واسط مغز و رایانه

(تغییرمسیر از رابط‌های مغز-رایانه)

واسط مغز-رایانه (brain–computer interface) (مخفف: BCI)، که برخی مواقع به آن واسط مغز-ماشین (BMI) نیز گفته می‌شود، یک مسیر مستقیم ارتباطی بین فعالیت‌های الکتریکی مغزی و یک دستگاه خارجی است که اغلب یک کامپیوتر یا عضو رباتیک می‌باشد. واسط‌های مغز و رایانه اغلب برای چنین اهدافی به کار می‌روند: تحقیقات، نگاشت مغزی، یاریگری، ازدیاد توانایی انسان، ترمیم ادراک انسانی یا عملکردهای حسی-حرکتی.[۱] دامنه پیاده‌سازی‌های BCIها در چنین مواردی است: EEG،‏ MEG،‏ EOG،‏ MRI، که برحسب این که الکترودها تا چه میزان نزدیک بافت عصبی باشند، برخی تاحدی تهاجمی (مثل ECoG و درون-عروقی) و برخی دیگر تهاجمی (مثل آرایه میکروالکترودی) هستند.[۲]

تحقیقات بر روی BCIها در دهه ۱۹۷۰ میلادی توسط «ژاک وایدال» (Jacques Vaidal) در دانشگاه کالیفرنیا در لس آنجلس (UCLA) تحت کمک هزینه از سوی بنیاد ملی علوم و در پی بسته شدن قراردادی با دارپا شروع شد.[۳][۴] مقاله ۱۹۷۳ میلادی وایدال، اولین ظهور عبارت «واسط مغز-کامپیوتر» در متون علمی است.

بر اساس قابلیت انعطاف‌پذیری غشای خارجی مغز، پیامهایی که از اندام‌های ساختگی کاشته شده ارسال می‌گردند، پس از سازگاری، می‌توانند مانند ارتباطات طبیعی حسی-حرکتی توسط مغز کنترل شوند.[۵] پس از سال‌ها آزمایش بر روی جانوران، اولین دستگاه‌های نوروپروستتیک کاشته شده در انسان‌ها طی اواسط دهه ۱۹۹۰ میلادی ظهور پیدا کردند.

اخیراً مطالعاتی در زمینهٔ تعامل انسان و رایانه صورت گرفته که در آن از یادگیری ماشین برای تحلیل داده‌های آماری زمانی استخراج شده از لوب پیشانی (نوار مغزی EEG) استفاده کرده‌اند و در نتیجه آن موفقیت بالایی در رده‌بندی حالات ذهنی (استراحت، خنثی، تمرکز)،[۶] حالات هیجانی ذهنی (منفی، خنثی، مثبت)[۷] و دیسریتمیای تالاموکورتیکال بدست آمده‌است.[۸]

منابع ویرایش

  1. Krucoff MO, Rahimpour S, Slutzky MW, Edgerton VR, Turner DA (1 January 2016). "Enhancing Nervous System Recovery through Neurobiologics, Neural Interface Training, and Neurorehabilitation". Frontiers in Neuroscience. 10: 584. doi:10.3389/fnins.2016.00584. PMC 5186786. PMID 28082858.
  2. Michael L Martini, BA, Eric Karl Oermann, MD, Nicholas L Opie, PhD, Fedor Panov, MD, Thomas Oxley, MD, PhD, Kurt Yaeger, MD, Sensor Modalities for Brain-Computer Interface Technology: A Comprehensive Literature Review, Neurosurgery, Volume 86, Issue 2, February 2020, Pages E108–E117, https://doi.org/10.1093/neuros/nyz286
  3. Vidal JJ (1973). "Toward direct brain-computer communication". Annual Review of Biophysics and Bioengineering. 2 (1): 157–180. doi:10.1146/annurev.bb.02.060173.001105. PMID 4583653.
  4. Vidal J (1977). "Real-Time Detection of Brain Events in EEG" (PDF). Proceedings of the IEEE. 65 (5): 633–641. doi:10.1109/PROC.1977.10542. S2CID 7928242.
  5. Levine SP, Huggins JE, BeMent SL, Kushwaha RK, Schuh LA, Rohde MM, et al. (June 2000). "A direct brain interface based on event-related potentials". IEEE Transactions on Rehabilitation Engineering. 8 (2): 180–185. doi:10.1109/86.847809. PMID 10896180.
  6. Bird JJ, Manso LJ, Ribeiro EP, Ekárt A, Faria DR (September 2018). A Study on Mental State Classification using EEG-based Brain-Machine Interface. Madeira Island, Portugal: 9th international Conference on Intelligent Systems 2018. Retrieved 3 December 2018.
  7. Bird JJ, Ekart A, Buckingham CD, Faria DR (2019). Mental Emotional Sentiment Classification with an EEG-based Brain-Machine Interface. St Hugh's College, University of Oxford, United Kingdom: The International Conference on Digital Image and Signal Processing (DISP'19). Archived from the original on 3 December 2018. Retrieved 3 December 2018.
  8. Vanneste S, Song JJ, De Ridder D (March 2018). "Thalamocortical dysrhythmia detected by machine learning". Nature Communications (به انگلیسی). 9 (1): 1103. Bibcode:2018NatCo...9.1103V. doi:10.1038/s41467-018-02820-0. PMC 5856824. PMID 29549239.