رزن
رَزَن شهری در شمال استان همدان در غرب ایران است. این شهر مرکز شهرستان رزن و بزرگ‌ترین شهر این شهرستان است که در مسیر جاده همدان - تهران قرار گرفته است.
| رزن | |
|---|---|
.jpg) | |
| کشور |  ایران |
| استان | همدان |
| شهرستان | رزن |
| بخش | مرکزی |
| نام(های) پیشین | رازان، رایزن |
| مردم | |
| جمعیت | ۱۵٬۳۷۱ |
| جغرافیای طبیعی | |
| مساحت | ۲۷۲۹ کیلومتر مربع |
| آب‌وهوا | |
| میانگین دمای سالانه | ۱۱ درجه سانتی گراد |
| میانگین بارش سالانه | ۳۸۰ میلیمتر |
| روزهای یخبندان سالانه | ۶۰ روز |
| اطلاعات شهری | |
| ره‌آورد | مواد معدنی، انگور، زردآلو، گردو، صنایع دستی |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۳۶۲۲ |
| شناسهٔ ملی خودرو | ۲۸ص ایران |
| کد آماری | ۲۱۷۱ |
  رزن | |
شهر کنونی رزن به واسطه جاده‌ای که از شمال ایران به خلیج‌فارس _که توسط پهلوی اول ساخته شده_ و از رزن هم عبور می‌کرد گسترش یافت، سپس در دوران پس از انقلاب ۵۷ با ورود مهاجرانی از روستاهای اطراف گسترش بیشتری پیدا کرد و به شکل کنونی درآمد. شهر رزن در شمالی‌ترین نقطه استان همدان در دشت‌های دامنه خرقان واقع شده است.
نام‌گذاری
ویرایشصاحبنظران بر این باورند که ریشه نام رزن کلمه «رزان» بوده است که به علت وجود باغ‌های انگور فراوان در این منطقه به این نام خوانده می‌شده است. (رَز به معنای انگور است.) بعدها این نام به «رازان» و سپس رزن تغییر شکل داده است. همچنین روایت دیگری نیز نقل شده که رزن را برگرفته از کلمه رایزن می‌داند که در اصطلاح رایزن به معنی مهمان‌دار بوده است. نام این شهر ریشه‌ای فارسی دارد.[۱]
آب و هوا
ویرایشآب و هوای رزن سردسیر است و نسبت به شهرهای دیگر استان هوای سرد تری دارد. اما در تابستان‌ها از آب و هوای نسبتاً معتدلی برخوردار است و میانگین درجه حرارت سالیانه آن به‌طور متوسط ۱۱ درجه سانتی گراد است. متوسط بارندگی سالیانه این شهرستان نیز حدود ۴۰۰ میلیمتر محاسبه شده است و در مجموع با توجه به تقسیم‌بندی آب و هوایی، آب و هوای شهرستان رزن سرد و معتدل کوهستانی محسوب می‌شود.
ترابری
ویرایش.jpg)
_-_3.jpg)
رزن در مسیر جادهٔ همدان - قزوین قرار دارد و از این‌رو رزن به عنوان یکی از شهرهایی که در مسیر مواصلاتی غرب کشور قرار گرفته از اهمیت بالایی برخوردار است.
مردم
ویرایشجمعیت
ویرایشبر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت آن ۱۵۳۷۱ نفر بوده است.[۲]
| جمعیت تاریخی | ||
|---|---|---|
| سال | جمعیت | ±% |
| ۱۳۷۵ | ۸٬۷۶۳ | — |
| ۱۳۸۵ | ۱۱٬۶۳۲ | ۳۲٫۷٪+ |
| ۱۳۹۰ | ۱۳٬۸۶۲ | ۱۹٫۲٪+ |
| ۱۳۹۵ | ۱۵٬۳۷۱ | ۱۰٫۹٪+ |
مردم
ویرایشمردم شهر رزن به زبان ترکی آذربایجانی و فارسی صحبت می‌کنند.[۳][۴]
فرهنگ
ویرایشزبان و فرهنگ
ویرایشمردم رزن آذری‌ها هستند که به زبان ترکی آذربایجانی و فارسی صحبت می‌کنند. در ادارات و مدارس زبان فارسی رایج است.[۵]
گردشگری
ویرایش- تخت خلیل: قلعه ای تاریخی با معماری خشتی مختص به دوران ساسانی که در فاصله ۱۵ کیلومتری جنوب غرب رزن در بر بلندای تپه ای در روستای کاج قرار دارد. ساخت این بنا مربوط به قرن هفتم و هشتم هجری است و در اثر بی‌توجهی محض سازمان میراث فرهنگی بخش‌های وسیعی از آن مخروبه شده و دیواره‌های باقی مانده نیز از استحکام کمی برخوردار است. به گفته منابع محلی آن دورانی که سازمان میراث فرهنگی می‌توانست تخت خلیل را احیا کند این کار را نکرد و بعد از مخروبه شدن اندک نگاهی به آن دارد.[۶]
- خانه تاریخی یگانه: بنای معروف به خانه یگانه با معماری دوران قاجار در سالهای ۱۳۰۰ تا ۱۳۱۰ توسط یکی از خوانین در بافت قدیمی شهر رزن ساخته شده است. این خانه دارای معماری منحصر بفرد دوران قاجار است که در حال حاضر به دلیل مالکیت شخصی بنا و توجه دیرهنگام سازمان میراث فرهنگی بخش‌های زیادی از سقف و دیواره‌های آن تخریب شده است.
- امامزاده اظهر: برج و آرامگاه، معروف به امامزاده اظهر بن علی (واقع در درجزین (درگزین) در فاصلهٔ ۵ کیلومتری شرق شهر رزن و به فاصلهٔ ۸۵ کیلومتری شمال شرق همدان قرار دارد. بنای امامزاده عبارت از برجی استوانه‌ای شکل که ۲۰ متر ارتفاع و ۱۹ ترک دارد. هشت متر از ارتفاع برج را ساختمان و بنای امامزاده تشکیل می‌دهد که بقعه گنبد این بنا مخروطی شکل است. این بنا در تاریخ ۱۳۲۷/۱۲/۲ به شمارهٔ ۳۶۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
- امامزاده هود: این امامزاده در ینگی قلعه و در ۳ کیلومتری شرق شهر رزن قرار دارد و از بناهای دوران مغول و قرن هشتم به‌شمار می‌آید. پلان نما دوازده ضلعی و از آجر ساخته شده است.
- زیستگاه حیات وحش و ارتفاعات بقراطی روستای بابانظر: این منطقه که در سی و پنج کیلومتری شهر رزن واقع شده یکی از زیستگاه‌های موجود پرندگان بومی مانند کبک، تیهو، باقرقره در دامنه‌ها و حیواناتی مانند قوچ، میش وحشی، گرگ، روباه، شغال، آهو، خرگوش، احتمالاً کفتار و گورکن می‌باشد. به دلیل وجود بسیاری از داروهای گیاهی-توتیامحدود- در این منطقه که از حیث نوع و تعداد بی بدیل هستند این ناحیه مورد توجه بسیاری از گردشگران قرار گرفته و تنوع زیستی و مناظر فوق‌العاده زیبای گردشگری هر ساله در فصل بهار و به‌خصوص در اردیبهشت خیل عظیمی از کوهنوردان، گردشگران، خانواده‌ها و جویندگان داروهای گیاهی را به این منطقه می‌کشاند. قلهٔ اصلی رشته کوه بقراطی ۲۴۶۳ متر ارتفاع دارد.
کشاورزی و دامپروری
ویرایش- شهرستان رزن سهم قابل توجهی در تولیدات کشاورزی در استان همدان دارد. این شهرستان با تولید حدود ۱ میلیون تن انواع محصولات کشاورزی رتبه نخست تولیدهای این بخش را در استان همدان از آن خود کرده است. انواع تولیدات کشاورزی این شهرستان شامل گندم، جو، سیب زمینی، دانه روغنی، یونجه، صیفی‌جات، رازیانه و غیره است.
- رزن دارای انواع باغ‌های میوه از قبیل گردو و سیب و بخصوص باغات انگور می‌باشد که محصولات جانبی فراوانی از جمله شیره و کشمش از آن‌ها تولید می‌شوند.
- در شهرستان رزن واحدهای تولیدی گوشت طیور از جمله پرورش شترمرغ، بوقلمون، بلدرچین و تعداد زیادی واحد مرغ داری، گاوداری و دامداری فعالیت دارند که سهم قابل قبولی از تولید گوشت استان همدان را به خود اختصاص داده‌اند. در زمینه آبزی پروری نیز انواع استخر‌های پرورش ماهی قزل آلا در سطح شهرستان مشغول به کار هستند.
منابع
ویرایشپانویس
ویرایش- ↑ «شبکه بهداشت و درمان رزن - :: شهرستان رزن ::». razan.umsha.ac.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ سپتامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۱۲.
- ↑ «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.
- ↑ «استانداری همدان». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ اکتبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۹ اکتبر ۲۰۲۱.
- ↑ http://iranatlas.net/index.html?module=module.language-distribution.hamadan#eyJ0IjoieCIsImkiOiI2NGYwMzM4NzQzNDliYmUxMDg2YWJhZjg2OTdjZDRkMCIsInMiOjE2NjIyNzY2MzkwMzZ9
- ↑ «رزن از نگاه عکس». انسان‌شناسی و فرهنگ. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۰۴.
- ↑ «رزن از نگاه عکس». انسان‌شناسی و فرهنگ. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۰۴.
- اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، ۱۳۸۳ خ.
- مختصات و ارتفاع
- همشهری آنلاین
- فرمانداری شهرستان رزن بایگانی‌شده در ۱۰ ژانویه ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine اطلاعات جغرافیایی و مختصات. بازبینی‌شده در ۵ دی ۱۳۹۰
- شهرداری رزن بایگانی‌شده در ۱ مارس ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine تاریخچه شهر و موقعیت جغرافیایی. بازبینی‌شده در ۵ دی ۱۳۹۰
- سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان شهرستان رزن. بازبینی‌شده در ۵ دی ۱۳۹۰
- سازمان جهاد کشاورزی استان همدان سیمای شهر رزن. بازبینی‌شده در ۷ مرداد ۱۳۹۰
- سازمان صنایع و معادن استان همدان شهرک صنعتی رزن. بازبینی‌شده در ۲۷ فروردین ۱۳۹۰
- صداو سیمای مرکز همدان امام زاده‌های استان همدان. بازبینی‌شده در ۵ دی ۱۳۹۰
- پایگاه ملی داده‌های علوم زمین، معادن ایران[پیوند مرده] معادن شهرستان رزن. بازبینی‌شده در ۵ بهمن ۱۳۸۹
- خبر گزاری ایرنا به نقل از مدیر جهاد کشاورزی شهرستان رزن. بازبینی‌شده در ۱۱ خرداد ۱۳۹۰
- خبر گزاری فارس به نقل از مدیر جهاد کشاورزی شهرستان رزن. بازبینی‌شده در ۱۷ خرداد ۱۳۹۰
- خبر گزاری فارس به نقل از رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان رزن. بازبینی‌شده در ۱۹ آذر ۱۳۹۰
- میراث آریا، خبرگزاری اجتماعی و فرهنگی به نقل از سرپرست معاونت صنایع‌دستی استان همدان. بازبینی‌شده در ۵ دی ۱۳۹۰
- ایران‌شناسی، زیارت و سیاحت[پیوند مرده] معرفی شهر رزن. بازبینی‌شده در ۵ دی ۱۳۹۰
- مصاحبه بامسئول مرکز پرورش اسب اصیل عرب، ابراهیم سیا منصوری. بازبینی‌شده در ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۰
- شناسنامهٔ آبادی‌های استان همدان (شهرستان رزن - بخش قروه درجزین و سردرود)، دفتر آمار و اطلاعات معاونت برنامه‌ریزی استانداری، همدان، ۱۳۸۶