ریزعلی خواجوی
اَزبرعلی خواجوی[۱] معروف به ریزعلی خواجوی و دهقان فداکار (۵ اسفند ۱۳۰۹–۱۱ آذر ۱۳۹۶) شهرستان میانه آذربایجان[۲] فرزند علی‌اصغر، فردی بود که داستان تلاش او برای جلوگیری از برخورد قطار با سنگ‌های فروریخته از کوه سال‌ها با عنوان «دهقان فداکار» در کتاب فارسی سوم دبستان چاپ می‌شد. در سال‌های اخیر شکل مختصرتر شده داستان او در درس «فداکاران» کتاب فارسی همین پایه گنجانده شده‌است.
| ریزعلی خواجوی | |
|---|---|
.jpg) ریزعلی خواجوی در بیمارستان شهید رجایی، بهمن ۱۳۹۳ | |
| زادروز | ۵ اسفند ۱۳۰۹ روستای قلعه‌جوق، شهرستان میانه |
| درگذشت | ۱۱ آذر ۱۳۹۶ (۸۶ سال) بیمارستان امام رضای تبریز |
| علت مرگ | عارضه شدید ریوی |
| ملیت | ایرانی |
| لقب | دهقان فداکار |
| والدین | علی‌اصغر |
خلاصهٔ رویداد
| زمان | ۱۳ آبان ۱۳۴۰ |
|---|---|
| موقعیت | درهٔ رودخانهٔ قرنقو میان ایستگاه‌های قرانقو و شیخ صفی کوه مجاور تونل ۱۸[۳] |
| علت | طوفان و بارش باران |
ریزعلی خواجوی، فرزند علی‌اصغر، روز ۵ اسفند ۱۳۰۹ در روستای قلعه‌جوق شهرستان میانه متولد شد.
او در آبان ۱۳۴۰، در سن سی و دو سالگی شب‌هنگام در حالی که در کنار ریل قطار حرکت می‌کرد، متوجّه مسدود شدن مسیر قطار به علت ریزش کوه شد. در آن هنگام برای نجات قطار و مسافران آن، کُت خود را آتش زد و به سمت قطار حرکت کرد؛ این کار نتوانست مسئولین قطار را آگاه سازد و در نهایت با شلیک چند گلوله از تفنگ شکاری خود، توانست باعث توقف قطار شود.[۴]
تقدیر از دهقان فداکار
در سال ۱۳۸۵ در سومین همایش اعطای تندیس ملی فداکاری از وی تجلیل شد و این تندیس به او اهدا شد. این مراسم در تالار علامه امینی دانشگاه تهران برگزار شد. دهقان فداکار ترک‌زبان بود و قادر به صحبت کردن به زبان فارسی نبود. به همین دلیل مترجمی سخنان وی را به فارسی ترجمه کرد.[۵]
در سینما
ماجرای دهقان فداکار یکبار در سال ۱۳۴۷ با روایتی مشابه دستمایهٔ فیلم مستندی به نام «اون شب که بارون اومد (حماسهٔ روستازادهٔ گرگانی)» به کارگردانی کامران شیردل قرار گرفت.
درگذشت
ریزعلی خواجوی در روز شنبه ۱۱ آذر ۱۳۹۶ در سن ۸۶ سالگی بعد از تحمل ۲۰ روز بیماری در بیمارستان امام رضای تبریز درگذشت.[۶] و در ۱۳ آذر در زادگاهش شهرستان میانه به خاک سپرده شد.
منابع
- ↑ عکس کارت ملی دهقان فداکار
- ↑ کتاب مشاهیر میانه تألیف محمدصادق نایبی، تهران، ویرایش دوم، انتشارات پردیس دانش، ۱۳۹۳.
- ↑ «فداکاری یک دهقان». اطلاعات (روزنامه) (مؤسسه اطلاعات) ۳۶ام، ش. ۱۰۶۴۹ (۱۶ آبان ۱۳۴۰): ۱۷.
- ↑ http://www.bbc.com/persian/iran-42209456
- ↑ «اهداء «تندیس ملی فداکاری» به دهقان فداکار». Internet Archive. ۲۰۰۷-۰۳-۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۵-۱۶.
- ↑ «دهقان فداکار درگذشت». فارس. ۱۱ آذر ۱۳۹۶.