ایران است.[۸] امروزه نیز از دود اسپند برای گندزدایی استفاده می‌شود.[۹] در همین راستا، از دود برای ماندگاری طولانی و گندزدایی در ماهی دودی استفاده می‌گردد.[۱۰]

در سایر علوم ویرایش

 
شهر ازمیر در ترکیه

ذرات دود می‌توانند یکی از عوامل ایجاد اثرات گلخانه‌ای و گرم شدن زمین باشند.[۱۱] همچنین پدیده مه‌دود فتوشیمیایی نیز از آثار بافاصله آن است.[۱۲]

در هنر ویرایش

علاوه بر نقاشی با دود، دود در هنر عکاسی نیز کاربرد فراوان دارد.[۱۳]

این پدیده در فیلم سازی نیز کاربردهای فراوانی دارد.در تئاتر برای این پدید از دود اسپند یا ذغال استفاده می‌کنند

در سایر فعالیت ها نظیر نقاشی،در سفالگری و ...می‌توان از این پدید استفاده کرد.

در سیاست ویرایش

برای تعیین پاپ جدید، رسم بر این است که کاردینال‌ها در مجمعی تصمیم گیری می‌کنند. برخاستن دود سیاه به نشانه مذاکره و برخاستن دود سفید به نشانه تفاهم تعبیر می‌شود. این مفهوم به روابط سیاسی سایر افراد، احزاب و کشورها نیز توسعه داده شده‌است.[۱۴]

در ادیان ویرایش

مسلمانان معتقدند که جهان هستی از دود به وجود آمده‌است.قرآن کریم می‌گوید:ثُمَّ اسْتَوَىٰ إِلَى السَّمَاءِ وَهِيَ دُخَانٌ یعنی: آن گاه آهنگ آفرینش آسمان کرد، در حالی که به صورت دود بود، [۱۵]همچنین از نشانه‌های قیامت دود می‌باشد.قرآن کریم می فرماید:فَارْتَقِبْ يَوْمَ تَأْتِي السَّمَاءُ بِدُخَانٍ مُبِينٍ پس به انتظار روزی باش که آسمان دودی آشکار بیاورد[۱۶]، [۱۷]

در ادبیات و اصطلاحات ویرایش

ضرب‌المثل‌های فارسی ویرایش

  • بلند شدن دود از کُنده
  • دود چراغ خوردن کنایه از زیاد درس خواندن[۱۸]
  • دود برآوردن و دود برآمدن کنایه از نابود کردن و نابود شدن[۱۹]
  • سبیل کسی را دود دادن
  • دود از کله کسی بلند شدن
  • دودش به چشم کسی رفتن

اشعار فارسی ویرایش

دود اگر بالا نشیند کسر شأن شعله نیستجای چشم ابرو نگیرد گرچه او بالاتر است

(صائب تبریزی)

پانویس ویرایش

  1. from Manahan, Stanley E., Environmental Chemistry, CRC Press LLC, ۲۰۰۰
  2. معین، محمد، لغتنامهٔ معین، سرواژهٔ «دود»
  3. «خبرگزاری ایرنا». دریافت‌شده در ۲۹ آوریل ۲۰۰۹.[پیوند مرده]
  4. «پی‌سی پارسی». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ آوریل ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۹ آوریل ۲۰۰۹.
  5. «شبکه خبر». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ آوریل ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۹ آوریل ۲۰۰۹.
  6. «پارسی طب». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ مه ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۹ آوریل ۲۰۰۹.
  7. دکتر رهام صادقی. «دکتر رهام صادقی». دریافت‌شده در ۲۹ آوریل ۲۰۰۹.
  8. «آموزشگاه کشاورزی سبز ایران». دریافت‌شده در ۲۹ آوریل ۲۰۰۹.[پیوند مرده]
  9. «کتاب اول». بایگانی‌شده از اصلی در ۸ سپتامبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۹ آوریل ۲۰۰۹.
  10. «پایگاه اطلاع رسانی شیلات فارس». دریافت‌شده در ۲۹ آوریل ۲۰۰۹.
  11. «دویچه‌وله». دریافت‌شده در ۲۹ آوریل ۲۰۰۹.
  12. «پرشین ژنو». دریافت‌شده در ۲۹ آوریل ۲۰۰۹.
  13. «سایت آفتاب». دریافت‌شده در ۲۹ آوریل ۲۰۰۹.
  14. «روزنامه ابتکار». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ آوریل ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۹ آوریل ۲۰۰۹.
  15. قرآن کریم/ سوره فصلت/ آیه 11
  16. قرآن کریم/ سوره دخان/ آیه 10
  17. «پایگاه حوزه». دریافت‌شده در ۲۹ آوریل ۲۰۰۹.
  18. «فرهنگسرا». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ فوریه ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۹ آوریل ۲۰۰۹.
  19. «لغتنامه دهخدا». دریافت‌شده در ۲۹ آوریل ۲۰۰۹.[پیوند مرده]