زرآوند دراز
زرآوند دراز، (به انگلیسی: Aristolochia) و گل تولد گیاهی است از خانواده Aristolochiaceae نام علمی دو گونه دارویی آن که در بازار دارویی هند و ایران به نام زرآوند عرضه می‌شود یکی زرآوند دراز لونگا ال و دیگری زرآوند دراز روتوندا ال است. در کتب طب سنتی با نامهای «زرآوند» و «زریوند» آمده‌است.
| زرآوند دراز | |
|---|---|
| |
| زرآوند، Aristolochia | |
| رده‌بندی علمی | |
| فرمانرو: | گیاهان |
| راسته: | فلفل‌سیاه‌سانان |
| تیره: | زرآوندیان |
| سرده: | Aristolochia |
مشخصات ویرایش
زرآوند یک گیاه علفی با ساقه زیرزمینی چندساله و پایا است. ساقه هوایی آن به بلندی ۴۰–۳۰ سانتی‌متر است و در محل اتصال برگها زاویه منفرجه ای دارد. این گیاه دارای برگهای کامل، متناوب، قلبی و نوک تیز است. برگهای زرآوند گرد بی دندانه و زبر و در برگهای زرآوند دراز با دندانه و دمبرگ است. در این گیاه گلها که از فاصله بین برگ و ساقه خارج شده و دارای رنگ ارغوانی یا صورتی بوده و بوی نامطبوعی دارند. ساقه زیرزمینی یا بیخ آن کلفت و به ضخامت حدود یک انگشت کلفت و با رنگ ظاهری تیره مایل به سرخی با طعمی کمی تلخ است. مرغوبترین آن بیخی است که به رنگ زعفرانی و ضخیم باشد و کهنه تر از دو سال نباشد.
گونه‌هایی از این گیاه که در ایران می‌رویند و خواص دارویی آنها باید مطالعه شود عبارت اند از: گونه A. olivieri Coll در غرب ایران در قصر شیرین، کوه الوند همدان، بین اشترانکوه و کوه ساس، کوه چهارخاتون، کوه رازوند و عباس‌آباد همدان می‌روید.
گونه A. maurorum L اطراف تهران، کرج، ونک، اوین، شمیرانات و در آذربایجان می‌روید
و گونه A. iberica Fisch، در مناطق شمال بین درختان زیتون رودبار می‌روید.
ترکیبات شیمیایی ویرایش
از نظر ترکیبات شیمیایی در نوع هندی آن یعنی گونه(A. indica) که مورد تجزیه و مطالعه قرار گرفته مواد زیر یافت می‌شود:
ریشه گیاه دارای یک ماده متبلور احتمالاً یک گلوکوزید و یک ماده عامل تلخ با طبیعت گلوکوزیدی به نام ایزو آریستولو چیک اسید و ماده آلانتوان و در حدود ۰٫۰۵ درصد آلکالوئید آریستولو چین و اسانس روغنی فرار شامل ترکیبات کاربونیل و مقدار خیلی کمی روغن با بوی ایزو و انیلین که در حدود ۵۲/ ۰ درصد ریشه را تشکیل می‌دهد، می‌باشد
خواص ویرایش
از نظر طبیعت گرم و خشک، و از نظر خواص تریاق سموم نباتی و حیوانی بشمار می‌رود.[۱]
واژه‌نامه ویرایش
پانویس ویرایش
- ↑ میرحیدر، معارف گیاهی، ۶: ۳۶۲.
منابع ویرایش
- کتاب‌ها
- میرحیدر، حسین (۱۳۷۳). معارف گیاهی. ج. ۴. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. ص. ۳۶۰.
- ابن سینا، حسین (۱۳۷۰). قانون در طب. ج. ۲. ترجمهٔ عبدالرحمان شرفکندی. تهران: سروش. ص. ۱۴۵.
- رازی، محمد بن زکریا (۱۳۹۵). الحاوی. ج. ۲۳ جلدی. ترجمهٔ دکتر محمد ابراهیم ذاکر. تهران: دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی.
- مومن حسینی، محمد (۱۳۷۳). تحفه حکیم مؤمن. تهران: انتشارات مصطفوی. ص. ۱۳۴.
پیوند به بیرون ویرایش
| در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ زرآوند دراز موجود است. |