زبان‌های زازا-گورانی

دوتا از گویش های زبان کردی
(تغییرمسیر از زازا-گورانی)

زازا-گورانی زیرشاخه‌ای از زبان‌های ایرانی شمال غربی است. این گروه معمولاً به عنوان یک زبان غیرکردی تقسیم بندی می‌شود ولی گویشوران این زبان‌ها به لحاظ قومیت خود را کرد می‌شمارند.[۲][۳][۴][۵]

زازا-گورانی
پراکنش:عراق، ایران، ترکیه
تبار:هندواروپایی
زیرگروه‌ها:
زبان گورانی (هورامی)
گلاتولوگzaza1244[۱]


زازا-گورانی به عنوان زیرشاخه‌ای مستقل از زبان‌های ایرانی شمال غربی دسته‌بندی شده‌است، اما نزدیکی‌هایی میان این زبان‌ها با زبان‌های حاشیه دریای خزر که زیرشاخۀ دیگر زبان‌های ایرانی شمال غربی هستند مشاهده شده‌است.[۶]

دانشنامه اتنولوگ از چند زبان در این شاخه نام می‌برد: گورانی، باجلانی، شبکی، سارلی، هورامی و زازاکی.

زازاکی ها امروزه در میانه‌های آناتولی[۷][۸][۹] و گورانی‌ها و هورامی ها و بقیه در استان کرمانشاه ایران و مناطق کردنشین عراق همجوار با هم نژاد ایرانی خود (قوم کرد) ساکن اند.[۱۰][۱۱]

کردها مایل اند که زبان زازا-گورانی را گویش و زبانی از زبان‌های کردی بشمارند.[۳][۴][۵][۱۲] ولی تفاوت‌های زبان‌های زازا-گورانی و زبان‌های کردی از لحاظ ساختار دستور زبان بسیار زیاد است و بنابراین با هیچ استاندارد زبان شناختی نمی‌توان زازا-گورانی را به عنوان گویشی کردی طبقه‌بندی کرد ولی از لحاظ ساختار واژه و فرهنگ واژه به تاثیرات کردی و زازا-گورانی بر هم با هم شباهت ها و نزدیکی های فراوانی دارند.[۱۲][۱۳]

نقشه گویشوران زازاکی در آناتولی

منابع ویرایش

  1. Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "زازا-گورانی". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. {{cite book}}: Invalid |display-editors=4 (help)
  2. "Kurdish Nationalism and Competing Ethnic Loyalties", Original English version of: "Nationalisme kurde et ethnicités intra-kurdes", Peuples Méditerranéens no. 68–69 (1994), 11-37
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ Kehl-Bodrogi, Krisztina. "Syncretistic religious communities in the Near East: Collected Papers of the International Symposium, Alevism in Turkey and Comparable Syncretistic Religious Communities in the Near East in the Past and Present”, Berlin, 14–17 April 1995
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ Ozoglu, Hakan. "Kurdish notables and the Ottoman state." Albany: State University of New York Press, 2004
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ Romano, David. "The Kurdish nationalist movement: opportunity, mobilization, and identity." Cambridge. Cambridge University Press, 2006.
  6. دانشنامۀ‌ ایرانیکا: دِملی، نوشتۀ گارنیک آساتریان، منتشرشده در ۱۵ دسامبر ۱۹۹۵؛ بازدید در ۲۹ اوت ۲۰۲۱.
  7. http://www.zazaki.net/haber/the-zazas-a-kurdish-sub-ethnic-group-or-separate-people-1131.htm
  8. http://members.tripod.com/~zaza_kirmanc/research/paul.htm
  9. https://www.quora.com/Kurdistan/Is-the-zaza-people-in-Turkey-actually-kurds
  10. "Kurdish language." Encyclopædia Britannica. 2010. Encyclopædia Britannica Online. 23 Nov. 2010
  11. Edmonds, Cecil. Kurds, Turks, and Arabs: politics, travel, and research in northeastern Iraq, 1919-1925. Oxford University Press, 1957.
  12. ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ Izady, Mehrdad R. (1992). The Kurds: A concise Handbook. London: Taylor and Francis. p. 170.
  13. «نسخه آرشیو شده» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۱۲ ژوئیه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۸ سپتامبر ۲۰۱۸.

کتاب‌شناسی ویرایش

  • MacKenzie, DN, Kurdish dialect studies. London 1961