روپیه هند

روپیه هند
روپیه هند
به زبان‌های بومی: ভাৰতীয় টকা (آسامی) ; ভারতীয় টাকা (بنگالی) ; ભારતીય રૂપિયો (گجراتی) ; भारतीय रुपया (هندی) ; ಭಾರತೀಯ ರೂಪಾಯಿ (کانارا) ; بآرتسی رۄپی (کشمیری) ; भारती रुपय (کونکانی) ; ഇന്ത്യൻ രൂപ (مالایالم) ; भारतीय रुपया (مراتی) ; भारतीय रुपियाँ (نپالی) ; ଭାରତୀୟ ଟଙ୍କା (Odia) ; ਭਾਰਤੀ ਰੁਪਈਆ (Punjabi) ; भारतीयं रूप्यकम् (سانسکریت) ; இந்திய ரூபாய் (تامیلی) ; భారతీయ రూపాయి (تلوگو) ; بهارتی روپیی (اردو) ; ڀارتی روپیا (سندی) ;
اسکناس‌هایی که هم‌اکنون در هند در حال گردش است.	سکه‌های روپیه هند
ایزو ۴۲۱۷
کد	INR
شماره	۳۵۶
توان	۲
پول
یکای جزء
۱⁄100	پیسه
نماد	₹
پیسه	p
اسکناس‌ها
استفادهٔ متداول	۱۰ روپیه ۲۰ روپیه ۵۰ روپیه ۱۰۰ روپیه ۲۰۰ روپیه ۵۰۰ روپیه ۲۰۰۰ روپیه
استفادهٔ به‌ندرت	۱ روپیه ۲ روپیه ۵ روپیه
سکه‌ها
استفادهٔ متداول	۱ روپیه ۲ روپیه ۵ روپیه ۱۰ روپیه
آمارها
تاریخِ معرفی	۱ ژانویه ۱۹۴۸
استفاده‌کنندهٔ رسمی	هند
استفاده‌کنندهٔ غیررسمی	بوتان (کشور); نپال; زیمبابوه
صادرکننده
بانک مرکزی	بانک مرکزی هند
چاپخانه	بانک مرکزی هند
وبگاه	www.rbi.org.in
ضراب‌خانه	ضراب‌خانه رسمی حکومت هند
وبگاه	www.spmcil.com
ارزش‌گذاری
تورم	۴٫۴٪ (۲۰۱۷–۱۸)
منبع	RBI – Annual Inflation Report
روش	شاخص قیمت مصرف‌کننده
تثبیت‌کننده	نگولتروم بوتان (at par); روپیه نپال (₹۱=रू1.6 NPR)

روپیه یکای پول رسمی هندوستان با علامت ₹ است. روپیهِ هند به عنوان پول قانونی در کشورهای همسایه نپال و بوتان پذیرفته شده‌است و این دو کشور پول رایج خود را بر اساس نرخ روپیهِ هند تثبیت کرده‌اند. روپیه به ۱۰۰ پیسه تقسیم می‌شود. ارزش بالاترین اسکناس کاغذی معادل دو هزار روپیه‌است و کم ارزش‌ترین سکه رایج در هند ۵۰ پیسه است. در سال ۲۰۱۶ اسکناس ۱۰۰۰ روپیه حذف و به‌جای آن اسکناس ۲۰۰۰ روپیه چاپ شد، ولی بعد از آن در سال ۲۰۲۳ بانک مرکزی هند چاپ ۲۰۰۰ روپیه را متوقف کرد، اما همچنان استفاده از آن قانونی است.^[۲] هند تنها کشوری در جهان است که بر روی اسکناس‌های روپیه آن، ۱۷ زبان نوشته شده‌است.^[۳]

نرخ ارز

در گذشته طبق نرخ ارز ثابت ارزش روپیه وابسته به پوند استرلینگ انگلیس بود و پس از استقلال، بیش از ۳۰٪ از تجارت خارجی هند با پوند انگلیس بود. در سال ۱۹۷۵، نرخ ارز در هند متغیر شد اما ارزش روپیه در برابر سبد ارزی تثبیت شد و تحت کنترل شدید بانک مرکزی هند قرار گرفت. در سال‌های اخیر ارزش روپیه در مقایسه با اکثر یکاهای پول کاهش داشته‌است.

ارزش دلار آمریکا (آبی) و پوند بریتانیا (قرمز) در ۲۵ سال گذشته افزایش یافته‌است.

از زمان لیبرالیزاسیون اقتصاد هند، روپیه در تجارت و حساب‌جاری کاملاً گردش‌پذیری است. این شرایط این امکان را برای تجار و کارگران هندی فراهم کرده‌است که درآمدهای خود را در خارج در بازار ارزی به روپیه تبدیل کنند و تمامی محدودیت‌ها در ارز خارجی برای مبادلات تجاری موجود، سفر، تحصیل، مخارج درمانی و غیره از بین رفت. هند متعهد به این است که به تدریج به سمت گردش‌پذیری کامل حرکت کند، اگرچه محدودیت‌هایی در مورد حساب‌های سرمایه‌ای برای تشویق به جریان دوطرفه سرمایه و سرمایه‌گذاری وجود دارد.^[۴]

حذف ۵۰۰ و ۱۰۰۰ روپیه‌ای

دولت هند اسکناس‌های ۵۰۰ و ۱۰۰۰ روپیه‌ای را به علت مبارزه با فساد از چرخه خارج کرد رئیس‌جمهور هند، نارندرا مودی، اعلام کرد اسکناس ۵۰۰ و ۱۰۰۰ روپیه‌ای از چرخه اقتصاد خارج می‌شوند. این تصمیم در پی بی‌نظمی که در اقتصاد این کشور اتفاق افتاده گرفته شده‌است.

ارزها با بیشترین چرخش در بازار جهان

**ارزهایی جهان با بیشترین چرخش از نظر ارزش**
توزیع ارز در چرخش بازار جهانی ارز^[۵]
رتبه	ارزها	کد ایزو ۴۲۱۷ (نشان)	٪ سهم روزانه (۱۶ سپتامبر ۲۰۱۹)
۱	دلار آمریکا	USD (US$)	۸۸٫۳%
۲	یورو	EUR (€)	۳۲٫۳٪
۳	ین ژاپن	JPY (¥)	۱۶٫۸٪
۴	پوند استرلینگ	GBP (£)	۱۲٫۸٪
۵	دلار استرالیا	AUD (A$)	۶٫۸٪
۶	دلار کانادا	CAD (C$)	۵٫۰٪
۷	فرانک سوئیس	CHF (Fr)	۵٫۰٪
۸	یوان چین	CNY (元)	۴٫۳٪
۹	دلار هنگ کنگ	HKD (HK$)	۳٫۵٪
۱۰	دلار نیوزیلند	NZD (NZ$)	۲٫۱٪
۱۱	کرون سوئد	(kr) SEK	۲٫۰٪
۱۲	وون کره جنوبی	(₩) KRW	۲٫۰٪
۱۳	دلار سنگاپور	SGD (S$)	۱٫۸%
۱۴	کرون نروژ	NOK (kr)	۱٫۸٪
۱۵	پزو مکزیک	MXN ($)	۱٫۷٪
دیگر ارزها			۱۳٫۸٪
جمع کل^[۶]			۲۰۰٪