زینالعابدین ادهم
میرزا زينالعابدينخان ادهم (۱۲٣١ تهران - ۱٢٩۶ تهران) ملقب به لقمانالممالک پزشک ایرانی و بنیانگذار دبستان لقمانیه، سومین دبستان در تبریز بود.[۱]
میرزا زینالعابدین ادهم | |
|---|---|
| اطلاعات شخصی | |
| زاده | ١٢٣١ تهران |
| درگذشته | ١٢٩۶ خورشیدی گورستان ظهیرالدوله |
| ملیت |  ایران |
| پیشه | پزشک |
زندگینامه
ویرایشزينالعابدينخان ادهم به سال ١٢٣١ در محله سرچشمه تهران متولد شد. پدرش محمد فخرالطبای کنی پزشک در دربار ناصرالدینشاه و مظفرالدینشاه قاجار بود.خواهرزاده زین العابدین ادهم سعید مالک، سیاستمدار و سناتور معروف دوره قاجار و پهلوی بود.[۲]
تحصیلات و فعالیتها
ویرایشميرزا زينالعابدينخان پس از اتمام دروس مقدماتی به مدرسه دارالفنون وارد شده و تحصيلات متوسطه و سپس تحصيلات پزشکی را در آن مدرسه به اتمام میرساند. او همزمان با تحصيل مدتی هم به تبريز میرود و در کنار پدرش که حکيم باشی ولیعهد مظفرالدين ميرزا بود به عنوان يکی از کارکنان دربار وليعهدی مشغول به کار میشود.
در سال ١٢۶٨ به فرانسه میرود و در دانشکده طب پاريس مشغول به تحصيل میشود.
او در سال ١٢٧٣ به ايران بازگشته و تا سال ١٢٧۵ که ملقب به لقمانالممالک میگردد صاحب مناصب مهمی از جمله نماينده ايران در مجمع پزشکان بينالملل در پاريس، پزشک مخصوص محمدعلی میرزا وليعهد و در همان روزها هم مدرسه لقمانيه يا دارالتربيت تبريز را تأسيس میکند.
لقمانالممالک در سال ١٢٨۶ پس از نهضت مشروطيت به تهران نقل و مکان میکند و رياست مجلس حفظ الصحه دولتی و طبيبان مخصوص دربار شاهی را عهدهدار میشود.وی مدتی نيز رياست کلاسهای همايون را برای تعليم و تربيت احمد ميرزا وليعهد، و رياست بیمارستان دولتی (بيمارستان سينا) و همچنین عضويت در شورای عالی بهداشت فرانسه را بر عهده دارد و در نهايت موفق به دريافت نشان لژیون دونور میشود.
لقمانالممالک در سال ١٢٩۶ در تهران درگذشت و در گورستان ظهیرالدوله به خاک سپرده شد. [۳]
فرزندان
ویرایشفرزندان لقمانالممالک به ترتیب سن، عبارت اند از:
- محمدحسین لقمانادهم(١٢۵٨-١٣٢٩) :ملقب به لقمانالدوله و معینالاطبا پزشک ایرانی و نخستین رئیس دانشکده پزشکی دانشگاه تهران بود.
- محمدحسن لقمانادهم(۱۲۶۳–۱۳۳۶) : معروف به حکيمالدوله پزشک و دولتمرد دوران قاجار و پهلوی و نخستین وزیر صحیه (بهداری) ایران بود.[۲][۴]
- عباس ادهم(١٢۶۴-١٣۴٨) :معروف به اعلمالمک پزشک و وزیر بهداری، سناتور مجلس سنا ، عضو هیئت مدیره جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران و رئیس جمعیت آذربایجانیهای مقیم مرکز بود. او در زمان ولیعهدی احمدشاه قاجار مدتی پزشک مخصوصش بود.
- صالح ادهم(۱۲۶٨-۱۳٣٠) ملقب به حشمتالسلطنه حقوقدان و رئیس دفتر احمدشاه آخرین شاه قاجار بود.[۵]
منابع
ویرایش- ↑ امینی، محمد (۱۳۹۵). زندگی و زمانه احمد کسروی. لس آنجلس: شرکت کتاب. ص. ۱۴۷.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ عاقلی، باقر (۱۳۸۰). شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران - جلد سوم. تهران: نگاه. صص. ۱۳۴۳–۱۳۴۴. خطای یادکرد: برچسب
<ref>نامعتبر؛ نام «:0» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ «خانوادهای که پزشکان دربار قاجار و پهلوی بودند».
- ↑ زندگی و زمانه احمد کسروی
- ↑ عاقلی، باقر (۱۳٨٠). شرح حال رجال سیاسی و نظامیمعاصر ایران. تهران. ص. ۶۷.