ساخارین (وام واژه از روسی: Сахарин) نوعی شکر مصنوعی است،[۲]

ساخارین[۱]
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس ۸۱–۰۷–۲ ✔Y
پاب‌کم ۵۱۴۳
کم‌اسپایدر ۴۹۵۹ ✔Y
UNII FST467XS7D ✔Y
KEGG D01085 ✔Y
ChEBI CHEBI:32111 N
ChEMBL CHEMBL۳۱۰۶۷۱ ✔Y
جی‌مول-تصاویر سه بعدی Image 1
  • O=C2c1ccccc1S(=O)(=O)N2

  • InChI=1S/C7H5NO3S/c9-7-5-3-1-2-4-6(5)12(10,11)8-7/h1-4H,(H,۸٬۹) ✔Y
    Key: CVHZOJJKTDOEJC-UHFFFAOYSA-N ✔Y


    InChI=1/C7H5NO3S/c9-7-5-3-1-2-4-6(5)12(10,11)8-7/h1-4H,(H,۸٬۹)
    Key: CVHZOJJKTDOEJC-UHFFFAOYAR

خصوصیات
فرمول مولکولی C7H5NO3S۱
جرم مولی ۱۸۳٫۱۸ g mol−1
شکل ظاهری White crystalline solid
چگالی 0.828 g/cm3
دمای ذوب ۲۲۸٫۸–۲۲۹٫۷ °C
انحلال‌پذیری در آب 1 g per 290 mL
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
 ✔Y (بررسی) (چیست: ✔Y/N؟)
Infobox references

فرمول شیمیایی ساخارین

تاریخچه ویرایش

ساخارین اولین قند مصنوعی بود که به‌طور تصادفی در سال ۱۸۷۹ میلادی توسط کنستانتین فالبرگ، هنگامی که روی یک ماده نگهدارنده غذایی جدید کار می‌کرد، کشف شد. در طی جنگ جهانی دوم به دلیل کوپنی شدن شکر میزان مصرف ساخارین افزایش پیدا کرد و تا سال ۱۹۱۷ ساخارین در آمریکا و بعد از آن در اروپا نیز استفاده شد.

نام‌های دیگر ویرایش

ساخارین را در انگلیسی: Saccharin ساکرن گویند. نام‌های دیگر ساخارین این ترکیب با نام‌های E954 و بنزوئیک سولفینید نیز شناخته می‌شود.

صفات ویرایش

ساخارین شامل ریزبلورهای سفید رنگی با دمای ذوب ۲۲۴ درجه سانتیگراد هستند. ساخارین ۱۶۱ برابر شیرین‌تر از شکر بوده یعنی دارای MRS 161 است (MRS شیرینی وابسته به مولار است) و بر خلاف شکر کالری کمی داشته و سبب افزایش قند خون نمی‌شود.

تولید ساخارین آسان بوده، در مقابل حرارت پایدار می‌باشد. علی‌رغم مخالفت‌هایی که با تولید آن شده هنوز هم به میزان زیادی در جهان تولید می‌شود عده‌ای بر این باورند که مصرف ساخارین باعث سرطان می‌شود. از مهم‌ترین دلایلی که باعث شد این شیرین‌کننده در بخش صنعت کنار گذاشته شود، وجود مزه تلخ آن بود؛ که امروزه بخاطر از بین بردن تلخی آن، این ماده را با شیرین‌کننده دیگری بنام cycyckinat یا سدیم سیکلمات مخلوط می‌نمایند. نکته قابل توجه در مورد این شیرین‌کننده پائین بودن قیمت آن در بازار جهانی است.

ملاحظات سلامتی[نیازمند منبع] ویرایش

ساخارین به صورت پودر یا قرص عرضه می‌گردد؛ و در جهان توسط بیماران زیادی مصرف می‌شود. بیش از چهل و پنج سال است که این شیرین‌کننده کشف و به شکل‌های مختلف تولید و در اختیار بیماران دیابتی یا رژیمی قرار گرفته‌است. در یک آزمایشگاه در آمریکا، که بر روی ۱۰۰۰ موش آزمایشگاهی صورت گرفت، که در این آزمایش موش‌ها با ساخارین تغذیه شدند. فقط دو موش بعد از مدتی طولانی دچار سرطان مثانه شدند که محققین احتمال بروز این نوع سرطان را توسط ساخارین را رد نمودند و اعلام نمودند این بیماری در بین موش‌ها شایع می‌باشد. ضمناً فرمول و شکل ساخت ساخرین ظرف چند سال گذشته تغییر نموده که ریسک ابتلاء به سرطان را ازبین برده‌است.

در سال ۱۹۶۰ نتایج تحقیقات نشان داد که ساخارین در موش سبب ایجاد سرطان می‌شود. نتایج تحقیقات بعدی تأییدکننده افزایش بروز سرطان مثانه در موش‌ها بود و پس از آن FDA مصرف آن را محدود نمود و در سال ۱۹۷۷ مصرف آن در کانادا نیز ممنوع شد؛ ولی نتایج تحقیقات بعدی ایجاد سرطان در انسان را به اثبات نرساند.

بزرگ‌ترین عیب آن، نقشش در ایجاد سرطان مثانه در موش است. منتهی در انسان از نظر سرطان‌زایی بی‌خطر تشخیص داده شده‌است؛ ولی طبق دستور FDA در آمریکا کلیه ترکیبات حاوی ساخارین باید داری هشدار فوق باشند که این ترکیب حاوی ساخارین بوده و در موش‌های آزمایشگاهی سبب سرطان می‌شود علت ایجاد سرطان در موش، واکنش شیمیایی ایجاد شده با ترکیبات خاص موجود در ادرار موش است؛ ولی ادرار انسان فاقد این ترکیبات است. به دلیل ایجاد سرطان مثانه در مادر و جنین در حیوانات آزمایشگاهی بهتر است زنان در دوران بارداری از آن مصرف نکنند.

  1. Merck Index, 11th Edition, 8282.
  2. .