دوست دروغین

دوست دروغین یا لغت مترادف‌نما به کلماتی در دو زبان مختلف گفته می‌شود که تلفظ یا ظاهر نسبتاً مشابهی دارند اما معنی‌شان به‌کلی متفاوت است. مثلاً facade (به معنی نما) در انگلیسی و «فساد» در فارسی چنین وضعیتی دارند.

در میان زبان‌های با ریشهٔ مشترک گاه همپوشانی اندکی در معنی نیز وجود دارد که موجب پیچیدگی مضاعف می‌شود.

منشأ عبارت دوست دروغین کتابی از زبان‌شناسی فرانسوی با عنوان «دوست دروغین مترجم» است که به معرفی این پدیده پرداخته‌است.

دوست دروغین می‌تواند موجب دشواری در دریافت مفهوم متونی به زبان بیگانه شود. همچنین دانش‌آموزانی که زبانی بیگانه می‌آموزند، بخصوص زبانی که نسبتی با زبان مادری‌شان دارد، با دوست دروغین دچار مشکل می‌شوند چرا که دانش‌آموزان به دلیل تداخل زبانی در دریافت معنی کلمات دچار اشتباه می‌شوند.

فارسی و انگلیسی

• واکس (ماده براق‌کننده کفش) و wax (موم) و معادل انگلیسی واکس کلمهٔ polish است.
• ترور (قتل سیاسی به وسیله اسلحه) و terror (ترس و وحشت)
• «فساد» در فارسی و facade (به معنی نما) در انگلیسی
• فوت (دمیدن) در فارسی در انگلیسی foot (پا)
• آرم (نشان) در فارسی و در انگلیسی arm (صاعد)
• بند (طناب، بخش، سد) و در انگلیسی band (گروه)
• لب (عضوی از بدن) و در انگلیسی lab (مخفف laboratuvar به معنی آزمایشگاه و اکثراً به صورت مخفف به کار برده می‌شود)

فارسی و عربی

• مجتمع (محل اجتماع یا مجموعه‌ای از ساختمان‌ها) در فارسی معادل مجتمع (در عربی برابر با جامعه در فارسی)

فارسی و روسی

• استکان در فارسی به معنی فنجان کوچک و استکان (стекло در روسی به معنی لیوان)

فارسی و فرانسوی

• شر و ور (خراب شده) و در فرانسوی (Charivari به معنی دوزخ)

فارسی و ترکی استانبولی

• پنبه (pembe) یعنی رنگ صورتی
• خسته (hasta) یعنی بیمار
• تلاش (telaş) یعنی عجله
• ستم (sitem) یعنی شِکوه و گله
• مسافر (misafir) یعنی مهمان
• اندیشه (endişe) یعنی نگرانی

فارسی و ترکی آذربایجانی

• دستمال در ترکی آذربایجانی(Dəsmal) به معنای حوله است.
• چای در ترکی آذربایجانی(Çay) به معنای رودخانه است.
• پیوند در ترکی آذربایجانی(Peyvənd) به معنای واکسن است.