رضا دانشور
رضا دانشور (۱۳۲۶–۱۳۹۴)، داستان‌نویس و نمایشنامهنویس ایرانی بود.
رضا دانشور | |
|---|---|
 | |
| زاده | ۱۳۲۶ مشهد، ایران |
| درگذشته | ۶ خرداد ۱۳۹۴ (۶۸ سال) پاریس، فرانسه سرطان ریه |
| ملیت | ایرانی |
| کتاب‌ها | خسرو خوبان نماز میت کجای سال دو هزار منتظرت باشم محبوبه و آل |
زندگی ویرایش
رضا دانشور در سالِ ۱۳۲۶ در مشهد متولّد شد. ابتدا به تئاتر علاقه‌مند شد و به همراه افرادی چون داود کیانیان، داریوش ارجمند، انوشیروان ارجمند، رضا صابری و رضا کیانیان در تکوین یک جریان تئاتری مهم در شهر مشهد نقش عمده‌ای داشت.[۱] در دانشگاه مشهد و دانشگاه تهران در رشته ادبیات فارسی تحصیل کرد.[۲] در دوران دانشجویی با اقتباس از کتاب ابوذر غفاری خداپرست سوسیالیست ترجمه و تألیف علی شریعتی نمایشنامه‌ای با نام ابوذر نوشت.[۳] این نمایشنامه که بر محور بازی یک بازیگر نوشته شده بود در زمستان ۱۳۴۹ در مشهد به روی صحنه رفت و با استقبال روبرو شد. این نمایش یک بار دیگر در سال ۱۳۵۱ با عنوان یک ابوذر دیگر در حسینیه ارشاد تهران اجرا شد.[۴] او در مشهد به تدریس تئاتر نیز اهتمام ورزید و در نهایت رئیس اداره تئاتر استان خراسان شد.[۲]
رضا دانشور ابتدا در دههٔ ۱۳۵۰ با چاپ داستان‌های کوتاه در نشریات و مجلات شناخته شد. انتشارِ رمانِ نماز میت او را به عنوان نویسنده‌ای توانمند در داستان‌نویسی ایران مطرح کرد.[۱] به گونه‌ای که هوشنگ گلشیری در سخنرانی معروف خود در شب‌های شعر گوته در بررسی وضعیت ادبیات داستانی ایران عنوان کرد که نماز میت رضا دانشور را نمی‌توان نادیده گرفت.[۵] نماز میت روایت دو زندانی سیاسی است که یکی از آن‌ها زیر شکنجه توانایی ایستادگی ندارد و در نهایت خبرچین می‌شود و دیگری به آرمان‌های خود وفادار می‌ماند. تسلط بر زبان و پیچیدگی‌های فنی اثر که با تکنیک جریان سیال ذهن روایت می‌شود، نماز میت را به یک اثر خواندنی در ادبیات معاصر ایران بدل کرده‌است.[۶]
او پس از انقلاب و در سال ۱۳۶۱ به فرانسه مهاجرت کرد. دانشور در خارج از ایران نیز به نوشتن ادامه داد. رمان خسرو خوبان که با نگاه به جنگ ایران و عراق نوشته شده را می‌توان یکی از مهم‌ترین رمان‌های ادبیات مهاجرت دانست.[۷] در نمایشنامه مسافر هیچ‌کجا که در سال ۱۳۸۵ منتشر شد دانشور به ماجرای واقعی یک ایرانی که به مدت ۱۸ سال در فرودگاه شارل دوگل پاریس زندگی می‌کرد پرداخت.[۸]
رضا دانشور بر اثر ابتلاء به بیماری سرطان ریه در شامگاه ۶ خرداد ۱۳۹۴ (۲۷ مه ۲۰۱۵) در سن ۶۸ سالگی در بیمارستان آلبر شانویه در حومه پاریس درگذشت.[۹][۱۰]
کتابشناسی ویرایش
رمان ویرایش
- عاشورا، عاشورا
- کپرنشین‌ها
- نماز میت
- خسرو خوبان
مجموعه داستان ویرایش
- هی‌هی جبلی قم‌قم نشر چشمه
- شش داستان لوح
- محبوبه و آل
نمایشنامه ویرایش
- کجای سال دو هزار منتظرت باشم
- خورشید روی یخ
- شهر لوط
- مسافر هیچ‌کجا (۱۳۸۵)[۱۱]
گفتگو ویرایش
- باغی میان دو خیابان: چهار هزار و یک روز از زندگی کامران دیبا (گفتگوی رضا دانشور با کامران دیبا)[۱۲]
از رضا دانشور چندین داستان کوتاه منتشر نشده به جای مانده‌است. تحقیقات او دربارهٔ تاریخ و جغرافیا و فرهنگ بلوچستان و هم‌چنین داستانک‌هایی دربارهٔ آیین پهلوانی از دیگر آثار ماندگار اوست.
پیوند به بیرون ویرایش
پانویس ویرایش
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ «رضا دانشور در پاریس درگذشت». خبرآنلاین. دریافت‌شده در ۷ خرداد ۱۳۹۴.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ "Reza Daneshvar" (به انگلیسی). Ithaca City of Asylum. Retrieved 7 خرداد 1394.
{{cite web}}: Check date values in:|تاریخ بازبینی=(help) - ↑ [«یک بار دیگر ابوذر» «یک بار دیگر ابوذر»] مقدار
|نشانی=را بررسی کنید (کمک). پایگاه اطلاع‌رسانی علی شریعتی. دریافت‌شده در ۷ خرداد ۱۳۹۴. - ↑ «مروری بر تصویر ابوذر در نمایشنامه رضا دانشور؛ شاعرانه و عدالت‌خواه». روزنامه خراسان. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ مه ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۷ خرداد ۱۳۹۴.
- ↑ «پروندهٔ «هوشنگ گلشیری»: «مردی در آینه‌های دردار»». انسان‌شناسی و فرهنگ. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ مه ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۷ خرداد ۱۳۹۴.
- ↑ منیره برادران. ««نماز میت»: حدیث شکست و ایستادگی». رادیو زمانه.
- ↑ «رضا دانشور، نویسنده ایرانی و خالق 'خسرو خوبان'، درگذشت». بی‌بی‌سی فارسی.
- ↑ «معرفی کتاب «مسافر هیچ‌کجا» از رضا دانشور». رادیو زمانه.
- ↑ ««رضا دانشور» درگذشت». ایلنا. دریافت‌شده در ۰۷ خرداد ۱۳۹۴. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازبینی=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «رضا دانشور، نویسنده ایرانی ساکن پاریس درگذشت». رادیو فرانسه. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ مه ۲۰۱۵.
- ↑ ««خسرو خوبان» ادبیات ایران درگذشت». رادیو زمانه. دریافت‌شده در ۰۷ خرداد ۱۳۹۴. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازبینی=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «باغی میان دو خیابان: گفتگوی رضا دانشور با کامران دیبا». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۰۷ خرداد ۱۳۹۴. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازبینی=را بررسی کنید (کمک)