زبان یاقوتی

زبان یاقوتی یا ساخا (به یاقوتی: Саха тыла، تلفظ: ساخا تیلا) زبانی است از خانواده زبانی ترکی که با ۳۶۳،۰۰۰ گویشوَر در جمهوری یاقوتستان واقع در منطقه سیبری فدراسیون روسیه رواج دارد. این زبان به شدت در معرض خطر انقراض قرار دارد.

ساخا
Yakut
Саха тыла Saxa tila
زبان بومی در	روسیه
منطقه	جمهوری یاقوتستان
قومیت	478,000 مردم یاقوتستان (2010 census)
تعداد گویشوران	450,000  (2010 census)e18
تبار	زبان‌های ترکی‌تبار ترکی سیبری شمالی ساخا
سامانه نوشتاری	الفبای سیریلیک
وضعیت رسمی
زبان رسمی در	یاقوتستان (روسیه)
کدهای زبان
ایزو ۶۳۹-۲	sah
ایزو ۶۳۹-۳	sah
گلاتولوگ	yaku1245
Locations of Sakha (dark blue) and Dolgan (blue)

گستره جغرافیایی زبان یاکوتی (سرمه‌ای) و زبان دولگان (آبی)

وام‌واژه‌ها در زبان یاقوتی

بیش از ۲۵۰۰ واژه مغولی و تعداد کمی واژه فارسی در زبان یاقوتی یافت می‌شوند. برخی از وام واژه‌های زبان فارسی در سیبری یافت می‌شود برای نمونه واژه‌های فارسی خدا و چای در لهجه‌های ترکی جنوب سیبری مانند زبان یاقوتی یافت می‌شود.

رده‌بندی

یاکوتی یکی از زبان‌های شاخه شمالی خانواده زبان‌های ترک‌تبار است. در این خانواده زبانهای شور، تووان و دولگان هم قرار دارند.

صامت‌ها

واج‌های همخوان یاکوتی

	دولبی	دندانی	لثوی	کامی	نرم‌کامی	چاکنایی
انفجاری	p	b	t	d		c	ɟ	k	g
خیشومی	m	n		ɲ	ŋ
سایشی			s			x	ɣ	h
کوبشی			ɾ
میانه‌ها				j، j̃
میانه‌ای کناری			l

مصوت‌ها

واج‌های آوایی یاکوتی

	کوتاه	دراز	دوگانه
بسته	باز	بسته	باز
جلو	لب‌گسترده	i	e	i:	e:	ie
لب‌گِرد	y	ø	y:	ø:	yø
عقب	لب‌گسترده	ɯ	a	ɯ:	a:	ɯa
لب‌گرد	u	o	u:	o:	uo

منابع

ویکی‌پدیای انگلیسی.