قطار تندرو یا سامانه قطار راه‌آهن پرسرعت، قطاری است که نسبت به قطار معمولی به‌طور چشمگیری از سرعت بالاتری برخوردار است. تعریف قطار تندرو و مرز میان این گونه از ترابری ریلی و قطار معمولی بسته به استانداردهای مختلف، متفاوت است.

یک قطار تندرو به مقصد پکن در شانگهای (۲۰۱۷)

مسیرهای بین‌المللی ویرایش

نخستین حرکت این قطار یک طرفه از شهر چنگدو در استان سیچوان به لهستان نیز در ماه آوریل سال ۲۰۱۴ انجام گردید، چین پرجمعیت‌ترین کشور جهان با ۱۴ کشور مرز مشترک دارد. افغانستان، بوتان هندوستان، قزاقستان، قرقیزستان، لائوس، مغولستان، میانمار، نپال، کره شمالی، پاکستان، روسیه، تاجیکستان و ویتنام همسایگان چین هستند و این قطار در مسیر خود از کشورهای قزاقستان، روسیه و بلاروس عبور کرد.[۱][۲] مدت زمان حرکت قطارهای عادی برای مسافت ۹۸۲۶ کیلومتری این کشورها ۸ تا ۱۰ روز به طول می‌انجامد.[۳]

چین ویرایش

بسیاری از شهرهای مهم چین در سراسر این کشور اکنون از قطارهای تندرویی استفاده می‌کنند که سرعتی معادل ۳۰۰ کیلومتر در ساعت دارد.[۴] قطاری با سرعت ۴۶۵ کیلومتر در ساعت که از طرح‌های راه‌آهن تندرو چین محسوب می‌شود.[۵] برای کنترل و راه افتادن قطار و تأمین ایمنی آن از فناوری مغناطیسی استفاده شده‌است.[۴]

CRH380A، مسیر شانگهای تا پکن را که ۱۰۳۰ کیلومتر فاصله دارند، در مدت چهار ساعت ۴۸ دقیقه طی کند. این قطار می‌تواند با سرعتی برابر با ۴۸۰ کیلومتر بر ساعت، ۵۰۰ مسافر را جابه‌جا کند،[۶] قطار «شانگهای مَگلِو» از کشور چین یکی از سریع‌ترین قطارهای جهان نام دارد، رکورد ثبت شده از این قطار سرعتی بالغ بر ۵۰۱ کیلومتر در ساعت است. طولانی‌ترین خط قطار تندرو جهان نیز در چین راه اندازی شده‌است، این قطار با سرعت ۳۰۰ کیلومتر در ساعت حرکت می‌کند و مسیر ۲ هزار و ۲۹۸ کیلومتری میان پکن و گوانگژو در جنوب این کشور تنها طی هشت ساعت طی می‌شود.[۷]

تایوان ویرایش

UTR۹۱۰۰ ترن در تایوان قرار دارد و می‌تواند ۹۸۹ مسافر را با سرعت ۳۳۵ کیلومتر جابجا کند. این ترن در میان دو شهر تایپه و کاهوسیونگ قرار دارد و مسیر ۲۴۴ کیلومتری را یک ساعت و ۳۶ دقیقه طی می‌کند.[۶]

اتحادیه‌اروپا ویرایش

اتحادیه اروپا راه‌آهن تندرو را به سرعت بالای ۲۰۰ کیلومتر می‌گوید.

ایتالیا ویرایش

ایتالیا چندین خط با قطارهای تندرو دارد، یکی از سریع‌ترین قطارهای جهان نیز در ایتالیا قرار دارد. این قطار می‌تواند با سرعت ۳۰۰ کیلومتر بر ساعت به حرکت بپردازد. این قطار میان دو شهر فلورانس و میلان کار می‌کند و می‌تواند مسیر ۳۰۶ کیلومتری را در مدت ۱ ساعت و ۴۵ دقیقه طی کند.[۶]

آلمان ویرایش

TR-۰۹ می‌تواند با سرعت ۴۵۰ کیلومتر بر ساعت ریل‌های آلمان را درنوردد و مسافران را از کلن به فرانکفورت منتقل کند. این قطار مسیر ۲۰۰ کیلومتری را تنها در نیم ساعت طی می‌کند.[۶]

اسپانیا ویرایش

قطار مادرید به بارسلون یکی از سریع‌ترین قطارها می‌باشد. این قطار می‌تواند با سرعت ۳۳۰ کیلومتر بر ساعت ۳۱۸ مسافر را جابه‌جا کند. با این قطار می‌توانید مسیر ۶۱۸ کیلومتری را در مدت دو ساعت و ۳۰ دقیقه طی کنید.[۶]

آمریکا ویرایش

راه‌آهن فدرال ایالات متحده به سرعت بیش از ۱۴۵ کیلومتر در ساعت راه‌آهن سریع می‌گوید. هر چند هیچ استاندارد ویژه‌ای نیست و بسته به محدودیت‌های محلی سرعت‌های پایین‌تر در نظر گرفته می‌شوند.

ژاپن ویرایش

 
ژاپن اولین کشور استفاده‌کننده از قطارهای تندرو و پیشگام در این زمینه بوده.

شینکانسن که در ژاپن قرار دارد. این قطار با سرعت ۴۴۳ کیلومتر بر ساعت حرکت می‌کند و می‌تواند مسیر ۷۱۳ کیلومتری توکیو تا آموری را در سه ساعت و ۱۰ دقیقه طی کند.[۶]

ایران ویرایش

در ایران در سال ۱۳۵۵ شمسی خورشیدی سرعت ۱۶۰ کیلومتر در ساعت به عنوان مرز میان قطار تندرو و قطار معمولی تعریف شد اما در اثر پیشرفت در زمینه ساخت قطار و نیز نوع ریل اکنون سرعت ۲۵۰ کیلومتر در ساعت به عنوان حد تعریف شده‌است.

در ایران نخستین پروژه‌های قطار تندرو در مسیر تهران-قم-اصفهان و اراک-قم در حال اجرا می‌باشند که طراحی آن‌ها بر اساس سرعت ۳۰۰ کیلومتر بر ساعت می‌باشد و پس از بهره‌برداری از این پروژه‌ها زمان جابجایی مسافر میان تهران تا اصفهان کمتر از ۲ ساعت و میان اراک تا قم کمتر از بیست دقیقه خواهد بود.[۸]

ویژگی‌ها ویرایش

در خطوط تندرو در قوس‌ها از شعاع ۷۰۰۰ متر تا ۴۵۰۰ متر وابسته به شرایط استفاده می‌کنند. در قوس‌های عمودی از شعاع ۳۵۰۰۰ تا ۲۵۰۰۰ متر استفاده می‌شود.

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. http://isna.ir/fa/news/92080502338/قطار-سریع-السیر-چین-اروپا
  2. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ دسامبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۱ دسامبر ۲۰۱۳.
  3. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ ژوئیه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۱ دسامبر ۲۰۱۳.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ «نسخه آرشیو شده» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۱ دسامبر ۲۰۱۳.
  5. http://www.yjc.ir/fa/news/4614869/بازید-رئيس-مجلس-شوراي-اسلامي-از-قطار-سریع-السیر-مگنف-در-شانگهای-تصاوير
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ ۶٫۴ ۶٫۵ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ دسامبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۱ دسامبر ۲۰۱۳.
  7. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ مه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۱ دسامبر ۲۰۱۳.
  8. «قطار سریع‌السیر ایرانی 1403 روی ریل». اقتصاد سرآمد. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۲۱.

پیوند به بیرون ویرایش