زندانی سیاسی

زندانی سیاسی به کسی گفته می‌شود که در چارچوب قانون، فعالیت سیاسی انجام داده باشد اما به دلیل مغایرت فعالیت‌های وی با خواست حکومت در زندان باشد. اگر شخصی بر خلاف قانون عمل کند و با زیر پا گذاشتن قوانین به فعالیت سیاسی پرداخته باشد مجرم سیاسی محسوب می‌شود. برخورداری زندانی سیاسی از محاکمه علنی با حضور هیئت منصفه درقانون اساسی تصریح شده‌است.

ایران

• سیاست بستری کردن اجباری زندانیان سیاسی در بیمارستان روانی، پروژه جدید نهادهای امنیتی برای مقابله با فعالان سیاسی و مدنی در ایران شده‌است:

کیانوش سنجری برای دیدن خانواده‌اش از آمریکا به ایران آمده که دستگیر می‌شود و او را به اجبار ۶ بار به بیمارستان روانی منتقل و بستری کرده و در این مدت با تزریق آمپول‌هایی که موجب اختلال در تکلم و تحرک می‌شود دست و پای او را به‌طور مداوم به تخت بستند و در این مدت با ولتاژ برق، شوک درمانی به او داده‌اند.
هنگامه شهیدی، روزنامه‌نگار زندانی، نیز به صورت اجباری به بیمارستان روانی فرستاده شده بود.
هاشم خواستار، معلم بازنشسته و عضو انجمن صنفی معلمان پس از بازداشت از سوی اطلاعات سپاه پاسداران در بیمارستان «ابن‌سینا» در مشهد با عنوان اختلالات روانی نگهداری شد.

• روز سه‌شنبه ۱۵ مهر ۱۳۹۹ میشل باشله، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، با ابراز نگرانی نسبت به وضعیت فعالان حقوق بشر، وکلای دادگستری، فعالان محیط زیست و سایر زندانیان عقیدتی زندانی در ایران، خواستار آزادی آنان در شرایط گسترش کرونا شد. وی در بیانیه‌ای افزود: «افرادی که فقط به خاطر عقاید سیاسی یا فعالیت‌های حقوق بشری در زندان هستند اصلاً نباید بازداشت می‌شدند و در هرصورت نباید با این زندانیان سختگیری بیشتری کرد یا آنان را در معرض خطر قرار داد».
• روز دوشنبه ۲ فروردین ۱۴۰۰ سازمان عفو بین‌الملل در یک رشته توییت خواهان آزادی «فوری و بدون قید و شرط» تمامی زندانیان سیاسی هم‌زمان با آغاز ایام نوروز از مقام‌های جمهوری اسلامی شد.
• ۱۷ زندانی سیاسی و عقیدتی زندان‌های اوین و رجایی‌شهر نسبت به حبس در «سلول انفرادی» به‌عنوان «مصداق بارز شکنجه» شکایت کردند و خواهان مجازات عاملان و آمران و صادرکنندگان بازداشت و نگهداری‌شان در سلول‌های انفرادی شده‌اند. اسامی زندانیانی که این دادخواست را به ثبت رساندند: کیوان صمیمی، فرهاد میثمی، آرش صادقی، سعید اقبالی و رضا محمدحسینی، پیمان پورداد، صادق عباسی، پژمان عباد، بهزاد همایونی، امیرحسین میرخلیلی، ابوالفضل غسالی، پارسا گلشنی، مصطفی خسروی بابادی، مطلب احمدیان، آرشام رضایی، نصرالله لشنی و مهدی مسکین‌نواز
• ۱ خرداد ۱۴۰۰، انجمن بین‌المللی دفاع از حقوق بشر تاکنون مسئولیت مستقیم پیگیری وضعیت زندانیان سیاسی را در ایران به عهده گرفته‌اند، به ۱۶ تن رسید. گابی رولاند نماینده حزب سوسیال دموکرات تعداد سیاستمداران آلمانی که در چارچوب برنامه «فرزندخواندگی سیاسی» پذیرش پشتیبانی سیاسی از علی یونسی، دانشجوی نخبهٔ ایران زندانی را بعهده گرفتند.
• مهدی صالحی قلعه شاهرخی از زندانیان اعتراضات دی ۹۶ که در زندان دستگرد اصفهان زندانی است، روز سه‌شنبه ۲۱ دی ماه به دلیل تزریق داروی اشتباه و همچنین تأخیر در اعزام وی به بیمارستانی خارج از زندان دچار سکته مغزی شد. به وی اتهاماتی نظیر محاربه، بغی و افساد فی الارض زده شده‌است. او در اعتراضات سال ۹۶ هدف تیر ساچمه‌ای قرار گرفت و از ناحیه سر آسیب دید.
• در سال ۱۳۸۷ کمال شریفی ۴۹ ساله در سقز به اتهام «محاربه» به تحمل ۳۰ سال حبس و تبعید در زندان میناب محکوم شد. روز پنج‌شنبه ۷ بهمن ۱۴۰۰ عفو بین‌الملل با هشدار به مقامات قوه قضائیه جمهوری اسلامی دربارهٔ وضعیت جسمی وی و در خطر بودن جان وی، خواستار آزادی فوری او شد.
• در بهمن ۱۴۰۰ شکیلا منفرد، زندانی سیاسی در زندان قرچک ورامین، در پی «پرونده‌سازی» در دوران حبس و با طرح اتهام‌هایی چون «نشر اکاذیب» و «عضویت در گروه‌های مخالف نظام» به دو سال و هشت ماه زندان و پرداخت ده میلیون تومان جزای نقدی محکوم شد.

واکنش‌ها

• پنج‌شنبه ۸ اردیبهشت ۱۴۰۱ سازمان گزارشگران بدون مرز از سازمان ملل خواست «با اقدامی فوری، جمهوری اسلامی را به رعایت الزامات حقوق بین‌المللی ناظر بر رفتار با زندانیان وادار کند».

جستارهای وابسته

• زندان اوین
• زندان ساواک
• زندان ابد
• زندان قزل حصار
• زندان وکیل آباد مشهد
• زندان قصر
• زندان قزل قلعه
• زندان گوهردشت
• زندان زنان قرچک
• زندان فشافویه
• زندان عادل‌آباد

منابع

• ویکی‌پدیای انگلیسی