ریزعلی خواجوی
اَزبرعلی خواجوی[۱] معروف به ریزعلی خواجوی و دهقان فداکار (۵ اسفند ۱۳۰۹–۱۱ آذر ۱۳۹۶) در شهرستان میانه استان آذربایجان شرقی[۲] فرزند علی‌اصغر، فردی بود که داستان تلاش او برای جلوگیری از برخورد قطار با سنگ‌های فروریخته از کوه سال‌ها با عنوان «دهقان فداکار» در کتاب فارسی سوم دبستان چاپ می‌شد. در سال‌های اخیر شکل مختصرتر شده داستان او در درس «فداکاران» کتاب فارسی همین پایه گنجانده شده‌است.
| ریزعلی خواجوی ریزعلی خواجوی | |
|---|---|
.jpg) ریزعلی خواجوی در بیمارستان شهید رجایی، بهمن ۱۳۹۳ | |
| زادهٔ | ۵ اسفند ۱۳۰۹ روستای قلعه‌جوق، شهرستان میانه |
| درگذشت | ۱۱ آذر ۱۳۹۶ (۸۶ سال) بیمارستان امام رضای تبریز |
| علت درگذشت | عارضه شدید ریوی |
| محل زندگی | حصارک بالا کرج |
| ملیت | ایرانی |
| عنوان | دهقان فداکار |
| والدین | علی‌اصغر |
خلاصهٔ رویدادویرایش
| زمان | ۱۳ آبان ۱۳۴۰ |
|---|---|
| مکان | درهٔ رودخانهٔ قرنقو میان ایستگاه‌های قرانقو و شیخ صفی کوه مجاور تونل ۱۸[۳] |
| علت | طوفان و بارش باران |
ریزعلی خواجوی، فرزند علی‌اصغر، روز ۵ اسفند ۱۳۰۹ در روستای قلعه‌جوق شهرستان میانه متولد شد.
او در آبان ۱۳۴۰، در سن سی و دو سالگی شب‌هنگام در حالی که در کنار ریل قطار حرکت می‌کرد، متوجّه مسدود شدن مسیر قطار به علت ریزش کوه شد. در آن هنگام برای نجات قطار و مسافران آن، کُت خود را آتش زد و به سمت قطار حرکت کرد؛ این کار نتوانست مسئولین قطار را آگاه سازد و در نهایت با شلیک چند گلوله از تفنگ شکاری خود، توانست باعث توقف قطار شود.[۴]
تقدیر از دهقان فداکارویرایش
در سال ۱۳۸۵ در سومین همایش اعطای تندیس ملی فداکاری از وی تجلیل شد و این تندیس به او اهدا شد. این مراسم در تالار علامه امینی دانشگاه تهران برگزار شد. دهقان فداکار ترک‌زبان بود و قادر به صحبت کردن به زبان فارسی نبود. به همین دلیل مترجمی سخنان وی را به فارسی ترجمه کرد.[۵]
در سینماویرایش
ماجرای دهقان فداکار یکبار در سال ۱۳۴۷ با روایتی مشابه دستمایهٔ فیلم مستندی به نام «اون شب که بارون اومد (حماسهٔ روستازادهٔ گرگانی)» به کارگردانی کامران شیردل قرار گرفت.
فیلم مستند دهقان فداکار روایتی از رویداد قهرمانانه ریز علی خواجوی (دهقان فداکار) به زبان خودش، همسر، نزدیکان و دوستانش که تقدیر بود در ایام پایانی حیات وی صورت گیرد. فیلم روایتی مستند از داستان قهرمانی، محل وقوع رویداد و انتقال حس فداکاری به مخاطب را دارد و این فیلم به کارگردانی سامان مرادحسینی تهیه شده است.
درگذشتویرایش
ریزعلی خواجوی در روز شنبه ۱۱ آذر ۱۳۹۶ در سن ۸۶ سالگی بعد از تحمل ۲۰ روز بیماری در بیمارستان امام رضای تبریز درگذشت.[۶] و در ۱۳ آذر در زادگاهش شهرستان میانه به خاک سپرده شد.
منابعویرایش
- ↑ عکس کارت ملی دهقان فداکار
- ↑ کتاب مشاهیر میانه تألیف محمدصادق نایبی، تهران، ویرایش دوم، انتشارات پردیس دانش، ۱۳۹۳.
- ↑ «فداکاری یک دهقان». اطلاعات (روزنامه). مؤسسه اطلاعات. ۳۶ام (۱۰۶۴۹): ۱۷. ۱۶ آبان ۱۳۴۰.
- ↑ http://www.bbc.com/persian/iran-42209456
- ↑ «اهداء «تندیس ملی فداکاری» به دهقان فداکار». Internet Archive. ۲۰۰۷-۰۳-۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۵-۱۶.
- ↑ «دهقان فداکار درگذشت». فارس. ۱۱ آذر ۱۳۹۶.