رگ‌نگاری عروق کرونر

رگ‌نگاری کرونری (انگلیسی: Coronary angiography‎) یعنی آنژیوگرافی عروق کرونری قلب.

A coronary angiogram (an X-ray with radiocontrast in the coronary arteries) that shows the left coronary circulation. The distal left main coronary artery (LMCA) is in the left upper quadrant of the image. Its main branches (also visible) are the left circumflex artery (LCX), which courses top-to-bottom initially and then toward the centre/bottom, and the left anterior descending (LAD) artery, which courses from left-to-right on the image and then courses down the middle of the image to project underneath of the distal LCX. The LAD, as is usual, has two large diagonal branches, which arise at the centre-top of the image and course toward the centre/right of the image.

پرتونگاری از رگهای خونی کرونری، پس از پر کردن آن‌ها از ماده حاجب، برای مشاهده دقیق آن‌ها انجام می‌گیرد. این کار روشی برای تشخیص پاتولوژی فضای داخلی رگهای خونی یا لومن (lumen) است، این روش نخستین بار توسط پزشک پرتقالی آنتونیو اگا مونیش António Egas Moniz برای تشخیص برخی از بیماری مرتبط با سیستم اعصاب مانند تومورهای آن به کار گرفته شد. امااکنون رادیولوژیست‌ها و کاردیولوژیست‌ها با استفاده ازx-ray angiography جراحی‌های تهاجمی بسیار ظریفی را در سیستم گردش خونی، به خصوص شریان‌های قلبی انجام می‌دهند. کاربرد آنژیوگرافی شناسایی عروق آسیب دیده و عروق گرفته یا تنگ شده‌است.

کاربرد

رگ‌نگاری روندی است که دقیق‌ترین اطلاعات ممکن از عروق را تهیه و قبل از عمل در اختیار جراح قرار می‌دهد. بر پایه این اطلاعات، جراح می‌تواند برخی از بیماری‌ها را بدون نیاز به عمل جراحی باز، درمان کند و در صورت نیاز به عمل باز، این اطلاعات، جراح را در انجام دقیق این امر یاری می‌رساند. به کمک آنژیوگرافی تعداد عروق کرونر مسدود شده، محل انسداد و میزان انسداد مشخص می‌شود و مستقیم‌ترین راه کشف مشکلات شریان‌های کرونری قلب استفاده از آنژیوگرافی است.

روش کار

امروزه آنژیوگرافی به منظور تشخیص، به صورت سرپائی انجام می‌گیرد. ابتدا از طریق یکی از عروق اصلی مانند شریان رانی یک لوله بلند، نازک و قابل انعطاف بنام کاتتر را وارد فضای داخل عروقی نموده کاتتر را تا ورودی شریان کرونری هدایت می‌کنیم. آنگاه ماده حاجب (معمولاً یددار) از طریق کاتتر به ابتدای رگ مورد بررسی تزریق می‌شود و سپس تصویربرداری رادیوگرافیک انجام می‌شود. عروق دچار تنگی یا اتساع یا انسداد در تصویر کاملاً مشخص هستند.

اساس و پایه x-ray angiography مشابه x-rayهای معمولی است. تنها تفاوت آنژیوگرافی با x-ray در این است که اشعه X میرا شده توسط تشدیدکننده‌های تصویر و نتایج تصویر با TV camera نمایش داده می‌شود. در سیستم‌های آنژیوگرافی جدید، هر فریم از سیگنال TV آنالوگ به فریم دیجیتال تبدیل شده و در حافظه کامپیوتر ذخیره می‌شود.

عوارض

انجام این بررسی نیاز به یک روز بستری شدن دارد ولی انجام آن دقایقی بیش به طول نمی‌انجامد و معمولاً بیمار بدون عارضه‌ای خاص از بیمارستان مرخص می‌شود. اگر در حین عبور کاتتر بیمار دچار مشکل شود معمولاً می‌توان به سرعت داروهای لازم را به‌طور مستقیم به داخل قلب تزریق کرد و مشکل را رفع نمود. اگرچه آنژیوگرافی قلب معمولاً روش بی‌خطری است، به صورت نادر ممکن است با عوارضی چون آسیب عروق، نارسایی کلیه (به علت ماده حاجب) سکته قلبی یا مغزی همراه باشد.

جستارهای وابسته

• آنژیوگرافی
• آنژیوگرافی تشدید مغناطیسی

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Coronary catheterization». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۷ آوریل ۲۰۱۵.